Treasure hunting – a hobby or a crime? Legal and criminological perspective

Maciej Andrzej Duda

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0002-8206-3819


Abstract

explorers carry out searches illegally. However, enforcement of the rules of criminal liability for illegal searching is ineffective. However, the solutions proposed in the latest amendment will not improve this situation. It is therefore necessary to regulate this issue comprehensively, taking into account the proposals raised in the doctrine.


Keywords:

criminology, penal law, illicit excavations, metal detector, treasure hunting, cultural heritage


Chlebowicz P., Prawnokarne aspekty ochrony dóbr kultury. Refleksje na tle zmiany stanu prawnego, „Ochrona Zabytków” 2003, No. 3-4.   Google Scholar

Duda M., Art. 12. Za zabytki nieruchome w myśl ustawy… [in:] Dekret Rady Regencyjnej z 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury z komentarzem czyli eseje o prawie ochrony dziedzictwa kultury, ed. K. Zeidler, M. Marcinkowska, Gdańsk 2017.   Google Scholar

Duda M., Nielegalne poszukiwania zabytków jako zagrożenie dla dziedzictwa kulturalnego [in:] Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego. Perspektywa prawna i kryminologiczna, ed. W. Pływaczewski, B. Gadecki, Warszawa 2015.   Google Scholar

Gadecki B., Jakubowski O., Co na to wszystko Indiana Jones?, „Rzeczpospolita” from 11.07.2023, https://www.rp.pl/rzecz-o-prawie/art38714151-gadecki-jakubowski-co-na-to-wszystko-indiana-jones (access 19.07.2023 r.).   Google Scholar

Gadecki B., Możliwość orzekania przepadku oraz nawiązki wobec sprawców przestępstw i wykroczeń zawartych w ustawie z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, „Santander Art and Culture Law Review” 2016, No. 1.   Google Scholar

Gadecki B., Ochrona podwodnego dziedzictwa kultury. Aspekty prawnokarne i kryminologiczne, Warszawa 2014.   Google Scholar

Gadecki B., Prawnokarna ochrona dziedzictwa kulturowego [in:] Praktyczne aspekty zwalczania przestępczości przeciwko dziedzictwu kulturowemu, ed. M. Trzciński, Gdańsk 2019.   Google Scholar

Gadecki B., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Art. 108-120. Przepisy karne. Komentarz, Warszawa 2014.   Google Scholar

Gadecki B., Zmiany w zakresie karnoprawnej ochrony zabytków w związku z uchwaleniem ustawy z dnia 22 czerwca 2017 roku o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz niektórych innych ustaw, „Santander Art and Culture Law Review” 2018, No. 1.   Google Scholar

Grajewski A., Problematyka prawno-kryminalistyczna okradania oraz nielegalnych ekshumacji grobów wojennych [in:] Przestępczość przeciwko dziedzictwu kulturowemu. Diagnoza, zapobieganie, zwalczanie, ed. M. Trzciński, O. Jakubowski, Wrocław 2016.   Google Scholar

Grajewski A., Przestępczość przeciwko dziedzictwu archeologicznemu i możliwości jej zwalczania w świetle obowiązującego prawa, „Kurier Konserwatorski” 2017, No. 14.   Google Scholar

Jakubowski O., Karnoprawna ochrona zabytków – rozważania nad kierunkami zmian prawnych [in:] Prawo ochrony zabytków, ed. K. Zeidler, Gdańsk 2014.   Google Scholar

Jakubowski O., Trzciński M., Przestępczość przeciwko dziedzictwu kulturowemu – charakterystyka zjawiska [in:] Praktyczne aspekty zwalczania przestępczości przeciwko dziedzictwu kulturowemu, ed. M. Trzciński, Gdańsk 2019.   Google Scholar

Jakubowski O., Zagrożenie dziedzictwa kulturowego przestępczością – analiza wydarzeń w 2018 roku, „Santander Art and Culture Law Review” 2019, No. 1.   Google Scholar

Kostrzewa D., Art. 25. Wszelkie prywatne poszukiwania archeologiczne… [in:] Dekret Rady Regencyjnej z 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury z komentarzem czyli eseje o prawie ochrony dziedzictwa kultury, ed. K. Zeidler, M. Marcinkowska, Gdańsk 2017.   Google Scholar

Kotowski W., Kurzępa B., Wykroczenia pozakodeksowe. Komentarz, Warszawa 2008.   Google Scholar

