On the matter of uniforming the lower limit of the age of criminal liability and the upper age of mandatory defense

Banaszczyk Z., Glosa do wyroku SN z dnia 11 stycznia 2001 r., IV CKN 1469/00, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2002, nr 1   Google Scholar

Banaszczyk Z., Komentarz do art. 426 k.c., [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz. Art. 1–44910, Warszawa 2020   Google Scholar

Bieniek G., Komentarz do art. 426 k.c., [w:] G. Bieniek (red.), Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom 1, Warszawa 2011   Google Scholar

Bojarski T., Komentarz do art. 1 u.p.n., [w:] T. Bojarski, E. Kruk, E. Skrętowicz (red.) Postępowanie w sprawach nieletnich. Komentarz, Warszawa 2016   Google Scholar

Bojarski T., Komentarz do art. 10 k.k., [w:] T. Bojarski (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2016   Google Scholar

Boratyńska K. T., Czarnecki P., [w:] A. Sakowicz (red), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2023   Google Scholar

Borysiak W., Komentarz do art. 426 k.c., [w:] K. Osajda, W. Borysiak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz., Legalis 2022   Google Scholar

Budyn-Kulik M., Komentarz do art. 10 k.k., [w:] M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023   Google Scholar

Burdziak K., Art. 10 § 2 k.k. i art. 94 u.p.n. z perspektywy art. 40 ust. 3 Konwencji o prawach dziecka, czyli kilka słów na temat odpowiedzialności karnej nieletnich, „Probacja” 2019, nr 2   Google Scholar

Długoszewska-Kruk I., Komentarz do art. 426 k.c., [w:] M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2023   Google Scholar

Dmowski S., Komentarz do art. 11 k.c., [w:] S. Rudnicki, S. Dmowski, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2011   Google Scholar

Drajewicz D., Obrońca z urzędu w znowelizowanym Kodeksie postępowania karnego, „Monitor Prawniczy” 2016, nr 5   Google Scholar

Dubis W., Komentarz do art. 426 k.c., [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa 2021   Google Scholar

Eichstaedt K., Komentarz do art. 79 k.p.k., [w:] D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022   Google Scholar

Eichstaedt K., Niepoczytalny sprawca czynu zabronionego – zagadnienia wybrane, „Przegląd Sądowy” 2019, nr 11-12   Google Scholar

Giezek J., Komentarz do art. 10 k.c., [w:] J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2021   Google Scholar

Giezek J., Komentarz do art. 10 k.k., [w:] J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2021   Google Scholar

Gromek K., Komentarz do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, Warszawa 2004   Google Scholar

Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego, Tom I, Artykuły 1-467, Warszawa 2014   Google Scholar

Grześkowiak A., Komentarz do art. 10 k.k., [w:] A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2021   Google Scholar

Grześkowiak A., Prawo nieletnich, Warszawa 2020   Google Scholar

Gudowski J., Bieniek G., Komentarz do art. 426 k.c., [w:] J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2018   Google Scholar

Gutowski M., Komentarz do art. 10 k.c., [w:] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1-352, Warszawa 2021   Google Scholar

Gutowski M., Komentarz do art. 11 k.c., [w:] M. Gutowski (red.), M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1-352, Warszawa 2021   Google Scholar

Habzda-Siwek E., Dylematy związane z opinią o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego (refleksje wokół art. 202 k.p.k.), [w:] K. Krajewski (red.), Nauki penalne wobec problemów współczesnej przestępczości. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Andrzeja Gaberle, Warszawa 2007   Google Scholar

Kalus S., Komentarz do art. 11 k.c., [w:] M. Fras, M. Habdas (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna (art. 1-125), Warszawa 2018   Google Scholar

Kardas P., O podstawach odpowiedzialności nieletnich na zasadach określonych w Kodeksie karnym. Uwagi na tle sporów dotyczących wymierzenia nieletniemu kary, [w:] P. Hofmański, S. Waltoś (red.), W kręgu prawa nieletnich. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Marianny Korcyl-Wolskiej, Warszawa 2009   Google Scholar

Kmiecik R., O poczytalności oskarżonego „w czasie postępowania” – polemicznie, „Palestra” 2007, nr 5-6   Google Scholar

Kobes P., Orzekanie i wykonywanie kary pozbawienia wolności wobec nieletnich w Polsce, Warszawa 2015   Google Scholar

Konarska-Wrzosek V., Komentarz do art. 1 u.p.n., [w:] P. Górecki, V. Konarska-Wrzosek (red.), Postępowanie w sprawach nieletnich. Komentarz, Warszawa 2019   Google Scholar

Konarska-Wrzosek V., Prawny system postępowania z nieletnimi w Polsce, Warszawa 2013, s. 23; M. J. Lubelski, Zagadnienia stykowe kodeksu karnego i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (art. 10 § 1, art. 10 § 3, art. 10 § 4, art. 38 § 3, art. 1 § 3 k.k.), [w:] T. Bojarski, E. Skrętowicz (red.), Teoretyczne i praktyczne problemy stosowania ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, Lublin 2001   Google Scholar

Korcyl-Wolska M., Postępowanie w sprawach nieletnich na tle standardów europejskich, Warszawa 2015   Google Scholar

Korcyl-Wolska M., Sądy rodzinne w Polsce orzekające w sprawach nieletnich – wczoraj, dziś i jutro, [w:] K. Krajewski, B. Stańdo-Kawecka (red.), Problemy penologii i praw człowieka na początku XXI stulecia. Księga poświęcona pamięci Profesora Zbigniewa Hołdy, Warszawa 2011   Google Scholar

Korcyl-Wolska M., Uwagi o konstytucyjnie gwarantowanych prawach obywatelskich nieletnich w świetle rozwiązań przyjętych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r., [w:] P. Kardas, T. Sroka (red.), Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, red., Warszawa 2012, t. II   Google Scholar

Kornak M., Glosa do wyroku SN z dnia 29 września 2009 r., III KK 105/09, LEX/el. 2010   Google Scholar

Kosonoga J., Appointed counsel for the defence in the polish criminal proceeding, „Ius Novum” 2016, nr 2   Google Scholar

Kosonoga J., Przesłanki obrony obligatoryjnej w postępowaniu wykonawczym, [w:] A. Rzepliński, I. Rzeplińska, M. Niełaczna, P. Wiktorowska (red.), Pozbawienie wolności - funkcje i koszty. Księga Jubileuszowa Profesora Teodora Szymanowskiego, Warszawa 2013   Google Scholar

Krakowiak D., Sprawca niepoczytalny w procesie karnym, Łódź 2018   Google Scholar

Krukowski A., Komentarz do art. 1 u.p.n. [w:] A. Krukowski, (red.), Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, Warszawa 1991   Google Scholar

Księżak P., Komentarz do art. 10 k.c., [w:] K. Osajda (red.), W. Borysiak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Legalis 2022   Google Scholar

Księżak P., Komentarz do art. 11 k.c., [w:] K. Osajda, W. Borysiak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Legalis 2022   Google Scholar

Kuźmicka-Sulikowska J., Zasady odpowiedzialności deliktowej w świetle nowych tendencji w ustawodawstwie polskim, Warszawa 2011   Google Scholar

Lutkiewicz-Rucińska A., Komentarz do art. 10 k.c., [w:] M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2022   Google Scholar

Lutkiewicz-Rucińska A., Komentarz do art. 11 k.c., [w:] M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2022   Google Scholar

Ładoś S., Pozycja prawna oskarżonego z zaburzeniami psychicznymi, Warszawa 2013   Google Scholar

Machnikowski P., O zdolności deliktowej, [w:] E. Gniewek (red.), Podmiotowość cywilnoprawna w prawie polskim, Wrocław 2008   Google Scholar

Maraszek M., Dolna granica wieku odpowiedzialności karnej w prawie polskim, Warszawa 2012   Google Scholar

Maraszek M., Glosa do uchwały SN z dnia 24 maja 2005 r., I KZP 12/05, LEX/el. 2011   Google Scholar

Maraszek M., Glosa do wyroku SN z dnia 1 czerwca 2006 r., V KK 158/06, LEX/el. 2010   Google Scholar

Maraszek M., Glosa do wyroku SN z dnia 22 kwietnia 2009 r., III KK 21/09, LEX/el. 2010   Google Scholar

Maraszek M., Glosa do wyroku SN z dnia 26 czerwca 2008 r., V KK 126/08, LEX/el. 2012   Google Scholar

