Przestępczość osób starszych – wybrane aspekty kryminologiczne
Anna Świerczewska-Gąsiorowska
WSPiA Rzeszowska Szkoła WyższaAbstrakt
Obok obserwowanych zmian dynamiki w liczbie ludności na świecie należy zwrócić uwagę na postępujące zjawisko demograficzne, jakim jest starzenie się społeczeństw. Fenomen tego procesu definiuje się, jako wzrastający odsetek osób starszych w populacji ludzkiej. Można ten proces określić, jako współczesny trend światowy, który stał się przedmiotem panelów dyskusyjnych w gremiach międzynarodowych zarówno na poziomie państw jak i organizacjach pozarządowych. Wydaje się zatem koniecznym podejmowanie współcześnie dyskursu w obszarze kryminologii nie tylko w kontekście osób starszych jako ofiar przestępstw ale także osób starszych jako ich sprawców. Zasadniczym celem artykułu jest ukazanie, czym charakteryzuje się współczesna przestępczość osób starszych w Polsce w aspekcie jej rozmiarów, dynamiki i struktury. Analiza wyników badań pozwoliła wyprowadzić następujące wnioski: przestępstwa popełniane przez osoby starsze dotyczą seniorów w wieku 65,27 lat, mediana zaś wynosi 64 lata. Przestępstwa osób starszych zdecydowanie najczęściej podlegają kwalifikacji z kodeksu karnego. Stanowią one bowiem - 93% ogółu wszystkich przestępstw popełnianych przez osoby starsze. Analiza wyników badań doprowadziła również do wniosku, że udział przestępstw osób starszych wahał się w zależności od regionu Polski tj. od 1,4% do 3,1%.
Słowa kluczowe:
kryminologia, przestępczość, osoby starsze, społeczeństwoBibliografia
Chodorowski Z., Geriatria z podstawami gerontologii, Gdynia 2008r.,
Hager K., Im człowiek starszy, tym bardziej chory [w:] Hager K., Krause O (red.), Geriatria, Wrocław 2018r.,
Pływaczewski E.W., Redo S, Guzik- Makaruk E., Laskowska K., Filipkowski W., Glińska E., Jurgielewicz-Delegacz E., Perkowska M, Kryminologia. Stan i perspektywy rozwoju, Warszawa 2019r.,
Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa 2006r.,
Urbanek B., Medycyna a starość i choroby ludzi w podeszłym wieku na przełomie XIX i pierwszego półwiecza XX wieku (zarys problematyki i potrzeby badawcze) [w:] A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc (red.), Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI wieku (na tle porównawczym), t. 1: Metodologia, demografia, instytucje opieki, Warszawa 2016r.,
Urbanek B., Medycyna wobec starości, chorób ludzi starych w XIX i pierwszej połowie XX wieku, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 2012, T. 57, nr 1,
Witowski J., Charakterystyka procesu starzenia się [w:] K. Wieczorowska-Tobis, D. Talarska (red.), Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne, Warszawa 2017r.,
Wiśniewska-Roszkowska K., Procesy starzenia się i ich znaczenie dla kliniki. Gerontologia i geriatria — definicja, rys historyczny i kierunki współczesnego rozwoju, cz. 1 [w:] K. Wiśniewska-Roszkowska ( red.), Geriatria, , Warszawa 1971r.,
CBOS, Zdrowie i prozdrowotne zachowania Polaków. Warszawa 2016. Komunikat z badań nr 138/2016.
Global perspective of Covid-19 epidemiology for full-cycle pandemic. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/eci.13423
Główny Urząd Statystyczny - Trwanie życia w 2019 roku., Warszawa 2020, <https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5470/2/14/1/trwanie_zycia_2020.pdf>,
Główny Urząd Statystyczny - Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2020, Warszawa 2020.
Główny Urząd Statystyczny - Sytuacja osób starszych w Polsce w 2018 r. Warszawa, Białystok 2020.
Ludność w wieku 60 lat i więcej – Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2016. Opracowanie przygotowane na posiedzenie Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej w oparciu o dane Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia 2014.
WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa
