Implementation of the constitutional obligation to protect public health against the spread of infectious diseases in Polish criminal law
Sebastian Czechowicz
Uniwersytet ŁódzkiAbstract
The spread of infectious diseases is a constant challenge for national lawmakers. Providing real protection of public health against the spread of biological pathogens causing infectious diseases lies on state authorities, which are obliged to take specific legislative steps. In the Polish normative space, the right to health is defined by the Constitution of the Republic of Poland, but the details of legal guarantees of public health protection are determined in ordinary legislation. Among them, there are criminal law regulations which penalize behaviour involving the exposure or violation of the legal good which is human health in connection with the spread of an infectious disease. The article aims to indicate and analyze the entirety of criminal law regulations that criminalize behaviour threatening public health in the context
of the implementation of the constitutional duty of public authorities to prevent the spread of infectious diseases. The article points out the inaccuracies in criminal law regulations, in particular, the regulations that arose during the COVID-19 pandemic.
Keywords:
prawo karne, prawo do zdrowia, choroby zakaźne, karnoprawne gwarancje ochrony zdrowia ludzkiego, konstytucyjny obowiązek zapobiegania zagrożeniom epidemicznym, zdrowie publiczneReferences
Bała M., Podstawowe pojęcia z epidemiologii zakażeń, [w:] M. Bulanda, S. Szostek (red.), Podstawy mikrobiologii i epidemiologii szpitalnej, PZWL, Warszawa 2020. Google Scholar
Bucińska J., Społeczne prawa człowieka w Konstytucji RP na tle standardów międzynarodowych, Wyd. AP, Siedlce 2008. Google Scholar
Budyn-Kulik M., [w:] M. Mozgawa (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2007. Google Scholar
Brzozowski W., Aspekty konstytucyjne prawa medycznego. Konstytucyjne gwarancje ochrony zdrowia, [w:] R. Kubiak, L. Kubicki, (red.), Pojęcie, źródła i zakres prawa medycznego, seria: System Prawa Medycznego, t. 1, Wolters Kluwer, Warszawa 2018. Google Scholar
Bzdęga J., Epidemiologia wybranych chorób zakaźnych, [w:] J. Bzdęga, A. Gębska-Kuczerowska (red.), Epidemiologia w zdrowiu publicznym, PZWL, Warszawa 2010. Google Scholar
Daszkiewicz K., Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Rozdział XIX Kodeksu karnego. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2000. Google Scholar
Egierska D., [w:] J. Bafia, D. Egierska, I. Śmietanka (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, wyd. drugie, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1980. Google Scholar
Florczak-Wątor M., [w:] P. Tuleja (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2021. Google Scholar
Giezek J., [w:] M. Bojarski (red.), Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, wyd. ósme, Wolters Kluwer, Warszawa 2020. Google Scholar
Iwański M., [w:] P. Daniluk (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, wyd. drugie, C.H. Beck, Warszawa 2019. Google Scholar
Jurek T., Opiniowanie sądowo-lekarskie w przestępstwach przeciwko zdrowiu, Wolters Kluwer, Warszawa 2010. Google Scholar
Kubiak R., Serwach M., Wrona G., COVID-19 – wybrane aspekty prawne. Cz. 1. Odpowiedzialność za zakażenie SARS-CoV-2, „Medycyna Praktyczna” 2020, nr 5. Google Scholar
Kubiak R., Odpowiedzialność karna za narażenie na zakażenie wirusem SARS-CoV-2, „Palestra” 2020, nr 6. Google Scholar
Kurzępa B., Przestępstwa i wykroczenia określone w ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 10. Google Scholar
Kurzępa B., Kodeks wykroczeń. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2008. Google Scholar
Królikowski M., [w:] L. Bosek (red.), Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2021. Google Scholar
Królikowski M., Zawłocki R., Prawo karne, wyd. czwarte, C.H. Beck, Warszawa 2020. Google Scholar
Marcinkowski T., Medycyna sądowa dla prawników, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1975. Google Scholar
Naruszewicz-Lesiuk D., [w:] J. Bzdęga, W. Magdzik, D. Naruszewicz-Lesiuk, A. Zieliński (red.), Leksykon epidemiologiczny, Alfa Medica Press, Warszawa 2008. Google Scholar
Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, wyd. czwarte, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. Google Scholar
Surówka A., [w:] W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Wolters Kluwer, Warszawa 2009. Google Scholar
Stefański R.A., [w:] L. Gardocki (red.), Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, seria: System Prawa Karnego, t. 8, wyd. drugie, C.H. Beck, Warszawa 2018. Google Scholar
Stefański R.A., [w:] R.A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2020. Google Scholar
Tarapata S., Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna, Wolters Kluwer, Warszawa 2016. Google Scholar
Trzciński J., Wiącek M., [w:] L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, Wyd. Sejmowe, Warszawa 2016. Google Scholar
Warylewski J., Prawo karne. Część ogólna, wyd. ósme, Wolters Kluwer, Warszawa 2020. Google Scholar
Weiss K.M., Genetic variation and human disease. Principles and evolutionary approaches, Cambridge University Press, Cambridge 1993. Google Scholar
Uniwersytet Łódzki
