Zasady humanizmu i humanitaryzmu w polskim prawie karnym
Wojciech Cieślak
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0000-0002-2747-2871
Abstrakt
Artykuł stanowi analizę zasad humanizmu i humanitaryzmu w prawie karnym. Obie te zasady znajdują swoje odbicie w wielu szczegółowych uregulowaniach ustawowych, przede wszystkim zaś w prawie karnym materialnym i wykonawczym.Celem tej analizy jest określenie treści tych zasad, ich funkcji i znaczenia praktycznego na etapie stanowienia i stosowania prawa.Główny wniosek autora stanowi postulat, aby zasady te były wykorzystywane przede wszystkim jako dyrektywa kolizyjna, pozwalająca rozstrzygnąć ewentualną kolizję norm w myśl zasady in dubio pro humanitate.
Słowa kluczowe:
prawo karne, prawo karne wykonawcze, humanizm, humanitaryzmBibliografia
I. Andrejew, Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1987 Google Scholar
I. Andrejew, Polskie prawo karne w zarysie, wyd. 9, Warszawa 1989 Google Scholar
H.J. Bartsch, Zakaz stosowania tortur i złego traktowania w europejskim systemie ochronnym [w:] J. Skupiński, J. Jakubowska-Hara (red.), Standardy praw człowieka a polskie prawo karne, Warszawa 1995 Google Scholar
E. Bieńkowska [w:] L. Mazowiecka (red.), , Wiktymizacja wtórna – geneza, istota i rola w przekształcaniu polityki traktowania ofiar przestępstw, Warszawa 2012 Google Scholar
K. Buchała, Prawo karne materialne, Warszawa 1980 Google Scholar
M. Cieślak, Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, wyd. III, Warszawa 1995 Google Scholar
M. Cieślak, Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1990 Google Scholar
M. Cieślak, Zasada humanizmu jako naczelna dyrektywa w sferze prawa karnego, Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji UG, 1985, Nr 13 Google Scholar
W. Cieślak, Prawo karne. Zarys instytucji i naczelne zasady, Warszawa 2010 Google Scholar
M. Dąbrowska-Kardas, Analiza dyrektywalna przepisów części ogólnej kodeksu karnego, Warszawa 2012 Google Scholar
M. Filar, S. Frankowski, K. Poklewski-Koziełł, A. Spotowski, A. Wąsek, [w:] S. Frankowski A. Grześkowiak [w:] A. Marek (red.), Prawo karne, zagadnienia teorii i praktyki, Warszawa 1986 Google Scholar
M. Filar (red.), Prawo karne państw Europy Zachodniej, Warszawa 1982 Google Scholar
L. Gardocki, Prawo karne, wyd. 17, Warszawa 2011 Google Scholar
L. Gardocki, Prawo karne, wyd. III, Warszawa 1999 Google Scholar
A. Grześkowiak [w:] A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2015 Google Scholar
S. Lelental [w:] C. Beccaria, O przestępstwach i karach, Łódź 2014 Google Scholar
S. Lelental [w:] Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, wyd. 6, Warszawa 2017 Google Scholar
A. Marek, Prawo karne, część ogólna, Bydgoszcz 1992 Google Scholar
A. Marek, Prawo karne, wyd. 6, Warszawa 2005 Google Scholar
E. Mazur, Zasada humanitaryzmu i poszanowania godności w oddziaływaniach penitencjarnych [w:] W. Cieślak, M. Romańczuk-Grącka, M. Kurzyński (red.), In dubio pro humanitate. W stulecie narodzin Profesora Mariana Cieślaka, Olsztyn 2023 Google Scholar
M. Melezini [w:] T. Kaczmarek (red.), System prawa karnego, t. 5, Nauka o karze. Sądowy wymiar kary, Warszawa 2017 Google Scholar
S. Pawela, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, WP, Warszawa 1972 Google Scholar
J. Raglewska, Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności a zasada humanitaryzmu [w:] W. Cieślak, M. Romańczuk-Grącka, M. Kurzyński (red.), In dubio pro humanitate. W stulecie narodzin Profesora Mariana Cieślaka, Olsztyn 2023 Google Scholar
T. Snarski, Posthumanizm prawa karnego? [w:] W. Cieślak, M. Romańczuk-Grącka, M. Kurzyński (red.), In dubio pro humanitate. W stulecie narodzin Profesora Mariana Cieślaka, Olsztyn 2023 Google Scholar
A. Spotowski, Zasada humanizmu jako dyrektywa reformy prawa karnego, PiP 9/98 Google Scholar
B. Stańdo-Kawecka, Problemy spójności prawa karnego – uwagi na tle kodyfikacji prawa karnego [w:] W. Zalewski, J. Potulski, T. Snarski (red.), Zbrodnia i kara. Refleksje o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości prawa karnego. Księga upamiętniająca Profesora Jarosława Warylewskiego, Gdańsk 2022 Google Scholar
J. Stasiołek, Humanitaryzm wykonywania kary pozbawienia wolności w polskim systemie penitencjarnym [w:] W. Cieślak, M. Romańczuk-Grącka, M. Kurzyński (red.), In dubio pro humanitate. W stulecie narodzin Profesora Mariana Cieślaka, Olsztyn 2023 Google Scholar
S. Strycharz, Wybrane problemy karania na tle tendencji depenalizacyjnych, Warszawa 1982 Google Scholar
M. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, t. I, A-K, Warszawa 1978 Google Scholar
J. Śliwowski, Prawo karne, Warszawa 1974 Google Scholar
J. Tokarski (red.), Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1980 Google Scholar
D. Tanalski, Wolność człowieka, Warszawa 1968 Google Scholar
M. Trafny, Zasada humanitaryzmu w kodeksie karnym, Prokuratura i Prawo 3/2007 Google Scholar
J. Warylewski, Prawo karne. Część ogólna, wyd. III, Warszawa 2007A. Wąsek, [w:] M. Filar (red.) Kodeks karny. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2012 Google Scholar
A. Wąsek, Kodeks karny. Komentarz, t. I, Gdańsk 1999 Google Scholar
A. Wąsek, Problematyka odpowiedzialności karnej w okresie prac nad reformą prawa karnego [w:] A. Strzembosz (red.), O prawo karne oparte na zasadach sprawiedliwości, prawach człowieka i miłosierdziu, materiały sympozjum, Lublin 1988 Google Scholar
W. Zalewski [w:] M. Królikowski i R. Zawłocki (red.) Kodeks karny. Część ogólna, t. I, Komentarz do artykułów 10-31, Warszawa 2011 Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0002-2747-2871