Autonomia prawotwórcza niemuzułmańskich związków wyznaniowych jako dziedzictwo Imperium Osmańskiego na przykładzie Syrii i Egiptu
Abstrakt
W niektórych państwach Bliskiego Wschodu, m.in. w Syrii i Egipcie, zachowane zostały rozwiązania prawne mające swoje źródło w systemie miletów Imperium Osmańskiego. Normy prawa wyznaniowego uznanych oficjalnie wspólnot niemuzułmańskich zostały usankcjonowane przez władze tych państw, co czyni systemy prawne tych państw pluralistycznymi. Celem publikacji jest wykazanie, w jakim zakresie zachowana została autonomia prawotwórcza niemuzułmańskich związków wyznaniowych w Egipcie i Syrii. W artykule przedstawiono: genezę miletów w tych państwach, zakres przedmiotowy i podmiotowy autonomii prawnej wspólnot niemuzułmańskich, źródła prawa uznane w Syrii i Egipcie oraz stosowane przez niemuzułmańskie wspólnoty wyznaniowe, a także niektóre problemy prawne wynikające z zachowania rozwiązań charakterystycznych dla Imperium Osmańskiego.
Słowa kluczowe:
prawo statusu osobowego, pluralizm prawny, szariat, wspólnoty niemuzułmańskie, milety, Bliski WschódBibliografia
Adamczyk A., Państwo i społeczeństwo w imperium Osmanów, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No. 2020 PRAWO CCXC, Wrocław 2004, ss. 65-91. Google Scholar
Adamczyk A., Adamczyk M., Recepcja szwajcarskiego kodeksu cywilnego w Turcji. Rewolucja czy kontynuacja?, „Roczniki Nauk Prawnych” 2006, t. XVI, nr 2, ss. 163-178. Google Scholar
Barkey K., Gavrilis G., The Ottoman Millet System: Non-Territorial Autonomy and its Contemporary Legacy, [w:] J. Coakley (red.), Non-territorial Autonomy in Divided Societies. Comparative perspective, Routledge, London-New York 2017, ss. 24-42. Google Scholar
Beinin J., The Dispersion of Egyptian Jewry. Culture, Politics, and the Formation of a Modern Diaspora, University of California Press, Berkeley 1998. Google Scholar
Berger M., Public Policy and Islamic Law: The Modern Dhimmī in Contemporary Egyptian Family Law, „Islamic Law and Society” 2001, t. 8, nr 1, ss. 88-136. Google Scholar
Berger M., The Legal System of Family Law in Syria, „Bulletin d'études orientales” 1997, t. 49, ss. 115-127. Google Scholar
van den Boogert M. H., Millets: Past and Present, [w:] A. N. Longva, A. S. Roald (red.), Religious Minorities in the Middle East. Domination, Self-Empowerment, Accommodation, Brill, Leiden-Boston 2012, ss. 27-46. Google Scholar
Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2019. Google Scholar
Dziubiński A., Podbój Maghrebu przez Francję 1830-1934, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983. Google Scholar
Dziubiński A., Historia Maroka, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983. Google Scholar
van Eijk E., Mapping the Plurality of Jurisdictions: The Laws of Personal Status, [w:] E. van Eijk, Family Law in Syria. Patriarchy, Pluralism and Personal Status Laws, I. B. Tauris, London-New York 2016, ss. 51-82. Google Scholar
Kaczmarczyk R., System aksjologiczny muzułmanów – wyzwanie czy element wspólnej kultury Europy?, „Rocznik Europeistyczny” 2017, nr 3, ss. 63-75. Google Scholar
Maggiolini P., Christian Churches and Arab Christians in the Hashemite Kingdom of Jordan. Citizenship, Ecclesiastical Identity and Roles in the Jordanian Political Field, „Archives de sciences sociales des religions” 2015, no. 171, ss. 37-58. Google Scholar
Murre-van den Berg H.L., Searching for Common Ground: Jews and Christians in the Modern Middle East, [w:] Goldstein-Sabbah S. R., Murre-van den Berg H. L. (red.), Modernity, Minority, and the Public Sphere: Jews and Christians in the Middle East, Brill, Leiden 2016, ss. 3-38. Google Scholar
Plisiecki M., Osoba prawna w prawie wewnętrznym kościołów o regulacji ustawowej, Wydawnictwo Naukowe SEMPER, Warszawa 2013. Google Scholar
Quer G. M., De-Territorializing Minority Rights in Europe: A Look Eastward, „Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe” 2013, t. 12, nr 1, ss. 76-98. Google Scholar
Scruton R., Miletu system, [w:] R. Scruton. Słownik myśli politycznej, Zysk i S-ka, Warszawa 2002. ss. 215-216. Google Scholar
Sezgin Y., The Israeli Millet System: Examining Legal Pluralism Through Lenses of Nation-Building and Human Rights, „Israel Law Review” 2011, t. 32, nr 3, ss. 631-654. Google Scholar
Suárez A. Á., Confessionalism and Modernity: the Origins of the Syrian Paradox, [w:] Sunni and Shia: Political Readings of a Religious Dichotomy, Madrid 2014, ss. 85-97. Google Scholar
Zdanowski J., Mniejszości etniczno-religijne Bliskiego Wschodu: strategie przetrwania w XX w., „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2011, nr 1, ss. 27-46. Google Scholar
Diab Esq R. A., Religion and the Law in Syria, www.acihl.org/news.htm?news_id=26 [dostęp 12.11.2023 r.]. Google Scholar
Jovanovski K. (2021.02.21). Yazidis denounce Syrian ruling requiring them to follow Islamic law. „The Jerusalem Post”. Pobrane z https://www.jpost.com/middle-east/yazidis-denounce-syrian-ruling-requiring-them-to-follow-islamic-law-659732 [dostęp 12.11.2023 r.] Google Scholar
Raport Yazidis in Syria: Decades of Denial of Existence and Discrimination, 2022, https://www.academia.edu/87890417/Yazidis_in_Syria_Decades_of_Denial_of_Existence_and_Discriminations [dostęp 12.11.2023 r.] Google Scholar
Report Syria: Marriage legislation and traditions, Landinfo 2018, https://landinfo.no/wp-content/uploads/2018/10/Report-Syria-Marriage-legislation-and-traditions-22082018.pdf [dostęp 12.11.2023 r.] Google Scholar
Konstytucja Syrii, https://biblioteka.sejm.gov.pl/konstytucje-swiata-syria/ [dostęp 12.11.2023 r.] Google Scholar
Konstytucja Egiptu, https://biblioteka.sejm.gov.pl/konstytucje-swiata-egipt/ [dostęp 12.11.2023 r.] Google Scholar