Maraszek M., Glosa do wyroku SN z dnia 29 września 2009 r., III KK/105/09, LEX/el. 2011   Google Scholar

Maraszek M., Odpowiedzialność karna nieletnich (art. 10 § 2 k.k., art. 13 i 91 u. niel, „Przegląd Sądowy” 2011, nr 7-8   Google Scholar

Marcinkowski M., Obiektywizacja odpowiedzialności deliktowej małoletnich we Francji i Polsce, „Państwo i Prawo” 1999, Nr 8   Google Scholar

Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010   Google Scholar

Matusiak-Frącczak M., Określenie momentu postępowania karnego, w którym podejrzanemu lub oskarżonemu powinien być udostępniony kontakt z obrońcą. Glosa do wyroku ETPC z dnia 27 listopada 2008 r., 36391/02, LEX/el. 2013   Google Scholar

Mączyńska M., Kilka uwag o granicach nieletniości w prawie polskim w świetle historycznych, obowiązujących i projektowanych rozwiązań prawnych, [w:] W. Cieślak, S. Steinborn (red.), Profesor Marian Cieślak - osoba, dzieło, kontynuacje, Warszawa 2013   Google Scholar

Mierzwińska-Lorencka J., Kwalifikowany typ przestępstwa zgwałcenia a odpowiedzialność karna nieletniego, [w:] A. Rzepliński, I. Rzeplińska, M. Niełaczna, P. Wiktorowska (red.), Pozbawienie wolności - funkcje i koszty. Księga Jubileuszowa Profesora Teodora Szymanowskiego, Warszawa 2013   Google Scholar

Nazaruk P., Komentarz do art. 10 k.c. [w:] J. Ciszewski, P. Nazaruk (red.), Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023   Google Scholar

Nazaruk P., Komentarz do art. 11 k.c. [w:] J. Ciszewski, P. Nazaruk (red.), Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023   Google Scholar

Nycz P., Obrona obligatoryjna związana ze stanem psychiki oskarżonego – uwagi na marginesie postanowienia SN z 29 czerwca 2010 r., I KZP 6/10, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2011, nr 3   Google Scholar

Olejniczak A., Komentarz do art. 426 k.c., [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, Warszawa 2014   Google Scholar

Pazdan M., Zdolność do czynności prawnych i inne postaci zdolności czynnej, [w:] Z. Radwański, M. Safjan (red.), System prawa prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna. Tom 1, Warszawa 2012   Google Scholar

Pilich M., Komentarz do art. 11 k.c., [w:] J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 1 (art. 1–55(4)), Warszawa 2021   Google Scholar

Pilich M., Komentarz do art. 10 k.c., [w:] J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 1 (art. 1–55(4)), Warszawa 2021   Google Scholar

Płatek A., Poczytalność oskarżonego „w czasie postępowania” czy psychiczna zdolność do „rozumnej obrony”?, „Palestra” 2009, nr 5-6   Google Scholar

Posnow W., Komentarz do art. 79 k.p.k., [w:] J. Skorupka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2021   Google Scholar

Prusak F., Komentarz do Kodeksu postępowania karnego, Warszawa 1999   Google Scholar

Rataj O., Projektowane zmiany w zakresie odpowiedzialności karnej nieletnich w kodeksie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 1   Google Scholar

Rdzanek-Piwowar G., Nieletniość i jej granice, Warszawa 1993   Google Scholar

Regan J., Komentarz do art. 10 k.c., [w:] M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2023   Google Scholar

Regan J., Komentarz do art. 11 k.c., [w:] M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2023   Google Scholar

Rzetecka-Gil A., Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, LEX/el. 2011   Google Scholar

Sienkiewicz Z., O dyrektywie wymiaru kary wobec nieletnich i młodocianych (uwagi na tle art. 54 § 1 k.k.), [w:] J. Skorupka (red.), Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, Warszawa 2009   Google Scholar

Sitarz O., Komentarz do art. 10 k.k., [w:] M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Tom I. Część ogólna. Komentarz. Art. 1–116, Warszawa 2021   Google Scholar

Sitarz O., Sołtysiak-Blachnik A., Dwornicka S., Granica wieku odpowiedzialności karnej – dwugłos, [w:] T. Dukiet-Nagórska (red.), Zagadnienia współczesnej polityki kryminalnej, Bielsko-Biała 2006   Google Scholar

