Regulacyjna funkcja Narodowego Banku Polskiego. Zagadnienia podstawowe
Eliza Komierzyńska-Orlińska
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lubliniehttps://orcid.org/0000-0002-3121-7443
Abstrakt
Artykuł naukowy odnosi się do podstawowych zagadnień dotyczących regulacyjnej funkcji Narodowego Banku Polskiego. Celem opracowania jest wykazanie, że Narodowy Bank Polski oprócz funkcji emisyjnej, funkcji banku państwa i funkcji banku banków, które są tradycyjnie przypisywane bankom centralnym, pełni także funkcję regulacyjną. W artykule postawiono następującą hipotezę: regulacyjna funkcja Narodowego Banku polskiego jest możliwa do wyinterpretowania w oparciu o tradycyjne funkcje tego banku, a w szczególności o funkcję emisyjną i funkcję banku banków oraz wynikające z nich zadania. Za podjęciem tego zagadnienia przemawia w szczególności fakt kluczowego znaczenia NBP i pełnionych przez niego funkcji dla państwa, gospodarki, społeczeństwa. Ponadto problematyka regulacyjnej funkcji NBP czy też określenia jego charakteru prawnego jako regulatora nie jest często przedmiotem pogłębionych analiz naukowych. Z założenia więc analiza zagadnienia funkcji regulacyjnej NBP ma wartość naukową, jak i praktyczną.
Słowa kluczowe:
bezpieczeństwo, Narodowy Bank Polski, funkcja regulacyjna, funkcja emisyjna, funkcja banku banków, polityka pieniężnaBibliografia
Alemu T., Znaczenie polityki pieniężnej w transformacji polskiej gospodarki, „Bank i Kredyt” 1995, nr 5. Google Scholar
Dąbrowska K., Gruszczyński M., Kapitał zagraniczny w polskim sektorze bankowym a efektywność polityki pieniężnej, „Bank i Kredyt” 2002, nr 11-12. Google Scholar
Gronkiewicz-Waltz H., Bank centralny od gospodarki planowej do rynkowej. Zagadnienia administracyjnoprawne, Olympus, Warszawa 1994. Google Scholar
Jaroszyński K., Wierzbowski M., Organy regulacyjne, [w:] System prawa administracyjnego. Podmioty administrujące. Tom 6, R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), C.H. Beck, Warszawa 2011. Google Scholar
Jurkowska-Zeidler A., Bezpieczeństwo rynku finansowego w świetle prawa Unii Europejskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2008. Google Scholar
Jurkowska-Zeidler A., The Financial Stability Mandate of the Narodowy Bank Polski: A Constitutional Perspective, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 5 (57). Google Scholar
Jurkowska-Zeidler A.M., Nadzór zintegrowany nad rynkiem finansowym jako element europejskiej sieci bezpieczeństwa finansowego (Financial Safety Net), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2007, Tom XVI. Google Scholar
Komierzyńska-Orlińska E., Tajemnica polityki pieniężnej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska sectio G (Ius)” 2022, Vol. 69 No 1. Google Scholar
Komierzyńska-Orlińska E., Wartości wyrażone przez prawodawcę w celu działalności Narodowego Banku Polskiego. Wybrane problemy, w druku. Google Scholar
Koperkiewicz-Mordel K., Narodowy Bank Polski jako bank centralny, [w:] L. Góral, M. Karlikowska, K. Koperkiewicz-Mordel, Polskie prawo bankowe, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2006. Google Scholar
Kosieradzka E., Publicznoprawne aspekty bezpieczeństwa gospodarczego, [w:] Podstawowe płaszczyzny zagrożeń bezpieczeństwa wewnętrznego. Aspekty materialnoprawne, M. Zdyb, J. Stelmasiak, K. Sikora (red.), Wolters Kluwer SA, Warszawa 2014. Google Scholar
Kosieradzka E., Status prawny Narodowego Banku Polskiego. Zagadnienia administracyjnoprawne, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2008. Google Scholar
Kowalewska E., Zakres i znaczenie wykonywania przez Narodowy Bank Polski nadzoru systemowego nad systemami płatniczymi, „Studia Prawnicze KUL” 2020, nr 3 (83). Google Scholar
Kuta T., Funkcje współczesnej administracji i sposoby ich realizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1992. Google Scholar
Marszałek M., Rozwój funkcji regulacyjnej, [w:] Prawo administracyjne wobec współczesnych wyzwań. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Markowi Wierzbowskiemu, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2018. Google Scholar
Michalska-Badziak R., Podmioty administrujące, [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, M. Stahl (red.), Difin, Warszawa 2004. Google Scholar
Mikos-Sitek A. (red.), Nowak-Far A. (red.), Komentarz do ustawy o Narodowym Banku Polskim, [w:] Prawo obrotu pieniężnego. Komentarz, WKP 2023, LEX/el. Google Scholar
Nowak-Far A. [w:] Komentarz do ustawy o Narodowym Banku Polskim [w:] Prawo obrotu pieniężnego. Komentarz, red. A. Mikos-Sitek, Warszawa 2023, art. 37. https://sip.lex.pl/#/commentary/587943852/741292/mikos-sitek-agnieszka-red-nowak-far-artur-red-komentarz-do-ustawy-o-narodowym-banku-polskim-w...?cm=URELATIONS (dostęp: 2023-11-07 11:02). Google Scholar
Przybylska-Kapuścińska W., Rola banków centralnych w zarządzaniu płynnością sektora bankowego, [w:] Wyzwania regulacyjne wobec doświadczeń globalnego kryzysu finansowego, J. Szambelańczyk (red.), Szkoła Główna Handlowa-Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2011. Google Scholar
Sarnecki P., Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 5(22). Google Scholar
Stasikowski R., Funkcja regulacyjna administracji publicznej. Studium z zakresu nauki prawa administracyjnego oraz nauki administracji, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Katowice 2009. Google Scholar
Sura R., Niezależność Narodowego Banku Polskiego a relacje z Parlamentem RP, „Przegląd Sejmowy” 2021, nr 4(165). Google Scholar
Szpringer W., Instytucje nadzoru w sektorze finansowym. Kierunki rozwoju, Poltext, Warszawa 2014. Google Scholar
Szpringer W., Prawo i ekonomia stabilności finansowej, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2015. Google Scholar
Wojewoda-Buraczyńska K., Podstawy publicznego prawa bankowego, [w:] M. Tyrakowski, P. Smoleń, A. Kuś, A. Gorgol, K. Wojewoda-Buraczyńska, W.J. Wójtowicz, Zarys finansów publicznych i prawa finansowego, Wolters Kluwer 2020. Google Scholar
Zaleska M., Czas na refleksję, „Gazeta Bankowa” 2022, Nr 12/1260. Google Scholar
Zawadzka P., Tendencje w zakresie systemów gwarancyjnych na rynkach finansowych, [w:] Bezpieczeństwo rynku finansowego, E. Fojcik-Mastalska, E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa [Uniwersytet Wrocławski. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii], Wrocław 2010. Google Scholar
Zawadzka P.W., Banaszczak-Soroka U., Stanisławiszyn P., Wojtczak-Samoraj D. [w:] P.W. Zawadzka, U. Banaszczak-Soroka, P. Stanisławiszyn, D. Wojtczak-Samoraj, Ustawa o Narodowym Banku Polskim. Komentarz, Warszawa 2013, art. 37. https://sip.lex.pl/#/commentary/587382538/179978/zawadzka-patrycja-wanda-red-ustawa-o-narodowym-banku-polskim-komentarz?cm=URELATIONS (dostęp: 2023-11-07 10:53). Google Scholar
Zdyb M., The Legal Position of the National Bank of Poland as a Guardian of the Value of Money in the Light of Normative Determinants of Monetary Order (Pozycja prawna Narodowego Banku Polskiego jako strażnika wartości pieniądza w świetle normatywnych uwarunkowań ładu pieniężnego), „Studia Iuridica Lublinensia” 2023, Vol 32 No 3. Google Scholar
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0002-3121-7443