Questioning the right to maternity benefits considering the violation of the entrepreneur’s fundamental rights
Abstract
The aim of this article is to discuss the controversies that have been ongoing for years regarding the powers of the pension authority to question the amount of the highest basis for calculating contributions declared by an en-
trepreneur in respect of his non-agricultural business. The issue of the changing jurisprudence of the Supreme Court on the issue in question was raised, which causes uncertainty among the insured regarding their rights and weakens trust in public authorities. The above issue was analyzed in the context of pregnant women who, shortly before the expected birth, set up and ran a sole proprietorship, declaring an amount from the highest, but allowable under the Act, contribution assessment basis. Therefore, after giving birth, the mother received a high maternity benefit. The article draws attention to the main
rights of entrepreneurs that may be violated in the event of an unauthorized extension of the competencies of the pension authority. Particularly noteworthy are the recently issued judgments of the Supreme Court of March 2, 2023
(II NSNc 107/23, Lex No. 3501383), the judgment of the Supreme Court of June 15, 2023 (II NSNc 197/23, Lex No. 3570878), the judgment of June 22, 2023 (II NSNc 204/23, Lex No. 3575072) and the resolution of the Supreme
Court of November 29, 2023 (III UZP 3/23, Lex No. 3648265).
Keywords:
social security law, basic rights of entrepreneur, entrepreneur, pregnancy, maternity benefitReferences
Antonów K., Kompetencje ZUS w zakresie weryfikacji prowadzenia działalności gospodarczej oraz deklarowanej podstawy wymiaru składek z tego tytułu, PiZP 2021, nr 2. Google Scholar
Bisek-Grąz M., Pilecka G., Praktyka podwyższania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe na krótko przed porodem przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka, 2015 nr 3. Google Scholar
Florczak-Wątor M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, red. P. Tuleja, LEX/el. 2021. Google Scholar
Komierzyńska-Orlińska E. [w:] L. Bielecki, J. Gola, K. Horubski, K. Kokocińska, A. Żywicka, E. Komierzyńska-Orlińska, Komentarz do ustawy - Prawo przedsiębiorców [w:] Konstytucja biznesu. Komentarz, Warszawa 2019, art. 2. Google Scholar
Kozieł G., Prawo przedsiębiorców. Przepisy wprowadzające do Konstytucji Biznesu. Komentarz, kom. do art. 10, legalis/el/2019. Google Scholar
Kruszewski A. K. [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, red. A. Pietrzak, Warszawa 2019. Google Scholar
Kumor-Jezierska E., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 września 2020 r., II UK 367/18, Orzecznictwo Sądów Polskich 2022, nr 7-8. Google Scholar
Macudziński M., Działalność gospodarcza i ochrona praw przedsiębiorców w świetle regulacji Konstytucji biznesu, Studia Administracji i Bezpieczeństwa, 2020, nr 8. Google Scholar
Powałowski A., Komentarz do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, LEX 2007. Google Scholar
Rylski M., Pozorność nawiązania stosunku pracy z kobietą w ciąży a prawo do krótkoterminowych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, PiZS 2023, nr 1. Google Scholar
Rylski M., Pozorność nawiązania stosunku pracy z kobietą w ciąży a prawo do krótkoterminowych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, PiZS 2023, nr 2. Google Scholar
Sadlik R., Faktyczne prowadzenie działalności gospodarczej jako podstawa podlegania ubezpieczeniom społecznym, Monitor Prawa Pracy 2015, nr 1. Google Scholar
Siemieniak P., Rembiasz M., Work life balance w życiu kobiet - obecnych i potencjalnych przedsiębiorców, Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie, 2018, nr 76. Google Scholar
Sobczyk A., Prawo dziecka do opieki rodziców jako uzasadnienie dla urlopu i zasiłku macierzyńskiego, PiZS 2015, nr 9. Google Scholar
Ślebzak K., Zieliński M., Kontrola przez ZUS prowadzonej działalności gospodarczej w kontekście weryfikacji podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wysokości świadczeń z tego tytułu (w świetle najnowszego orzecznictwa SN), PiZS 2020, nr 11. Google Scholar
Tracz P. [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, red. A. Pietrzak, Warszawa 2019. Google Scholar
CBOS, Raport Postawy prokreacyjne kobiet, styczeń 2023. Google Scholar
GUS, Sytuacja demograficzna Polski do 2021 r., Warszawa 2022. Google Scholar
Raport z badania Global Entrepreneurship Monitor Polska 2022, Warszawa 2022, https://www.parp.gov.pl/component/publications/publication/gem-polska-2022-raport-z-badania-przedsiebiorczosci, dostęp: 31.03.2023. Google Scholar
Rządowy projekt ustawy – Prawo przedsiębiorców, VIII kadencja, druk sejm. nr 2051, s. 35. Google Scholar
