Aspekty procesowe sporu o wpis do rejestru akcjonariuszy

Grzegorz Suliński

Uniwersytet Jagielloński Wydział Prawa i Administracji Katedra Prawa Gospodarczego Prywatnego


Abstrakt

Nowelizacja przepisu art. 328 ksh wprowadziła dematerializację akcji spółki niepublicznej. Postać dokumentowa akcji zastąpiona została wpisem do rejestru akcjonariuszy. W konsekwencji zmianie uległy także zasady dotyczące rozporządzenia akcją. Jej zbycie lub ustanowienie na niej ograniczonego prawa rzeczowego wymaga – oprócz zawarcia umowy zobowiązującej – dokonania wpisu do rejestru akcjonariuszy. Wpisu dokonuje podmiot prowadzący rejestr na podstawie przedłożonych przez żądającego wpisu dokumentów obejmujących oświadczenia woli stron czynności zobowiązującej do zbycia akcji lub ustanowienia na niej ograniczonego prawa rzeczowego, chyba że poweźmie uzasadnione wątpliwości odnośnie dopuszczalności wpisu.

Celem artykułu jest identyfikacja zakresu podmiotowego sporów mogących powstać na tle wpisu oraz próba udzielenia odpowiedzi na pytanie o rodzaj środków prawnych jakie może podjąć strona – lub strony – czynności prawnej, której prawa są naruszone poprzez odmowę wpisu albo dokonanie go wbrew jej stanowisku. Przeprowadzone rozważania zdają się uzasadniać wniosek, że właściwym instrumentem prawa procesowego służącym ochronie praw osoby domagającej się bądź dokonania wpisu bądź też jego wykreślenia jest powództwo o zasądzenie określonego zachowania, przy czym legitymacja bierna przysługuje podmiotowi prowadzącemu rejestr. Tylko bowiem orzeczenie wydane w stosunku do niego zapewnia efektywną możliwość uzyskania ochrony prawnej przez występującego z żądaniem.

Celem artykułu jest identyfikacja zakresu podmiotowego sporów mogących powstać na tle wpisu oraz próba udzielenia odpowiedzi na pytanie o rodzaj środków prawnych jakie może podjąć strona – lub strony – czynności prawnej, której prawa są naruszone poprzez odmowę wpisu albo dokonanie go wbrew jej stanowisku. Przeprowadzone rozważania zdają się uzasadniać wniosek, że właściwym instrumentem prawa procesowego służącym ochronie praw osoby domagającej się bądź dokonania wpisu bądź też jego wykreślenia jest powództwo o zasądzenie określonego zachowania, przy czym legitymacja bierna przysługuje podmiotowi prowadzącemu rejestr. Tylko bowiem orzeczenie wydane w stosunku do niego zapewnia efektywną możliwość uzyskania ochrony prawnej przez występującego z żądaniem.




J. Dąbrowska, Powszechna dematerializacja akcji i akcje rejestrowe, [w:] Sto lat polskiego prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Kidybie. Tom I., Dumkiewicz Małgorzata (red.), Kopaczyńska-Pieczniak Katarzyna (red.), Szczotka Jerzy (red.), Wolters Kluwer Polska 2020, wersja elektroniczna LEX   Google Scholar

A. Doliwa, Teresa Mróz (red.) Mirosław Stec (red.), Prawo gospodarcze prywatne. 5 wydanie, Warszawa 2018   Google Scholar

P. Izdebski, Umowa o prowadzenie rejestru akcjonariuszy – wybrane uwagi konstrukcyjnoprawne, Przegląd Prawa Handlowego 2021 nr 2   Google Scholar

M. Jędrzejewska, K. Weitz, Ereciński Tadeusz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. V, Komentarz elektroniczny LEX 2016   Google Scholar

A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 301-633 Kodeksu spółek handlowych, LEX/el 2021   Google Scholar

M. Michalski, Kidyba Andrzej (red.), Kodeks spółek handlowych. Tom III. Komentarz do art. 301-490, LEX/el 2021   Google Scholar

M. Michalski, Uwagi krytyczne w zakresie zniesienia anonimowości jako cechy konstytutywnej spółki akcyjnej, Przegląd Prawa Handlowego nr 3/2020   Google Scholar

W. Popiołek, Rozporządzanie akcjami rejestrowymi spółek niepublicznych, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego nr 5/2020   Google Scholar

G. Suliński, Skutki naruszenia umownego (statutowego) ograniczenia rozporządzenia udziałami lub akcjami, Przegląd Prawa Handlowego 2014, nr 8   Google Scholar

P. Telenga, Jakubecki Andrzej (red.), Kodeks postępowania cywilnego. komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1-729, LEX/el 2019   Google Scholar

A. Szumański (w:) W. Pyzioł, I. Weiss, A. Szumański, Prawo spółek, Warszawa 2014   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2021-09-29 — zaktualizowane 2021-09-30

Cited By /
Share

Suliński, G. (2021). Aspekty procesowe sporu o wpis do rejestru akcjonariuszy. Studia Prawnoustrojowe, (53). https://doi.org/10.31648/sp.6784 (Original work published 29 wrzesień 2021)

Grzegorz Suliński 
Uniwersytet Jagielloński Wydział Prawa i Administracji Katedra Prawa Gospodarczego Prywatnego