Namowa lub pomoc w samobójstwie – aspekty prawnokarne, porównawcze i kryminalistyczne

Andrzej Gawliński

Katedra Kryminologii i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Daniel Zero

Koło Naukowe Suicydologii WPiA UWM
https://orcid.org/0000-0002-9229-5445


Abstrakt

Each year in Poland there are over 5,000 deaths as a result of suicide. Even more suicide attempts have been reported. Although suicide is not subject to criminal sanction, it is penalized to cause a person to take his own life through abetting or aiding (Article 151 of the Penal Code), physical or mental abuse (Article 207 § 3; Article 352 § 3) and stalking or impersonation (Article 190a § 3). From the point of view of investigative practice, detecting these cases and collecting evidence is problematic. The aim of the article is a criminal law analysis of the crime under Art. 151 of the Penal Code along with a reference to similar provisions in selected countries and discussion of forensic aspects. In Poland the number of instituted proceedings and established crimes, as well as convictions under Art. 151 of the Penal Code concerning the total number of suicides, is small. Due to detection and evidence problems, it is difficult to estimate the actual scale of the crime under Art. 151 of the Penal Code. Due to the significant and very dynamic development of the network, a possible amendment to Art. 151 of the Penal Code, covering new forms of persuasion or assistance in suicide – via the Internet.


Słowa kluczowe:

samobójstwo, próba samobójcza, namowa lub pomoc w samobójstwie, art. 151 k.k., statystyka


Becker K., Schmidt M. H., When kids seek help online: Internet chat rooms and suicide. Reclaiming Children and Youth, „Journal of Child and Adolescent Psychiatry” 2004, t. 43   Google Scholar

Budyn-Kulik M., Pomoc do samobójstwa [w:] System prawa karnego, t. 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, J. Warylewski (red.), Warszawa 2012.   Google Scholar

Budyn-Kulik M., Doprowadzenie i pomoc do samobójstwa w polskim kodeksie karnym [w:] Samobójstwo, red. M. Mozgawa, Warszawa 2017,   Google Scholar

Bogunia L. (red.), Nowa kodyfikacja prawa karnego. Tom XIII, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2003.   Google Scholar

Bogunia L. (red.), Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego. Tom XXXV, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2015.   Google Scholar

Bogunia L. (red.), Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego. Tom XXXVI, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2015.   Google Scholar

Burdziak K., Kierowanie wykonaniem samobójstwa i polecenie jego wykonania w polskim prawie karnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014, z. 4.   Google Scholar

Burdziak K., Przedmiot czynności wykonawczej przestępstwa z art. 151 Kodeksu karnego, „Acta Iuris Stetinensis” 2015, nr 861.   Google Scholar

Burdziak K., Samobójca czy zabójca? Kilka słów na temat statusu samobójstwa w polskim prawie karnym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2014, nr 4.   Google Scholar

Burdziak K., Samobójstwo w prawie polskim, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.   Google Scholar

Gawliński A., Namowa lub pomoc w samobójstwie. Aspekty kryminalistyczne i kryminologiczne, Wydawnictwo Kryminalistyczne, Olsztynek 2017.   Google Scholar

Gawliński A., Specyfika przestępstwa namowy lub pomocy w samobójstwie w Polsce, „Suicydologia” 2017, t. IX.   Google Scholar

Gawliński A., Sołtyszewski I., Wiergowski M., Epidemiology of suicides in Poland in 1990–2018 – changes and new trends, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 2020, nr 70 (4), s. 1-13, https://doi.org/10.5114   Google Scholar

/amsik.2020.104544   Google Scholar

Griffiths J., Weyers H., Adams M., Euthanasia and Law in Europe, Hart Publishing, Oxford – Portland 2008.   Google Scholar

Gurgul J., Postępowanie przygotowawcze dotyczące samobójstwa (wybrane problemy), „Problemy Praworządności” 1990, nr 4-5.   Google Scholar

Hołyst B., Samobójstwo. Przypadek czy konieczność?, PWN, Warszawa 1983.   Google Scholar

Hołyst B., Suicydologia, LexisNexis, Warszawa 2012.   Google Scholar

Kamiński M., Przemoc w rodzinie a przestępstwo znęcania się unormowane w art. 207 kodeksu karnego, „Kwartalnik Naukowy” 2014, nr 3.   Google Scholar

Kodex Karzący dla Królestwa Polskiego z dodaniem praw kryminalnych późniey uchwalonych, reiestru porządkowego i alfabetycznego, przypisków wskazuiących artykuły związek z sobą maiące, Warszawa 1830.   Google Scholar

Komenda Główna Policji, Namowa lub pomoc do samobójstwa, http://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko/63420,Namowa-lub-pomoc-do-samobojstwa-art-151.html.   Google Scholar

Komenda Główna Policji, Samobójstwa, http://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/samobojstwa.   Google Scholar

Komenda Główna Policji, https://statystyka.policja.pl/st/przestepstwa-ogolem/przestepstwa-kryminalne/zabojstwo/64003,Zabojstwo.html   Google Scholar

