Innovation durch Interdisziplinarität: Nützlichkeit des konstruktivistischen Ansatzes in der Verwaltungsrechtswissenschaft
Innowacja poprzez interdyscyplinarność: przydatność podejścia konstruktywistycznego w orzecznictwie administracyjnym
Natalia Kohtamäki
Uniwerystet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieAbstrakt
Zmiany związane z dynamicznym rozwojem relacji społecznych warunkują modyfikację dotychczasowych podejść metodologicznych. Dotyczy to nie tylko dyscyplin naukowych, otwartych na przyjmowanie wzorców i instrumentów metodologicznych z innych dyscyplin naukowych – można tu wymienić np. naukę o administracji, zarządzanie czy stosunki międzynarodowe, ale także tych dyscyplin uważanych dotąd za konserwatywne, jak np. nauki prawne. W poszukiwaniu nowych narzędzi poznawczych prawnicy coraz częściej
sięgają to tzw. teorii postpozytywistycznych w naukach społecznych, czerpiąc inspirację w procesach interpretacji i reinterpretacji norm w szerszym kontekście społecznym. Celem artykułu jest wskazanie, że w tych poszukiwaniach na szczególną uwagę zasługuje paradygmat konstruktywistyczny, który ma zastosowanie zwłaszcza w prawie publicznym. To on najintensywniej i najszybciej odpowiada na zmiany związane z internacjonalizacją rzeczywistości społecznej. Przedstawione w przeprowadzonej analizie wnioski wskazują, że konstruowanie norm w myśl paradygmatu konstruktywistycznego napotyka jednak na konkretne przeszkody związane z technokratyzacją procesu tworzenia prawa.
Słowa kluczowe:
prawo publiczne, norma, konstruktywizm społeczny, teorie konstruowania, narracje postpozytywistyczneBibliografia
Bianchi A., International Law Theories. An Inquiry into Different Ways of Thinking, Oxford University Press, Oxford 2016. Google Scholar
Bieleń S., Polityka w stosunkach międzynarodowych, Aspra-JR, Warszawa 2010. Google Scholar
Bieleń S., Tożsamość uczestników stosunków międzynarodowych, [in:] R. Zięba et al. (eds.), Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach międzynarodowych, WDiNP UW, Warszawa 2015. Google Scholar
Brunée J., Toope S.J., Constructivism and International Law, [in:] J.L. Dunoff, M.A. Pollack (eds.), Interdisciplinary Perspectives on International Law and International Relations. The State of the Art, Cambridge University Press, Cambridge 2013. Google Scholar
Catanzariti M., Türk A.H., EU Agencies and the Rise of a Mixed Administration in the EU Multi-jurisdictional Setting: Facing the Challenges of the Rule of Law, [in:] M. Scholten, A. Brenninkmeijer (eds.), Controlling EU Agencies. The Rule of Law in a Multi-jurisdictional Legal Order, Edward Elgar, Cheltenham–Northampton 2020. Google Scholar
Cassese S., Global Administrative Law: The State of the Art, „International Journal of Constitutional Law” 2015, No. 2. Google Scholar
Chiari G., Intersubjectivity, Constructivism, and Personal Construct Theory, „Journal of Constructivist Psychology” 2020, No. 1. Google Scholar
Czaputowicz J., Wprowadzenie: Potencjał konstruktywizmu w wyjaśnianiu integracji europejskiej, [in:] J. Czaputowicz (ed.), Zastosowanie konstruktywizmu w studiach europejskich, WUW, Warszawa 2016. Google Scholar
Di Iorio F., Cognitive Autonomy and Methodological Individualism. The Interpretative Foundations of Social Life, Springer, Cham 2015. Google Scholar
Dyduch J., Mikiewicz P., Rzeszótko S., Krytyczne wprowadzenie do teorii stosunków międzynarodowych, Arboretum, Wrocław 2006. Google Scholar
Dziedziak W., Rozważania o dobrej administracji, [in:] P. Jabłoński et al. (eds.), Prawo i polityka w sferze publicznej, UWr, Wrocław 2017. Google Scholar
Franzius C., Recht und Politik in der transnationalen Konstellation: Skizze eines Forschungsgebietes, „Archiv des öffentlichen Rechts” 2013, No. 2. Google Scholar
Frąckowiak J., Orzecznictwo i doktryna jako źródła prawa prywatnego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2018, No. 3828. Google Scholar
Frerichs S., Studying Law, Economy, and Society: A Short History of Socio-Legal Thinking, „Helsinki Legal Studies Research Paper” 2012, No. 19. Google Scholar
Griffiths M., O’Callaghan T., International Relations. The Key Concepts, Routledge, London–New York 2002. Google Scholar
Grosse T.T., Konstruowanie rzeczywistości jako metoda integracji europejskiej. Przykład Parlamentu Europejskiego, [in:] J. Czaputowicz (ed.), Zastosowanie konstruktywizmu w studiach europejskich, WUW, Warszawa 2016. Google Scholar
