Prowadzenie korespondencji przez osadzonych na tle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem zmiany art. 105 Kodeksu karnego wykonawczego
Kornelia Grabowska-Biernat
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0000-0001-6890-3183
Abstrakt
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks Karny Wykonawczy oraz niektórych innych ustaw, wprowadziła szereg zmian w zakresie regulacji prawnych dotyczących sytuacji osadzonych w Zakładach Karnych i Aresztach Śledczych. Jedną z nich stanowi zobowiązanie do ponoszenia kosztów korespondencji pozbawionych wolności. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami obowiązek ponoszenia kosztów korespondencji dotyczy jej w serze prywatnej jak i urzędowej. Celem niniejszego artykułu jest dokonanie analizy nowelizacji przepisów prawa karnego wykonawczego dotyczących możliwości prowadzenia korespondencji przez osoby pozbawione wolności w kontekście nałożenia na nich obowiązku jej odpłatności oraz dokonanie oceny wprowadzonych w tym zakresie zmian.
W niniejszej pracy została także omówiona możliwość odstąpienia od reguły odpłatności korespondencji, skutkująca możliwością otrzymania przez osadzonego znaczków pocztowych, kopert i papieru od administracji jednostki penitencjarnej, jednakże jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Brak konkretnego wskazania sytuacji, w których pozbawiony wolności może skorzystać z pomocy finansowej administracji zakładu karnego w zakresie odpłatności za korespondencję może prowadzić do „luzu decyzyjnego” i w konsekwencji podejmowania decyzji w tym zakresie w sposób arbitralny.
W zakończeniu niniejszego artykułu autorka omawia wprowadzone zmiany i dokonuje jej analizy z uwagi na ochronę podstawowych praw podmiotowych przysługujących osadzonym. Sama teoretyczna możliwość ograniczenia korespondencji z uwagi na sytuację materialną, może w konsekwencji skutkować ograniczeniem prawa do kontaktu z bliskimi, a nawet ograniczeniem prawa do obrony.
Słowa kluczowe:
prawo do korespondencji, pozbawiony wolności, tymczasowo aresztowany, odpłatność korespondencjiBibliografia
Borowska M., Cenzura korespondencji w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w: „Na wokandzie” 2011, nr 9. Google Scholar
Hołda Z., Europejskie standardy traktowania więźniów. Kilka uwag o Europie, Radzie Europy, Polsce i prawach więźniów, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2009, z. 1. Google Scholar
Kotowska K., Realizacja prawa osób pozbawionych wolności do poszanowania życia rodzinnego w kontekście stosowania art. 141a § 1 kodeksu karnego wykonawczego, „The Prison Systems Review” 2020, nr 108. Google Scholar
Lachowski L.(red.), Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, wyd. 5, Warszawa 2023. Google Scholar
Lelental S., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, wyd. 7, Warszawa 2020. Google Scholar
Piech M., Poszanowanie życia rodzinnego osób pozbawionych wolności w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych”, 2009, z. 1. Google Scholar
Płatek M., Europejskie Reguły Więzienne a polskie prawo i praktyka penitencjarna, „Studia Iuridica” 1997, nr XXXIV. Google Scholar
Szymanowski T., Migdał J., Prawo karne wykonawcze i polityka penitencjarna, Wolters Kluwer, Warszawa 2014. Google Scholar
Tarapata S., Wykonywanie kary pozbawienia wolności po nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego z 2022 r., Lex/el. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0001-6890-3183
