Prawo do obrony w trybach szczególnych postępowania karnego
Justyna Karaźniewicz
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w BydgoszczyAbstrakt
Prawo do obrony, jako zasada konstytucyjna i procesowa, nakazuje przyznanie możliwości obrony przed oskarżeniem każdej osobie, przeciwko której prowadzone jest postępowanie karne. Nakaz ten odnosi się do każdego postępowania karnego, niezależnie od tego, czy prowadzone jest ono w trybie zwyczajnym czy w trybie szczególnym. Tryby szczególne charakteryzują się jednak istotnymi odrębnościami. Polegają one przede wszystkim na uproszczeniu postępowania, a to niewątpliwie wpływa także na pozycję uczestników postępowania, w tym także oskarżonego. W artykule dokonano analizy prawa do obrony przysługującego oskarżonemu w trybie prywatnoskargowym, w trybie nakazowym oraz w trybie przyspieszonym. Celem rozważań jest identyfikacja różnic między prawem do obrony w postępowaniu zwyczajnym i w trybach szczególnych oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie o to, czy modyfikacje wprowadzone w trybach szczególnych nie stanowią nadmiernego ograniczenia konstytucyjnego prawa do obrony.
Słowa kluczowe:
postępowanie karne, oskarżony, prawo do obrony, tryby szczególne, postępowanie prywatnoskargowe, postępowanie nakazowe, postępowanie przyspieszoneBibliografia
Artymiak G., Odrębności postępowania karnego w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego – zagadnienia wybrane, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2008, nr 3. Google Scholar
Dudka K., Mozgawa M., Ingerencja prokuratora w ściganie przestępstw prywatnoskargowych, [w:] A. Siemaszko (red.), Stosowanie prawa. Księga jubileuszowa z okazji XX-lecia Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2011. Google Scholar
Dudka K., Wybrane problemy dochodzenia w sprawach o przestępstwa prywatnoskargowe, „Prokuratura i Prawo” 2005, nr 6. Google Scholar
Eichstaedt K., Art. 488, [w:] D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz, Warszawa 2022. Google Scholar
Eichstaedt K., Art. 500, [w:] D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom II, Warszawa 2022. Google Scholar
Eichstaedt K., Art. 517j, [w:] D. Świecki (red.),Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom II, Warszawa 2022. Google Scholar
Eichstaedt K., Postępowanie przyspieszone, „Prokuratura i Prawo” 2007, nr 6. Google Scholar
Eichstaedt K., Postępowania szczególne w polskim procesie karnym. Warszawa 2010. Google Scholar
Gaberle A., Postępowania szczególne w kodeksie postępowania karnego z 1997 r., Kraków 1998. Google Scholar
Gil D., Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego w polskim procesie karnym, Warszawa 2011. Google Scholar
Golik C., Moment procesowej skuteczności przedstawienia zarzutów w sposób uproszczony, „Prokuratura i Prawo” 2020, nr 2. Google Scholar
Grajewski J., Steinborn S., L.K. Paprzycki (red.), Art. 500, [w:] Komentarz aktualizowany do art. 425-673 Kodeksu postępowania karnego, Lex/el 2015. Google Scholar
Grajewski J., Steinborn S., Art. 517j, [w:] L.K. Paprzycki (red.), Komentarz aktualizowany do art. 425–673 Kodeksu postępowania karnego, Lex/el 2015. Google Scholar
Grajewski J., Art. 505, [w:] J. Grajewski, L.K. Paprzycki (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Tom I i II, Kraków 2003. Google Scholar
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. II, Warszaw 2011. Google Scholar
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz,. T. III, Warszawa 2012. Google Scholar
Kłak Cz.P., Postępowanie nakazowe w polskim procesie karnym a ochrona praw człowieka, Warszawa 2008. Google Scholar
Kmiecik R., Kwestia poczytalności oskarżonego w postępowaniu przyspieszonym, „Prokuratura i Prawo” 2017, nr 5. Google Scholar
Kosonoga J., Postępowanie przyspieszone w sprawach karnych na tle prawnoporównawczym, „Ius Novum” 2022, nr 2. Google Scholar
Kosowski J., Obrona formalna w stadium przygotowawczym postępowania przyspieszonego, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 7-8. Google Scholar
Kruk E, Postępowanie nakazowe, [w:] F. Prusak (red.), System Prawa Karnego Procesowego. T. XIV. Tryby szczególne, Warszawa 2015. Google Scholar
Kuczyńska H., Art. 500, [w:] D. Szumiło-Kulczycka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, Lex/el 2022. Google Scholar
Kuczyńska H., Art. 505, [w:] D. Szumiło-Kulczycka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, Lex/el 2022. Google Scholar
Kuczyńska H., Art. 517e, [w:] D. Szumiło-Kulczycka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, Lex/el 2022. Google Scholar
Lipczyńska M., Oskarżenie prywatne. Warszawa 1977. Google Scholar
Nowak T., Postępowania szczególne w polskim procesie karnym. Poznań 1976. Google Scholar
Olszewski R., Kumulacja procesowych ról uczestników polskiego postępowania karnego, Łódź 2013. Google Scholar
Paluszkiewicz H., Pierwszoinstancyjne wyrokowanie merytoryczne poza rozprawą w polskim procesie karnym, Warszawa 2008. Google Scholar
Pawłowska A., Wyrok nakazowy w znowelizowanym k.p.k. - uwagi wybrane, „Studia luridica Lublinensia” 2004, nr 4. Google Scholar
Skowron B. Art. 488, [w:] K. Dudka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2018. Google Scholar
Skowron B., Art. 500, [w:] K. Dudka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2018. Google Scholar
Skowron B., Art. 517b, [w:] K. Dudka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2018. Google Scholar
Skowron B., Art. 517j, [w:] K. Dudka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2018. Google Scholar
Stefański R.A., Postępowanie nakazowe w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 2003, nr 7-8. Google Scholar
Szczotka A., Postępowania zredukowane a konwencyjny standard rzetelnego procesu karnego, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2009, nr 24. Google Scholar
Światłowski A., Art. 500, [w:] J. Skorupka (red.), Kodeks Postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2021. Google Scholar
Światłowski A., Art. 505, [w:] J. Skorupka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2021. Google Scholar
Światłowski A., Art. 517e, [w:] J. Skorupka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2021. Google Scholar
Waltoś S., Postępowania szczególne w procesie karnym, Warszawa 1973. Google Scholar
Ważny A., Art. 500, [w:] A. Sakowicz (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2023. Google Scholar
Wąsek-Wiaderek M., Zasada równości stron w polskim procesie karnym w perspektywie prawnoporównawczej, Warszawa 2003. Google Scholar
Wiliński P., Zarys teorii konfliktu w prawie karnym, Warszawa 2020. Google Scholar
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
