Podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej za przymusowe pozbawienie wolności w związku z wydaniem europejskiego nakazu aresztowania. Uwagi na tle orzecznictwa sądów karnych i cywilnych

Katarzyna Ciućkowska

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie


Abstrakt

Sąd Najwyższy w uchwale z 25 lutego 2021 r., I KZP 5/20 orzekł, że odszkodowanie i zadośćuczynienie za zastosowane przez obce państwo wobec osoby ściganej rzeczywiste pozbawienie wolności na skutek wydania przez polski sąd ENA może być dochodzone na podstawie art. 552 § 4 k.p.k. Uchwała ma niebagatelne znaczenie praktyczne, gdyż rozwiewa wątpliwości co do możliwości procedowania przez sąd karny w sprawach roszczeń za pozbawienie wolności na skutek wydania przez polski sąd ENA. Przed wydaniem uchwały, sprawy tego typu były rozstrzygane również przez sądy cywilne w oparciu o regulacje art. 417 i nast. k.c. Sądy cywilne stały na stanowisku, że nie zachodzi wyłączenie przepisów ogólnych na podstawie art. 421 k.c. Celem artykułu jest analiza, pod kątem przyjętej zasady odpowiedzialności, orzeczenia sądów cywilnych i sądów karnych odnoszące się do rekompensaty szkody za przymusowe pozbawienie wolności na skutek wydania przez polski sąd ENA. Karnoprocesowy tryb dochodzenia roszczeń wynikający z art. 552 k.p.k. oparty jest na zasadzie ryzyka, z kolei w regulacjach cywilnoprawnych zawartych w art. 417 i nast. k.c. odpowiedzialność taka została ukształtowana na zasadzie bezprawności. Na tle przeanalizowanych orzeczeń sądowych rysuje się wniosek, że ocena zasadności roszczeń za dokonywana przez sądy cywilne i karne, pomimo różnych zasad odpowiedzialności, w istocie pozostawała ze sobą zbieżna.

 


Słowa kluczowe:

prawo cywilne, postępowanie karne, europejski nakaz aresztowania (ENA), niesłuszne skazanie, przymusowe pozbawienie wolności


Grzegorczyk T., Procedowanie w sprawie europejskiego nakazu aresztowania, „Prokuratura i Prawo” 2005, nr 4, s. 10.   Google Scholar

Gudowski J., Bieniek G., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, J. Gudowski (red.), Warszawa 2018.   Google Scholar

Nita-Światłowska B., Światłowski A., Uwzględnienie okresu tymczasowego aresztowania w państwie obcym w postępowaniu przed sądem polskim, „Europejski Przegląd Sądowy” 2012, nr 11, s. 18.   Google Scholar

Steinborn S., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 2, J. Gajewski, L.K. Paprzycki, S. Steinborn (red.), Warszawa 2010.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-03-17

Cited By /
Share

Ciućkowska, K. (2023). Podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej za przymusowe pozbawienie wolności w związku z wydaniem europejskiego nakazu aresztowania. Uwagi na tle orzecznictwa sądów karnych i cywilnych. Studia Prawnoustrojowe, (59). https://doi.org/10.31648/sp.8354

Katarzyna Ciućkowska 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie