Namowa lub pomoc w samobójstwie – aspekty prawnokarne, porównawcze i kryminalistyczne
Andrzej Gawliński
Katedra Kryminologii i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieDaniel Zero
Koło Naukowe Suicydologii WPiA UWMhttps://orcid.org/0000-0002-9229-5445
Abstrakt
Each year in Poland there are over 5,000 deaths as a result of suicide. Even more suicide attempts have been reported. Although suicide is not subject to criminal sanction, it is penalized to cause a person to take his own life through abetting or aiding (Article 151 of the Penal Code), physical or mental abuse (Article 207 § 3; Article 352 § 3) and stalking or impersonation (Article 190a § 3). From the point of view of investigative practice, detecting these cases and collecting evidence is problematic. The aim of the article is a criminal law analysis of the crime under Art. 151 of the Penal Code along with a reference to similar provisions in selected countries and discussion of forensic aspects. In Poland the number of instituted proceedings and established crimes, as well as convictions under Art. 151 of the Penal Code concerning the total number of suicides, is small. Due to detection and evidence problems, it is difficult to estimate the actual scale of the crime under Art. 151 of the Penal Code. Due to the significant and very dynamic development of the network, a possible amendment to Art. 151 of the Penal Code, covering new forms of persuasion or assistance in suicide – via the Internet.
Słowa kluczowe:
samobójstwo, próba samobójcza, namowa lub pomoc w samobójstwie, art. 151 k.k., statystykaBibliografia
Becker K., Schmidt M. H., When kids seek help online: Internet chat rooms and suicide. Reclaiming Children and Youth, „Journal of Child and Adolescent Psychiatry” 2004, t. 43 Google Scholar
Budyn-Kulik M., Pomoc do samobójstwa [w:] System prawa karnego, t. 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, J. Warylewski (red.), Warszawa 2012. Google Scholar
Budyn-Kulik M., Doprowadzenie i pomoc do samobójstwa w polskim kodeksie karnym [w:] Samobójstwo, red. M. Mozgawa, Warszawa 2017, Google Scholar
Bogunia L. (red.), Nowa kodyfikacja prawa karnego. Tom XIII, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2003. Google Scholar
Bogunia L. (red.), Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego. Tom XXXV, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2015. Google Scholar
Bogunia L. (red.), Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego. Tom XXXVI, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2015. Google Scholar
Burdziak K., Kierowanie wykonaniem samobójstwa i polecenie jego wykonania w polskim prawie karnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014, z. 4. Google Scholar
Burdziak K., Przedmiot czynności wykonawczej przestępstwa z art. 151 Kodeksu karnego, „Acta Iuris Stetinensis” 2015, nr 861. Google Scholar
Burdziak K., Samobójca czy zabójca? Kilka słów na temat statusu samobójstwa w polskim prawie karnym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2014, nr 4. Google Scholar
Burdziak K., Samobójstwo w prawie polskim, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. Google Scholar
Gawliński A., Namowa lub pomoc w samobójstwie. Aspekty kryminalistyczne i kryminologiczne, Wydawnictwo Kryminalistyczne, Olsztynek 2017. Google Scholar
Gawliński A., Specyfika przestępstwa namowy lub pomocy w samobójstwie w Polsce, „Suicydologia” 2017, t. IX. Google Scholar
Gawliński A., Sołtyszewski I., Wiergowski M., Epidemiology of suicides in Poland in 1990–2018 – changes and new trends, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 2020, nr 70 (4), s. 1-13, https://doi.org/10.5114 Google Scholar
/amsik.2020.104544 Google Scholar
Griffiths J., Weyers H., Adams M., Euthanasia and Law in Europe, Hart Publishing, Oxford – Portland 2008. Google Scholar
Gurgul J., Postępowanie przygotowawcze dotyczące samobójstwa (wybrane problemy), „Problemy Praworządności” 1990, nr 4-5. Google Scholar
Hołyst B., Samobójstwo. Przypadek czy konieczność?, PWN, Warszawa 1983. Google Scholar
Hołyst B., Suicydologia, LexisNexis, Warszawa 2012. Google Scholar
Kamiński M., Przemoc w rodzinie a przestępstwo znęcania się unormowane w art. 207 kodeksu karnego, „Kwartalnik Naukowy” 2014, nr 3. Google Scholar
Kodex Karzący dla Królestwa Polskiego z dodaniem praw kryminalnych późniey uchwalonych, reiestru porządkowego i alfabetycznego, przypisków wskazuiących artykuły związek z sobą maiące, Warszawa 1830. Google Scholar
Komenda Główna Policji, Namowa lub pomoc do samobójstwa, http://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko/63420,Namowa-lub-pomoc-do-samobojstwa-art-151.html. Google Scholar
Komenda Główna Policji, Samobójstwa, http://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/samobojstwa. Google Scholar
