Rosyjski kolonializm i Polacy

Magdalena Dąbrowska

Uniwersytet Warszawski


Abstrakt

The book by Karina Gaibulina (Ethnographers Under Coercion. Polish Exiles in the Colonial Service of the Russian Empire, WUW, Warszawa 2024) deals with the part that Polish exiles (Adolf Januszkiewicz, Bronisław Zaleski, Seweryn Gross) played in the colonial expansion of the Russian Empire in 19th century. The basic methodological perspective of the work are post-colonial studies and the theory of orality and literacy. The review presents the book by Gaibulina from a historical-literary perspective (historical-literary and genological context, theory of orality and literacy, post-colonial studies). An interpretive background are the traditional historical-literary and historical studies on stay of the Poles in Siberia and Central Asia in 19th century (Zofia Trojanowiczowa, Antoni Kuczyński, Wiktoria Śliwowska and others). Karina Gaibulina graduated from the University of Warsaw and University of St. Gallen (Switzerland).

 


Słowa kluczowe:

Siberia, Central Asia , Russia , Polish exiles , Adolf Januszkiewicz , Bronisław Zaleski , Seweryn Gross , orality , literacy , colonialism


Barthes, R. (1970), Mit i znak. Eseje. Wyb. Błoński J. Przeł. Błońska, W. i in. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.   Google Scholar

Dąbrowska, M. (2023), Rosja i kolonializm. Studia Rossica Gedanensia 10: 393–400. DOI: 10.26881/srg.2023.10.20.   Google Scholar

Gaibulina, K. (2024), Etnografowie z przymusu. Polscy zesłańcy w służbie kolonialnej Cesarstwa Rosyjskiego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.   Google Scholar

Głowiński, M. (1973), Gry powieściowe. Szkice z teorii i historii form narracyjnych. Warszawa: PWN.   Google Scholar

Januszkiewicz, A. (2003), Listy z Syberii. Wyb., oprac. i przyp. Geber, H. Warszawa: Czytelnik.   Google Scholar

Januszkiewicz, A. (2013), Listy ze stepów kirgiskich i dziennik podróży. Oprac. Geber, H. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.   Google Scholar

Jersild, A. (2022), Orientalizm po rosyjsku. Górale Kaukazu Północnego i pogranicze gruzińskie. 1845–1917. Przeł. Rohoziński, J. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.   Google Scholar

Kuczyński, A. (1972), Syberyjskie szlaki. Wrocław: Ossolineum.   Google Scholar

Lejeune, P. (2010), „Drogi zeszycie…”, „drogi ekranie…”. O dziennikach osobistych. Przeł. Karpowicz, A./Rodakowie, M. i P. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.   Google Scholar

Mitchell, T. (2001), Egipt na wystawie świata. Przeł. Klekot, E. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.   Google Scholar

Pucek, Z. (2005), Wstęp. W: Appadurai, A. Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji. Przeł. Pucek, Z. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas: V–XXVIII.   Google Scholar

Rohoziński, J. (2022), „Zgrzeszyłeś bracie Jefimyczu”, czyli orientalizm po rosyjsku. Przedmowa do przekładu polskiego. W: Jersild, A. Orientalizm po rosyjsku. Górale Kaukazu Północnego i pogranicze gruzińskie. 1845–1917. Przeł. Rohoziński, J. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy: 9–16.   Google Scholar

Skwarczyńska, S. (1937), Teoria listu. Lwów: Towarzystwo Naukowe.   Google Scholar

Trojanowiczowa, Z. (1993), Sybir romantyków. Poznań: W Drodze.   Google Scholar

Witkowska, A. (1998), Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokolenia. Warszawa: Rytm.   Google Scholar

Zaleski, B. (2008), Wspomnienia z Uralu i stepów kazachskich. Wyb., przedm. i koment. Zieliński, A. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-06-25

Cited By /
Share

Dąbrowska, M. (2025). Rosyjski kolonializm i Polacy. Acta Neophilologica, 1(XXVII), 181–189. https://doi.org/10.31648/an.11410

Magdalena Dąbrowska 
Uniwersytet Warszawski