Glosa aprobująca do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 21 grudnia 2021 r., sygn. akt II SA/Bk 743/21, Lex nr 3287148, dotycząca kwestii debaty nad raportem o stanie gminy, jak i obligatoryjności uzasadniania uchwały w sprawie nieudzielenia wójtowi wotum zaufania
Stanisław Bułajewski
Uniwersystet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
W ramach niniejszej glosy zostały zaprezentowane rozważania odnoszące się do niezbędnych wymogów, jakie musi spełnić uchwała (podejmowana przez radę gminy) w sprawie uchwalenia wotum zaufania dla wójta, burmistrza czy też prezydenta miasta. Oczywiście w glosowanym wyroku skład orzekający szczególną uwagę skupił na dwóch kwestiach a mianowicie na: obligatoryjności uzasadniania takiej uchwały oraz na problematyce debaty przed jej podjęciem a w konsekwencji rozstrzygnięciu, czy przed podejmowaniem uchwały w sprawie absolutorium taka debata powinna być realnie przeprowadzona czy też nie. Glosa podzielona została na cztery części, tj.: wskazanie tezy; zaprezentowanie uzasadnienia glosowanego wyroku i tez tam zawartych, przedstawienie tzw. pojęć nieostrych oraz krótkie scharakteryzowanie trybu podejmowania uchwały w sprawie wotum zaufania dla wójta (burmistrza, prezydenta miasta); oceny prawidłowości wywodów zaprezentowanych przez skład orzekający w glosowanym wyroku (w konfrontacji z obowiązującym orzecznictwem; podsumowanie.Po zaprezentowaniu tez i przedstawieniu etapów jakie doprowadziły sąd do wydania wyroku wraz z obszernym uzasadnieniem, podjąłem się próby zdefiniowania pojęcia wotum zaufania dla wójta wskazując, że pojęcie to nie było (do tej pory) przedmiotem dogłębnej analizy przedstawicieli doktryny. Następnie prześledziłem proces podejmowania tej jakże ważnej (dla organu wykonawczego gminy) uchwały. Scharakteryzowałem konsekwencje prawne jakie wiążą się z niepodjęciem przedmiotowego aktu.Najistotniejszą częścią artykułu jest oczywiście ta cześć, która prezentuje tok myślowy składu sędziowskiego, który wydał wyrok, który to z kolei stał się przedmiotem mojego zainteresowania. Sąd uzasadniając wyrok, przytoczył wiele wyroków sądów administracyjnych w kontekście instytucji wotum zaufania dla wójta (burmistrza, prezydenta miasta). To właśnie w tej części (opierając się na orzeczeniach sądów administracyjnych) przedstawiłem (podając za składem orzekającym sądu), najważniejsze problemy interpretacyjne z jakimi borykają się nie tylko radni, prawnicy pełniący obsługę prawną gminy, organy nadzoru (głownie wojewoda), ale i sądy administracyjne. Te kontrowersyjne kwestie (które w różny sposób były interpretowane przez sądy administracyjne) to: wymóg sporządzenia uzasadnienia uchwały w przedmiocie udzielania wotum zaufania organowi wykonawczemu, czy też obligatoryjność przeprowadzenia debaty nad raportem o stanie gminy. Krótko został również scharakteryzowany interes prawny wójta gminy do zaskarżenia uchwały w przedmiocie nieudzielenia mu wotum zaufania.Konkludując wyraziłem pogląd, iż w przedmiotowej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w sposób prawidłowy dokonał analizy zarówno przepisów prawnych będących podstawą rozstrzygnięcia, jak w sposób dogłębny przeprowadził analizę bogatego orzecznictwa sądowego.
Słowa kluczowe:
prawo administracyjne, wotum zaufania, sądy administracyjne, uchwała, kontrola, nadzórBibliografia
Bułajewski S., (2005), Komisja rewizyjna jako pomocniczy organ rady powiatu z uwzględnieniem instytucji absolutorium, „Radca Prawny” nr 5. Google Scholar
Bułajewski S., (2010), Konstytucyjny obowiązek ustawowego określenia zasad i trybu stanowienia aktów prawa miejscowego – czy spełniony?, [w:] S. Bożyk, A. Jamróz (red.), Konstytucja, ustrój polityczny, system organów państwowych. Prace ofiarowane Profesorowi Marianowi Grzybowskiemu, Wydawnictwo Temida II Białystok. Google Scholar
Bułajewski S., (2018), Problematyka aktów prawa miejscowego w rozstrzygnięciach nadzorczych wojewody i orzeczeniach sądów administracyjnych, [w:] B. Dolnicki (red.), Źródła prawa w samorządzie terytorialnym, wyd. Wolters Kluwer, Warszawa. Google Scholar
Bułajewski S., Wojewoda jako organ nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego, Toruńskie Studia Polsko-Włoskie XVI – Studi Polacco-Italiani Di Toruń XVI Toruń 2020. Google Scholar
Cyrankiewicz-Gortyński, M., Uchwałę w sprawie wotum zaufania dla wójta należy uzasadnić, dostęp 30.07.2022 r., https://www.prawo.pl/samorzad/uzasadnie-uchwaly-w-sprawie-wotum-zaufania-dla-wojta, 515812.html. Google Scholar
Martysz Cz., Komentarz do art. 24, pkt 1, [w:] B. Dolnicki (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2018, wersja el. SIP LEX. Google Scholar
Stahl M., Samorząd terytorialny w orzecznictwie sądowym. Rozbieżności i wątpliwości, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, Warszawa 2006, rok II, nr 6 (9). Google Scholar
Uchwała w sprawie wotum zaufania dla wójta, burmistrza, prezydenta miasta musi posiadać uzasadnienie – Sady o samorządach – Biuletyn samorządowca 5/2021, dostęp: 15.07.2022 r., https://www.doradcasamorzadu.pl/wydania-archiwalne/rok-2021/137-sas5-2021/5479-uchwa%C5%82a-w-sprawie-wotum-zaufania-dla-w%C3%B3jta,-burmistrza,-prezydenta-miasta-musi-posiada%C4%87-uzasadnienie.html). Google Scholar
Wilk J., Czy istnieje zależność między udzieleniem wotum zaufania i udzieleniem absolutorium?, dostęp: 14.08.2022 r. – Lex 2022 wydanie elektroniczne, opublikowano: QA 1249413. Google Scholar
Uniwersystet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie