Aspekty procesowe sporu o wpis do rejestru akcjonariuszy

Grzegorz Suliński

Uniwersytet Jagielloński Wydział Prawa i Administracji Katedra Prawa Gospodarczego Prywatnego

Abstrakt

Nowelizacja przepisu art. 328 ksh wprowadziła dematerializację akcji spółki niepublicznej. Postać dokumentowa akcji zastąpiona została wpisem do rejestru akcjonariuszy. W konsekwencji zmianie uległy także zasady dotyczące rozporządzenia akcją. Jej zbycie lub ustanowienie na niej ograniczonego prawa rzeczowego wymaga – oprócz zawarcia umowy zobowiązującej – dokonania wpisu do rejestru akcjonariuszy. Wpisu dokonuje podmiot prowadzący rejestr na podstawie przedłożonych przez żądającego wpisu dokumentów obejmujących oświadczenia woli stron czynności zobowiązującej do zbycia akcji lub ustanowienia na niej ograniczonego prawa rzeczowego, chyba że poweźmie uzasadnione wątpliwości odnośnie dopuszczalności wpisu.

Celem artykułu jest identyfikacja zakresu podmiotowego sporów mogących powstać na tle wpisu oraz próba udzielenia odpowiedzi na pytanie o rodzaj środków prawnych jakie może podjąć strona – lub strony – czynności prawnej, której prawa są naruszone poprzez odmowę wpisu albo dokonanie go wbrew jej stanowisku. Przeprowadzone rozważania zdają się uzasadniać wniosek, że właściwym instrumentem prawa procesowego służącym ochronie praw osoby domagającej się bądź dokonania wpisu bądź też jego wykreślenia jest powództwo o zasądzenie określonego zachowania, przy czym legitymacja bierna przysługuje podmiotowi prowadzącemu rejestr. Tylko bowiem orzeczenie wydane w stosunku do niego zapewnia efektywną możliwość uzyskania ochrony prawnej przez występującego z żądaniem.

Celem artykułu jest identyfikacja zakresu podmiotowego sporów mogących powstać na tle wpisu oraz próba udzielenia odpowiedzi na pytanie o rodzaj środków prawnych jakie może podjąć strona – lub strony – czynności prawnej, której prawa są naruszone poprzez odmowę wpisu albo dokonanie go wbrew jej stanowisku. Przeprowadzone rozważania zdają się uzasadniać wniosek, że właściwym instrumentem prawa procesowego służącym ochronie praw osoby domagającej się bądź dokonania wpisu bądź też jego wykreślenia jest powództwo o zasądzenie określonego zachowania, przy czym legitymacja bierna przysługuje podmiotowi prowadzącemu rejestr. Tylko bowiem orzeczenie wydane w stosunku do niego zapewnia efektywną możliwość uzyskania ochrony prawnej przez występującego z żądaniem.