Smarzewski M., Granice efektywności prawa do korzystania z pomocy obrońcy w kontekście ostatnich nowelizacji KPK, „Monitor Prawniczy” 2016, nr 21   Google Scholar

Sokołowski T., Komentarz do art. 11 k.c., [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, Warszawa 2012   Google Scholar

Stańdo-Kawecka B., Prawo karne nieletnich od opieki do odpowiedzialności, Warszawa 2007   Google Scholar

Stefański R. A., Komentarz do art. 79 k.p.k., [w:] R. A. Stefański, S. Zabłocki (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2017, t. I   Google Scholar

Stefański R. A., Konstytucyjne prawo do obrony a obrona obligatoryjna w świetle noweli z dnia 27 września 2013 r., [w:] Prawo do obrony w postępowaniu penalnym. Wybrane aspekty, Warszawa 2014   Google Scholar

Stefański R. A., Obrona obligatoryjna po 1 lipca 2015 r., [w:] P. Wiliński (red.), Obrońca i pełnomocnik w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. Przewodnik po zmianach, Warszawa 2015   Google Scholar

Stefański R. A., Obrona obligatoryjna w polskim procesie karnym, Warszawa 2012   Google Scholar

Steinborn S., Komentarz do art. 79 k.p.k., [w:] S. Steinborn (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, LEX/el. 2016   Google Scholar

Strugała R., Komentarz do art. 10 k.c., [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa 2021   Google Scholar

Strugała R., Komentarz do art. 11 k.c., [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa 2021   Google Scholar

Szpunar A., Glosa do wyroku SN z dnia 11 stycznia 2001 r., IV CKN 1469/00, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2002, nr 6   Google Scholar

Szwarc A., Pojęcie zdolności do ponoszenia odpowiedzialności karnej, [w:] P. Kardas, T. Sroka (red.), Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, red., Warszawa 2012, t. II   Google Scholar

Śmieja A., Wiek sprawcy szkody jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej z tytułu czynów niedozwolonych, „Państwo i Prawo” 1979, Nr 3   Google Scholar

Świecki D., Czynności procesowe obrońcy i pełnomocnika w sprawach karnych, Warszawa 2016   Google Scholar

Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny i niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 870, Sejm VII kadencji, s. 27, 29-30, https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/druk.xsp?nr=870, [dostęp: 1 kwietnia 2023 r.]   Google Scholar

Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 2024, Sejm IX kadencji, s. 1-4, 6-7, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2024, [dostęp: 1 kwietnia 2023 r.]   Google Scholar

Walczak-Żochowska A., Dąbrowski J., Komentarz do art. 10 k.k., [w:] R. A. Stefański, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2023   Google Scholar

Wałachowska M., Komentarz do art. 426 k.c. [w:] M. Fras, M. Habdas (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), Warszawa 2018   Google Scholar

Wąsek A., Komentarz do art. 10 k.k., [w:] O. Górniok (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2006   Google Scholar

Zelek M., Komentarz do art. 426 k.c., [w:] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz do art. 353-626, Warszawa 2021   Google Scholar

Zgryzek K., Obrona obligatoryjna w polskim procesie karnym – zagadnienia wybrane, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2019, nr 4   Google Scholar

Zgryzek K., Prawo do obrony po noweli wrześniowej – kilka uwag, [w:] B. T. Bieńkowska, H. Gajewska-Kraczkowska, M. Rogacka-Rzewnicka (red.) Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa profesora Piotra Kruszyńskiego, Warszawa 2015   Google Scholar

Zimna M., Kształtowanie się instytucji obrony obligatoryjnej w świetle ostatnich zmian kodeksu postępowania karnego, „Ius Novum” 2015, nr 4   Google Scholar

Zoll A., Czy nieletniość jest okolicznością wyłączającą winę?, [w:] P. Hofmański, S. Waltoś (red.), W kręgu prawa nieletnich. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Marianny Korcyl-Wolskiej, Warszawa 2009   Google Scholar

Zoll A., Komentarz do art. 10 k.k., [w:] W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Cześć I. Komentarz do art. 1-52, Warszawa 2016   Google Scholar