Konieczniak P., W sprawie eutanatycznej pomocy do samobójstwa, „Państwo i Prawo” 1999, nr 5.   Google Scholar

Kosińska J., Prawnokarna problematyka stalkingu, „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 10.   Google Scholar

Koslow S. H., Ruiz P., Nemeroff Ch. B. (red.), A concise Guide to Understanding Suicide. Epidemiology, Pathophysiology, and Prevention, Cambridge University Press, Cambridge 2014.   Google Scholar

Kosonoga-Zygmunt J., Namowa i udzielenie pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.), „Państwo i Prawo” 2015, nr 11.   Google Scholar

Kosonoga-Zygmunt J., Swoboda decyzji woli suicydenta jako przesłanka odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 151 k.k., „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2015, nr 2.   Google Scholar

Lebiedowicz A., Samobójstwo w ujęciu wielopłaszczyznowym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2013, nr 3.   Google Scholar

Makara-Studzińska M., Wybrane zagadnienia z problematyki suicydologii, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2001, Vol. XXVI, 17.   Google Scholar

Malczewski J., Eutanazja: gdy etyka zderza się z prawem, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.   Google Scholar

Malczewski J., Problemy z prawną kwalifikacją lekarskiej pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 11.   Google Scholar

Martellozzo E., Jane E. A. (red.), Cybercrime and its victims, Routlege, New York 2017.   Google Scholar

Ministerstwo Sprawiedliwości, Wydział Statystycznej Informacji Zarządczej, Departament Strategii i Funduszy Europejskich, Prawomocne skazania osób dorosłych w latach 1946-2014, Warszawa 2015.   Google Scholar

Ministerstwo Sprawiedliwości, https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/opracowania-wieloletnie/   Google Scholar

Mozgawa M. (red.), Eutanazja, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.   Google Scholar

O’Connor R. C., Platt S., Gordon J. (red.), International Handbook of Suicide Prevention, Research, Policy and Practice, Wiley-Blackwell, Chichester 2011.   Google Scholar

Prinz J. L., The phenomenon of cybersuicide: an examination of australia's solution, the criminal code amendment (suicide related material offenses) act 2005 and the difficulty of international implementation, „The Indiana International & Comparative Law Review” 2008, nr 2.   Google Scholar

Sepioło-Jankowska I. (red.), Reforma prawa karnego, C.H. Beck, Warszawa 2014.   Google Scholar

Siemaszko A. (red.), B. Gruszczyńska, M. Marczewski, P. Ostaszewski, D. Woźniakowska-Fajst, Stalking w Polsce. Rozmiary – formy – skutki. Raport z badania nt. uporczywego nękania, „Archiwum Kryminologii” 2010, t. XXXII.   Google Scholar

Staręga M., Stalking jako nowy czyn zabroniony w polskim kodeksie karnym. Aspekt prawny oraz znaczenie społeczne, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach” 2012, nr 94.   Google Scholar

Strafgesetzbuch, https://www.gesetze-im-internet.de/stgb/   Google Scholar

Supreme Court of Minnesota. STATE of Minnesota, Respondent, v. William Francis MELCHERT–DINKEL, Appellant. No. A11–0987, https://caselaw.findlaw.com/mn-supreme-court/1660689.html, dostęp: 10.04.2021 r.   Google Scholar

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553).   Google Scholar

Warylewski J. (red.), System prawa karnego, t. 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, C. H. Beck, Warszawa 2012.   Google Scholar

Wąsek A., Prawnokarna problematyka samobójstwa, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1982.   Google Scholar

Wojtasik J., Fizyczne i psychiczne znęcanie się, Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze, http://www.zielona-gora.po.gov.pl/index.php?id=36&ida=2860.   Google Scholar

World Health Organization, Suicide in the world. Global Health Estimates, 2019, https://apps.who.int/iris/handle/10665/326948.   Google Scholar

Zoll A., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117-211a , red. W. Wróbel, Warszawa 2017, art. 151.   Google Scholar

http://www.infocop.es/view_article.asp?id=15358&cat=47   Google Scholar

https://www.15min.lt/naujiena/aktualu/lietuva/per-karantina-savizudybiu-nepadaugejo-56-1442468   Google Scholar

https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Gesundheit/Todesursachen/Tabellen/suizide.html   Google Scholar

https://www.riksdagen.se/sv/dokument-lagar/dokument/_EU2C29   Google Scholar

https://www.folkhalsomyndigheten.se/suicidprevention/statistik-om-suicid/   Google Scholar

https://www.riksdagen.se/sv/dokument-lagar/arende/betankande/en-sarskild-straffbestammelse-for-uppmaning-till_H801JuU21   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2021-05-22

Cited By /
Share

Gawliński, A., & Zero, D. (2021). Namowa lub pomoc w samobójstwie – aspekty prawnokarne, porównawcze i kryminalistyczne. Studia Prawnoustrojowe, (52). https://doi.org/10.31648/sp.6641

Andrzej Gawliński 
Katedra Kryminologii i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Daniel Zero 
Koło Naukowe Suicydologii WPiA UWM
https://orcid.org/0000-0002-9229-5445