Zagadnienie przemocy na przykładzie wybranych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach przeciwko Polsce
Justyna Wawrzecka
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczyhttps://orcid.org/0000-0002-2386-5352
Abstrakt
Przemoc stanowi niepożądane zjawisko będące przedmiotem zainteresowania nauk społecznych, w tym również nauk prawnych, a w pewnych sytuacjach może stanowić naruszenie praw człowieka i podstawowych wolności. Przedmiotem badań w niniejszym artykule uczyniono działania lub zaniechania organów państwa powiązane z występowaniem zjawiska przemocy, mogące stanowić naruszenie zobowiązań ciążących na Polsce w zakresie ochrony praw człowieka. Celem artykułu uczyniono natomiast relacje pomiędzy występowaniem przemocy, obowiązkiem przestrzegania przez Państwo zobowiązań międzynarodowych z zakresu praw człowieka a konsekwencjami bierności lub nieprawidłowego stosowania prawa przez państwo, które może przerodzić się w naruszenie zobowiązań wynikających z Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. W artykule analizie poddano dwa orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wydane w sprawie P. i S. przeciwko Polsce oraz w sprawie M.C. przeciwko Polsce. W orzeczeniach tych wobec Skarżących – Ofiar przemocy fizycznej, seksualnej oraz psychicznej, organy państwowe dopuściły się wielu naruszeń praw człowieka. Do naruszeń tych należy zaliczyć naruszenie zakazu tortur, naruszenie prawa do prywatności czy też naruszenie zakazu pozbawiania wolności. Z zaprezentowanego opracowania można wywnioskować, iż zjawisko przemocy stanowi przedmiot zainteresowania praw człowieka, a działania lub zaniechania, które można przypisać organom państwowym mogą wpływać na niewykonywanie zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych przez Polskę, naruszając tym samym postanowienia Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Należy podkreślić, iż wprawdzie zaprezentowane orzeczenia ETPC są orzeczeniami wydanymi dość dawno to zaprezentowane w nich tezy nie straciły na aktualności. Zjawisko przemocy występuje nadal i nadal mamy do czynienia z zaniechaniami lub działaniem organów stanowiącymi naruszenie praw człowieka. Z pewnością pożądane byłoby uchwalenie norm prawnych wyznaczających standardy postępowania w sprawach, w których występuje przemoc tak aby były one zgodne z wiążącymi Państwo umowami międzynarodowymi z zakresu praw człowieka.
Słowa kluczowe:
prawa człowieka, przemoc: fizyczna, seksualna, psychiczna, Europejski Trybunału Praw Człowieka, Polska, sprawa P. i S. przeciwko Polsce, sprawa M.C. przeciwko PolsceBibliografia
Archer J. Browne K.D., Concepts and approaches to the study of aggression. [In]: Archer J., Browne K.D. (Eds.): Human aggression: naturalistic approaches. London: Routledge, 1989; Google Scholar
Ciesielska M. , Rodzaje, formy i cykl przemocy w rodzinie, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, nr 12(3)/2014, s. 7-16; Google Scholar
Dyjakon D. , Przemoc ekonomiczna – ukryta nić zniewolenia, „Niebieska Linia” 2015, nr 6/101, https://www.niebieskalinia.pl/aktualnosci/aktualnosci/przemoc-ekonomiczna-ukryta-nic-zniewolenia; Google Scholar
Jedlecka W., Formy i rodzaje przemocy, Wrocławskie Studia Erazmiańskie XI. Przemoc w rodzinie i polityce, Wrocław 2017, s. 13-29; Google Scholar
Jurczyk T., Geneza rozwoju praw człowieka, Homines Hominibus nr 1(5) 2009, s. 29-44; Google Scholar
Kamińska E., Przemoc domowa jako zagrożenie dla współczesnej rodziny, [w:] Tanaś V., Welskop W. (red.), Człowiek wobec zagrożeń współczesności, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu i Nauk o Zdrowiu, Łódź 2017; Google Scholar
Łopatka A. , Jednostka, jej prawa człowieka, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa w Warszawie, Warszawa 2002; Google Scholar
Łuba M., Przemoc – definicja, rodzaje, gdzie szukać pomocy, Kampania Biała Wstążka. Wyłącz przemoc włącz myślenie, Wrocławska Kampania Przeciwko Przemocy, Wrocław 2016, https://ptsr.waw.pl/wp-content/uploads/2012/09/O-przemocy-Psycholog.pdf; Google Scholar
Olechnicki K., Załęcki P., Słownik socjologiczny, Wydawnictwo Graffiti BC, Toruń 1988; Google Scholar
Pikora P., Interwencja kryzysowa wobec osób doświadczających przemocy domowej, Biuletyn Kryminologiczny nr 29 (2022), s. 97-126; Google Scholar
Pospiszyl I., Razem przeciw przemocy, Żak Wydawnictwo Akademickie, Warszawa 1999; Google Scholar
Rode D., Psychologiczne uwarunkowania przemocy w rodzinie. Charakterystyka sprawców, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2010; Google Scholar
Roszak J., Kulturowe uzasadnienie przemocy seksualnej, https://www.niebieskalinia.pl/aktualnosci/aktualnosci/kulturowe-uzasadnienie-przemocy-seksualnej; Google Scholar
Rudniański J., Klasyfikacja, źródła i ocena przemocy w stosunkach międzyludzkich. Zarys ogólny, [w:] Hołys B. (red.), Przemoc w życiu codziennym, Cinderella Books,Warszawa 1997; Google Scholar
Wróbel A., Hofmański P., Garlicki L. (red.), Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Tom I. Komentarz do artykułów 1-18, Warszawa 2010, SIP Legalis. Google Scholar
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0002-2386-5352