Komenda Główna Policji, https://statystyka.policja.pl/st/przestepstwa-ogolem/przestepstwa-kryminalne/zabojstwo/64003,Zabojstwo.html Google Scholar
Konieczniak P., W sprawie eutanatycznej pomocy do samobójstwa, „Państwo i Prawo” 1999, nr 5. Google Scholar
Kosińska J., Prawnokarna problematyka stalkingu, „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 10. Google Scholar
Koslow S. H., Ruiz P., Nemeroff Ch. B. (red.), A concise Guide to Understanding Suicide. Epidemiology, Pathophysiology, and Prevention, Cambridge University Press, Cambridge 2014. Google Scholar
Kosonoga-Zygmunt J., Namowa i udzielenie pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.), „Państwo i Prawo” 2015, nr 11. Google Scholar
Kosonoga-Zygmunt J., Swoboda decyzji woli suicydenta jako przesłanka odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 151 k.k., „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2015, nr 2. Google Scholar
Lebiedowicz A., Samobójstwo w ujęciu wielopłaszczyznowym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2013, nr 3. Google Scholar
Makara-Studzińska M., Wybrane zagadnienia z problematyki suicydologii, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2001, Vol. XXVI, 17. Google Scholar
Malczewski J., Eutanazja: gdy etyka zderza się z prawem, Wolters Kluwer, Warszawa 2012. Google Scholar
Malczewski J., Problemy z prawną kwalifikacją lekarskiej pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 11. Google Scholar
Martellozzo E., Jane E. A. (red.), Cybercrime and its victims, Routlege, New York 2017. Google Scholar
Ministerstwo Sprawiedliwości, Wydział Statystycznej Informacji Zarządczej, Departament Strategii i Funduszy Europejskich, Prawomocne skazania osób dorosłych w latach 1946-2014, Warszawa 2015. Google Scholar
Ministerstwo Sprawiedliwości, https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/opracowania-wieloletnie/ Google Scholar
Mozgawa M. (red.), Eutanazja, Wolters Kluwer, Warszawa 2015. Google Scholar
O’Connor R. C., Platt S., Gordon J. (red.), International Handbook of Suicide Prevention, Research, Policy and Practice, Wiley-Blackwell, Chichester 2011. Google Scholar
Prinz J. L., The phenomenon of cybersuicide: an examination of australia's solution, the criminal code amendment (suicide related material offenses) act 2005 and the difficulty of international implementation, „The Indiana International & Comparative Law Review” 2008, nr 2. Google Scholar
Sepioło-Jankowska I. (red.), Reforma prawa karnego, C.H. Beck, Warszawa 2014. Google Scholar
Siemaszko A. (red.), B. Gruszczyńska, M. Marczewski, P. Ostaszewski, D. Woźniakowska-Fajst, Stalking w Polsce. Rozmiary – formy – skutki. Raport z badania nt. uporczywego nękania, „Archiwum Kryminologii” 2010, t. XXXII. Google Scholar
Staręga M., Stalking jako nowy czyn zabroniony w polskim kodeksie karnym. Aspekt prawny oraz znaczenie społeczne, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach” 2012, nr 94. Google Scholar
Strafgesetzbuch, https://www.gesetze-im-internet.de/stgb/ Google Scholar
Supreme Court of Minnesota. STATE of Minnesota, Respondent, v. William Francis MELCHERT–DINKEL, Appellant. No. A11–0987, https://caselaw.findlaw.com/mn-supreme-court/1660689.html, dostęp: 10.04.2021 r. Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553). Google Scholar
Warylewski J. (red.), System prawa karnego, t. 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, C. H. Beck, Warszawa 2012. Google Scholar
Wąsek A., Prawnokarna problematyka samobójstwa, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1982. Google Scholar
Wojtasik J., Fizyczne i psychiczne znęcanie się, Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze, http://www.zielona-gora.po.gov.pl/index.php?id=36&ida=2860. Google Scholar
World Health Organization, Suicide in the world. Global Health Estimates, 2019, https://apps.who.int/iris/handle/10665/326948. Google Scholar
Zoll A., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117-211a , red. W. Wróbel, Warszawa 2017, art. 151. Google Scholar
http://www.infocop.es/view_article.asp?id=15358&cat=47 Google Scholar
https://www.15min.lt/naujiena/aktualu/lietuva/per-karantina-savizudybiu-nepadaugejo-56-1442468 Google Scholar
https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Gesundheit/Todesursachen/Tabellen/suizide.html Google Scholar
https://www.riksdagen.se/sv/dokument-lagar/dokument/_EU2C29 Google Scholar
https://www.folkhalsomyndigheten.se/suicidprevention/statistik-om-suicid/ Google Scholar
https://www.riksdagen.se/sv/dokument-lagar/arende/betankande/en-sarskild-straffbestammelse-for-uppmaning-till_H801JuU21 Google Scholar
Katedra Kryminologii i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
