Legal and political aspects of the relocation of the Polish people from the USSR to Poland in the years 1955–1959
Ewelina Rytelewska
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0000-0002-7631-6701
Abstract
The transfer of many thousands of Polish people from the territory of the Soviet Union in the years 1955–1959 was called the “second repatriation”. The agreement concluded in March 1957 between the governments of the Polish
People’s Republic and the USSR was the completion of the resettlement action carried out in the years 1944–1948. The scale of transport from the USSR and the settlement on Polish lands in the years 1955–1959 of approximately 250.000 people as part of the repatriation, resettlement and settlement campaign forced the state administration to create specialized bodies and launch many directional algorithms to implement this complex process. With the appearance of the first wave of “newcomers” on the eastern border, the struggles of the state
administration were preceded by appropriate juristic actions. The functioning of central and local authorities, based on issued legal and executive provisions
regarding the areas of repatriation and settlement, presented in the study, was to ensure its effectiveness, and the positive opinions of “repatriates” were to be proof of the correctness of the actions of political factors. The aim of the article is to demonstrate the importance of the issued legal and executive regulations in the complex process of repatriation of the Polish population to their homeland. The literature listed in the study includes cited items and
publications important for the study, including archival documents and memoir materials. The issues presented in the study cover the legal status as of November 30, 1962. The author shares the view of most experts on the issue
that “repatriation” should provide legal conditions that will ensure proper state care for the returnees, without political conditions.
Keywords:
repatriation, displacements, polish population, deportation, soviet union, politics of displacementReferences
Auleytner J., Polityka społeczna. Teoria i praktyka Dokumenty i materiały. Warszawa 1997 Google Scholar
Bugaj N. F., Specjalna teczka Stalina: deportacje i reemigracje Polaków, „Zeszyty Historyczne”, 107, 1994, Google Scholar
Ciesielski S. oprac., Przesiedlenie Ludności Polskiej z Kresów Wschodnich do Polski 1944 – 1947, Warszawa 1999 Google Scholar
Czerniakiewicz J., Przemieszczenia ludności polskiej z ZSRR 1944 – 1959, Warszawa 2004 Google Scholar
Czerniakiewicz J., Zgajewski M., Polityka sowieckich władz bezpieczeństwa na ziemiach przyłączonych po 17 września 1939 r., [w:] Korpus Ochrony Pogranicza w 70 rocznicę powołania, red. L. Grochowski, Kętrzyn 1994 Google Scholar
Jackiewicz M., Krętymi ścieżkami.. . Wspomnienia, Olsztyn 2012, Google Scholar
Jezierski A. Leszczyńska C., Historia gospodarcza Polski, Warszawa 1999 Google Scholar
Kasparek N. red., Druga repatriacja. Olsztyn 2016 Google Scholar
Kącka B. Stępka S., Repatriacja ludności polskiej z ZSRR 1955 – 1959. Wybór dokumentów, Warszawa 1994. Google Scholar
Kersten K., Repatriacja ludności polskiej po II wojnie światowej. Studium historyczne, Wrocław 1974 Google Scholar
Latuch M., Repatriacja ludności polskiej w latach 1955 – 1960 na tle zewnętrznych ruchów wędrówkowych, Warszawa 1994 Google Scholar
Lenard S. B. Wywiał I., Historia Polski w datach, Warszawa 2000, Google Scholar
Paczkowski A. oprac., Powrót żołnierzy AK z sowieckich łagrów, Z archiwów sowieckich t. V, Warszawa 1995 Google Scholar
Ruchniewicz M., Repatriacja ludności polskiej z ZSRR w latach 1955 – 1959, War-szawa 2000 Google Scholar
Siedlecki J., Losy polaków w ZSRR 1939 – 1986, Gdańsk 1990 Google Scholar
Siedlecki J., Polacy w ZSRR 1934 – 1983 w świetle społeczności międzynarodowej, Londyn 1983 Google Scholar
Skarga B. Po wyzwoleniu... (1944 – 1956), Poznań 1990. Google Scholar
Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1975 Google Scholar
Ziemskow W. N., GUŁAG (istoriko-socyołogiczeskij aspiekt), „Socyołogiczeskije is-sledowania”, 6. 1991 Google Scholar
„Rocznik Demograficzny” 1945- 1966, GUS, Warszawa 1968 Google Scholar
Mały słownik języka polskiego, red. Skorupka S., Auderska H., Łempicka Z., Warszawa 1974 Google Scholar
Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej Nr 11(34), Warszawa 2003 Google Scholar
Trybuna Ludu Nr 323 z 14/11/1956 r. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0002-7631-6701