Kulik M., Komentarz do art. 111 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, 2010, Lex Omega.   Google Scholar

Kurzępa B., Kurzępa-Czopek E., Nielegalne poszukiwanie zabytków, „Prokuratura i Prawo” 2011, No. 9.   Google Scholar

Narodowska J., Art. 18. Za zabytki ruchome w myśl ustawy… [in:] Dekret Rady Regencyjnej z 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury z komentarzem czyli eseje o prawie ochrony dziedzictwa kultury, ed. K. Zeidler, M. Marcinkowska, Gdańsk 2017.   Google Scholar

Narodowska J., Duda M., Eksploracja archeologiczna obszarów leśnych [in:] Nielegalna eksploatacja obszarów leśnych, ed. W. Pływaczewski. M. Duda, Olsztyn 2013.   Google Scholar

Narodowska J., Duda M., Ochrona zamków oraz pałaców i dworów szlacheckich na Warmii i Mazurach – aspekty prawnokarne i kryminologiczne, „Studia Prawnoustrojowe” 2019, No. 43.   Google Scholar

Narodowska J., Duda M., Wandalizm zabytków z perspektywy kryminologicznej, „Santander Art and Culture Law Review” 2017, No. 1.   Google Scholar

Olech A., Glosa do orzeczenia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Lubelskim z dnia 2 lutego 2016 roku (sygn. akt II K 662/14, niepubl.), „Santander Art and Culture Law Review” 2018, No. 1.   Google Scholar

Pływaczewski W., Grabież i niszczenie dziedzictwa podwodnego kultury, „Prokuratura i Prawo” 2008, No. 2.   Google Scholar

Sabaciński M., Nielegalne wykopaliska jako forma destrukcji zabytku [in:] Przestępczość przeciwko dziedzictwu kulturowemu. Diagnoza, zapobieganie, zwalczanie, ed. M. Trzciński, O. Jakubowski, Wrocław 2016.   Google Scholar

Sabaciński M., Trzciński M., Kilka uwag o zwalczaniu przestępczości przeciwko zabytkom archeologicznym, „Ochrona Zabytków” 2009, No. 3.   Google Scholar

Sabaciński M., Trzciński M., O potrzebie zmian w zakresie poszukiwań zabytków i używania wykrywaczy metali, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2017, No. 1.   Google Scholar

Sewastianowicz M., Pan Samochodzik vs. poszukiwacze skarbów? - prawo łagodniejsze dla hobbystów i trudniejsze do egzekwowania, „Prawo.pl” from 1.07.2023, https://www.prawo.pl/prawo/poszukiwanie-skarbow-z-wykrywaczem-metali-a-ochrona-zabytkow,522002.html (access 19.07.2023).   Google Scholar

Trzciński M., Poszukiwanie zabytków [in:] Leksykon prawa ochrony zabytków. 100 podstawowych pojęć, ed. K. Zeidler, Warszawa 2010.   Google Scholar

Trzciński M., Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno-kryminalistyczna, Warszawa 2010.   Google Scholar

Witt J., Analiza metod obrony detektorystów przed odpowiedzialnością z art. 111 u.o.z. [in:] Legalne/nielegalne poszukiwanie zabytków i obrót zabytkami. Na styku archeologii i prawa, ed. I. Gredka-Ligarska, D. Rozmus, Sosnowiec 2017.   Google Scholar

Wrzosek J., Poszukiwania zabytków ruchomych, w tym zabytków archeologicznych, w świetle obowiązujących przepisów. Uwagi archeologa, „Kurier Konserwatorski” 2017, No. 14.   Google Scholar

Zalasińska K., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Warszawa 2020.   Google Scholar

Zeidler K., Rybiński P., Społeczna szkodliwość czynu a przestępstwa przeciwko dziedzictwu kultury [in:] Przestępczość przeciwko dziedzictwu kulturowemu. Diagnoza, zapobieganie, zwalczanie, ed. M. Trzciński, O. Jakubowski, Wrocław 2016.   Google Scholar

Zeidler K., Rzeczpospolita Polska. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Tokyo 2019.   Google Scholar


Published
2023-12-20

Cited by

Duda, M. A. (2023). Treasure hunting – a hobby or a crime? Legal and criminological perspective. Studia Prawnoustrojowe, (62). https://doi.org/10.31648/sp.9208

Maciej Andrzej Duda 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0002-8206-3819