Hahn L., Hasl M., Kollektivität und Recht. Interdiszilinäre Begegnungen, „Zeitschrift für Kultur und Kollektivwissenschaft” 2021, No. 1. Google Scholar
Helios J., Jedlecka W., Wykładnia prawa Unii Europejskiej ze stanowiska teorii prawa, Wrocław 2018. Google Scholar
Hirsch Hadron G. et al., The Emergence of Transdisciplinarity as a Form of Research, [in:] G. Hirsch Hadron et al. (eds.), Handbook of Transdiciplinary Research, Springer, Cham 2008. Google Scholar
Klamberg M., Power and Law in International Society. International Relations as the Sociology of International Law, Routledge, Oxon 2015. Google Scholar
Kohtamäki N., Delegated Legislation, Implementing Legislation, [in:] OUP Encyclopedia of EU Law, OUP, Oxford 2022, https://opil.ouplaw.com/page/Articles. Google Scholar
Kohtamäki N., Die Reform der Bankenaufsicht in der Europäischen Union, Mohr Siebeck, Tübingen 2012. Google Scholar
Kohtamäki N., Theorising the Legitimacy of EU Regulatory Agencies, Peter Lang, Berlin 2019. Google Scholar
König K., Konsultierende Regierung, [in:] K.-P. Sommermann (ed.), Sachverständige Politikberatung. Funktionsbedingung oder Gefährdung der Demokratie, Nomos, Baden-Baden 2015. Google Scholar
Kmiecik Z.R. et al., Klauzula generalna interesu społecznego w postępowaniu administracyjnym, sądowoadministracyjnym oraz egzekucyjnym w administracji, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia. Sectio G” 2016, Google Scholar
No. 2. Google Scholar
Lipowicz I., Nowe kategorie pojęciowe nauki prawa administracyjnego jako reakcja na zmieniające się zagrożenia jednostki, „Państwo i Prawo” 2022, No. 2. Google Scholar
Lipowicz I., Samorząd terytorialny XXI wieku, Wolters Kluwer,Warszawa 2019. Google Scholar
Malesa W., Recepcja idei prawnej w stanowieniu i stosowaniu prawa, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 2017, Vol. 81. Google Scholar
Mitterer, J. Jak radykalny jest konstruktywizm?, [in:] J. Mitterer (ed.), Tamta strona filozofii. Przeciwko dualistycznej zasadzie poznania, Oficyna Naukowa, Warszawa 1996. Google Scholar
Müller-Mall S., Legal Spaces. Towards a Topological Thinking of Law, Springer, Berlin–Heidelber 2013. Google Scholar
Odin R., Spaces of Communication. Elements of Semio-Pragmatics, Amsterdam University Press, Amsterdam 2022. Google Scholar
Ossege C., European Regulatory Agencies in EU Decision-Making. Between Expertise and Influence, Palgrave Macmillan, London 2016. Google Scholar
Reus-Smit C., Konstruktywizm, [in:] S. Burchill et al. (eds.), Teorie stosunków międzynarodowych, KiW, Warszawa 2006. Google Scholar
Saurugger S., Sociological Approaches to the Crisis, [in:] N. Brack, S. Gürkan (eds.), Theorising the Crises of the European Union, Routledge, Oxon 2021. Google Scholar
Soloch B., Wykładnia ewolucyjna Europejskiej Konwencji Praw Człowieka a zasada konsensusu. Próba analizy, „Zeszyty Prawnicze” 2015, No. 4. Google Scholar
Szmigiero M., Administracyjna „legislacja covidowa” w świetle zasad tworzenia prawa, „Acta Iuris Stetinensis” 2021, nr 2. Google Scholar
Teubner G., How the Law Thinks?, Toward a Constructivist Epistemology of Law, „Law & Society Review” 1989, No. 5. Google Scholar
Weismann P., European Agencies and Risk Governance in EU Financial Market Law, Routledge, Oxon 2016. Google Scholar
Widłak T., Prawo a konstruktywizm w teorii stosunków międzynarodowych – możliwości interdyscyplinarnego zbliżenia, [in:] M. Zirk-Sadowski et al. (eds.), Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych, Wyd. UŁ, Łódź 2014. Google Scholar
Wendt A., Constructing International Polities, „International Security” 1995, No. 1. Google Scholar
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Wolters Kluwer, Warszawa 2020. Google Scholar
Zwierżdżyński M.K., Konstruktywizm a konstrukcjonizm, „Principia” 2012, No. LVI. Google Scholar
Żak M., Pojęcie standardu prawnego w sieciowym systemie prawa, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019, No. 1. Google Scholar
Żukowska M.P., Jaki paradygmat? Konstruktywizm na tle debat nad dominującym podejściem w nauce o stosunkach międzynarodowych, [in:] W. Jakubowski et al. (eds.), Nowe spojrzenia w naukach o polityce, Vol. 1, Wyd. UW, Warszawa 2012. Google Scholar
Uniwerystet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
