Sposób odzwierciedlania w protokole emocji osób przesłuchiwanych w sprawie karnej – badanie praktyki
Abstrakt
Celem artykułu jest podsumowanie analizy akt polskich postępowań karnych odnośnie do techniki protokołowania w ujęciu wierności odzwierciedlenia relacji osoby przesłuchiwanej. Próbą badawczą objęte zostały zarówno protokoły dokumentujące czynność przesłuchania na etapie postępowania przygotowawczego, jak i sądowego. Uzupełniająco (z zastrzeżeniem treści art. 174 k.p.k.) analizowano notatki służbowe funkcjonariuszy policji. W treści opisana została praktyka protokołowania a także dostrzeżone błędy. Analiza obejmowała dwa rodzaje spraw - odnośnie zarzutu z art. 207 k.k. (przestępstwo znęcania) i art. 197 k.k. (przestępstwo zgwałcenia), co wynikało z przyjętego przez Autora celu badawczego. Opracowaniema charakter głównie opisowy - podsumowujący. Jest on pierwszą częścią badań prezentującą wyłącznie praktykę postępowania. W drugim tekście wskazane będą i zaproponowane zostaną wytyczne odnośnie do tego jak należy tworzyć prawidłowo protokół w sprawie karnej. Treść pozbawiona jest uwag odnośnie wpływu na przebieg postępowania karnego, w związku z odzwierciedlenie lub też jego brakiem w kontekście stanów emocjonalnych, głównie w ujęciu zasady swobodnej oceny dowodów, czy też zasady bezpośredniości. Odniesienia do zasad procesu karnego znajdą się w kolejnym tekście.
Słowa kluczowe:
postępowanie karne, przesłuchanie, protokół, emocje, wrażenia, dokumentowanieBibliografia
Arntzen F., Psychologia zeznań świadków, Warszawa 1989. Google Scholar
Bartol C. R., Bartol A. M., Psychology and American Law, Wadsworth Publishing Co. 1983. Google Scholar
Beccaria C., O przestępstwach i karach, Warszawa 1959. Google Scholar
Bentham J., Traktat o dowodach sądowych, Gniezno 1934. Google Scholar
Binet A., La suggestibilite, Paryż 1900. Google Scholar
Bruner J. S., Poza dostarczone informacje, Warszawa 1978. Google Scholar
Ciosek M., Psychologia sądowa i penitencjarna, Warszawa 2001. Google Scholar
Ekman P., Emocje ujawnione, Gliwice 2011. Google Scholar
Ekman P., Friesen W. V., Ellsworth P., Emotion in the human face, New York 1972. Google Scholar
Frijda N. H., Punkt widzenia psychologów, [w:] Psychologia emocji, M. Lewis, J.M. Haviland-Jones (red.), Gdańsk 2005. Google Scholar
Gertsman S., Kształtowanie uczuć dzieci i młodzieży, Warszawa 1961. Google Scholar
Goffman E., Spotkania. Dwa studia z socjologii interakcji, Kraków 2010. Google Scholar
Gruza E., Psychologia sądowa dla prawników, Warszawa 2021. Google Scholar
Gruza E., Wysoki Sądzie, to było tak… - czyli taktyka przesłuchania świadka, Edukacja Prawnicza 2011, nr 1. Google Scholar
Hanausek T., Kryminalistyka. Zarys wykładu, Kraków 2002. Google Scholar
Hilgard E., Wprowadzenie do psychologii, Warszawa 1968. Google Scholar
Hołyst B., Psychologiczne i społeczne determinanty zeznań świadków, Warszawa 1989. Google Scholar
Izard C.E., The face of emotion, New York 1971. Google Scholar
Jagiełło D., Dokumentowanie czynności przesłuchania w polskim procesie karnym, Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 2018, nr XVI/2. Google Scholar
Jagiełło D., Przesłuchanie jako czynność dowodowa, Warszawa 2017. Google Scholar
Jagiełło D., Relacja przesłuchiwanego a treść protokołu w postępowaniu przygotowawczym, Studia Prawnoustrojowe 2022, nr 56. Google Scholar
Jagiełło D., Taktyka kryminalistycznych czynności dowodowych, Warszawa 2019. Google Scholar
Kofta M., Samokontrola i emocje, Warszawa 1988. Google Scholar
Kozielecki J., Psychologiczna teoria samowiedzy, Warszawa 1981. Google Scholar
LeDoux J., Mózg emocjonalny, Poznań 2000. Google Scholar
Maruszewski T., Psychologia poznania. Umysł i świat, Gdańsk 2002 . Google Scholar
Matsumoto D., Juang L., Psychologia międzykulturowa, Gdańsk 2007. Google Scholar
Mehrabian A., Ferris S., Inference of attitudes from nonverbal communication in two channels, Journal of Consulting Psychology 1967. Google Scholar
Morreale S.P., Spitzberg B.H., Barge J.K., Komunikacja między ludźmi, Warszawa 2007. Google Scholar
Parandowski J., Alchemia słowa, Warszawa 1976. Google Scholar
Polczyk R., Mechanizmy efektu dezinformacji w kontekście zeznań świadka naocznego, Kraków 2007. Google Scholar
Reykowski J., Eksperymentalna psychologia emocji, Warszawa 1968. Google Scholar
Reykowski J., Eksperymentalna psychologia emocji, Warszawa 1974. Google Scholar
Skarżyńska K., Spostrzeganie ludzi, Warszawa 1981. Google Scholar
Stanik J. M., Psychologiczne problemy metod przesłuchań świadków, Przegląd Psychologiczny 2004, t. XLVII, nr 2. Google Scholar
Szewczuk W., Atlas psychologiczny, Warszawa 1998. Google Scholar
Uzasadnienie rządowego projektu kodeksu postępowania karnego, PiP-wkł. 1994, z. 7–8. Google Scholar
Włodarski Z., Co i dlaczego pamiętamy, Warszawa 1971. Google Scholar
Zimbardo P. G., Ruch E. L., Psychologia i życie, Warszawa 1988. Google Scholar
