Efektywność pomocy publicznej dla przedsiębiorców w okresie i po pandemii COVID-19
Anna Dobaczewska
Uniwersytet GdańskiAbstrakt
Zasady udzielania, wykorzystywania i monitorowania pomocy publicznej wynikają w pierwszej kolejności z prawa europejskiego. Z analizy przepisów Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, prawa wtórnego oraz wytycznych wydanych przez UE, odnoszących się do po-mocy publicznej m.in. na czas trwania pandemii COVID-19 oraz po jej zakończeniu, wynika jak najefektywniej wykorzystać środki publiczne. W latach 2020-2021 niezbędne było zastosowanie się do wytycznych KE lub korzystanie z form pomocy dozwolonych na mocy art.107-108 TFUE. Począwszy od 2021 r. konieczne jest dostosowanie pomocy przewidzianej w specjalnie stworzonym Funduszu Odbudowy i Zwiększenia Odporności do celów wymienionych w Wieloletnich Ramach Finansowych UE oraz politykach UE na lata 2021-2027, w tym w Agendzie Cyfrowej i Europejskim Zielonym Ładzie. Celem artykułu jest prezentacja podstawowych możliwości zastosowania pomocy, w tym w oparciu o wytyczne KE z marca 2020 r. (wraz z późniejszymi zmianami) i ich odzwierciedlenie w przepisach i instrumentach antykryzysowych. Przyjęta metoda badawcza ogranicza się zatem do analizy dogmatyczno-prawnej. Rozważaniom zostały poddane przepisy TFUE, rozporządzeń UU i dokumenty prawa miękkiego umożliwiające stosowanie pomocy dozwolonej i dopuszczalnej. Wpływ na treść rozwiązań przyjmowanych przez ustawodawców krajowych mają także kategorie pomocy objęte zwolnieniami grupowymi, uchwalonymi na 2014-2020 oraz następny okres finasowania, przypadający de facto na lata 2022-2027. Komisja Europejska wspiera swymi działania organy administracji publicznej państw członkowskich przy kształtowaniu krajowych programów odbudowy i przyczynia się do skuteczności składanych przez te organy wniosków o wypłatę środków z Funduszu Odbudowy i Wzmocnienia Odporności. W przypadku Polski możliwości udzielania pomocy stanowiącej remedium na skutki kryzysu gospodarczego wywołanego pandemią wirusa COVID-19 są znacząco ograniczone. Wynika to zwłaszcza z uzależnienia przekazania Polsce środków z budżetu UE oraz z tymczasowego funduszu odbudowy gospodarki (NextGenerationEU) od przestrzegania zasady praworządności. Problemem dla administracji są też równolegle zaistniałe zwiększone potrzeby na wy-datki socjalne, które uniemożliwiają z kolei przeznaczanie środków budżetowych na pomoc publiczną.
Słowa kluczowe:
pomoc publiczna; COVID-19; Wieloletnie Ramy Finansowe, Fundusz Od-budowy i Wzmacniania OdpornościBibliografia
Dobaczewska A., Formy finansowania przedsiębiorców w świetle prawa pomocy publicznej, Difin, Warszawa 2014. Google Scholar
Dudzik S., Wymóg selektywności środka pomocowego w prawie Unii Europejskiej: Wprowadzenie i wyrok TS z 8.11.2001 w sprawie C-143/99 Adria Wien Pipeline GmbH, „Europejski Przegląd Sądowy” 2016, nr 4. Google Scholar
Grzejdziak Ł., Wpływ na handel między państwami członkowskimi UE jako przesłanka stosowania art. 107 ust. 1 TFUE. Kierunki rozwoju orzecznictwa, „Acta Universitatis Wratislaviensis – Prawo” 2019, t. CCCXXIX. Google Scholar
Kowalik-Bańczyk K., Komentarz do art. 107, [w:] A. Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu UniiEuropejskiej, t. 2, 2012, Lex. Google Scholar
Modzelewska-Wąchal E. (red.), Pomoc publiczna dla przedsiębiorców i jej nadzorowanie. Przepisy i komentarz, LexisNexis, Warszawa 2001. Google Scholar
Nicolaides P., Application of Article 107(2)(b) TFEU to Covid-19 Measures: State Aid to Make Good the Damage Caused by an Exceptional Occurrence, „Journal of European Competition Law & Practice” 2020, vol. 11, no. 5–6. Google Scholar
Säcker F.J., Montag F., European State Aid Law. A Commentary, C.H. Beck, München 2016. Google Scholar
Stelmach J., Brożek B., Załuski W., Dziesięć wykładów o ekonomii prawa, Wolters Kluwer, Warszawa 2007. Google Scholar
Truksa M., Machalski Z., Przesłanki uznania przysporzenia ze środków publicznych za pomoc państwa, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2010, nr 1. Google Scholar
Uniwersytet Gdański
