PRZESTĘPSTWA DE SEXTO POPEŁNIONE PRZEZ SZAFARZA SAKRAMENTU POKUTY WEDŁUG KODEKSU PRAWA KANONICZNEGO Z 1983 ROKU
Krzysztof Kamiński
Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła IIhttps://orcid.org/0000-0002-5579-232X
Abstrakt
Niniejszy artykuł dotyczy przestępstw de sexto, dokonanych przez szafarza sakramentu pokuty, a zdefiniowanych w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku i innych dokumentach papieskich. Aby móc sprawcę przestępstwa rozgrzeszenia wspólnika przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu pociągnąć do odpowiedzialności karnej, muszą zaistnieć dwa elementy. Pierwszym jest warunek dotyczący dwóch konkretnych osób, a więc penitenta i spowiednika, dokonujących wspólnie przestępstwa przeciwko czystości. Drugim zaś jest udzielenie penitentowi przez spowiednika absolucji sakramentalnej z grzechu wspólnie popełnionego. Ustawodawca za popełnienie tego przestępstwa przewidział ekskomunikę latae sententiae zastrzeżoną Stolicy Apostolskiej. Przestępstwo solicytacji zaś polega na nakłanianiu penitenta przez szafarza sakramentu pokuty do grzechu przeciw szóstemu przykazaniu Dekalogu. Kara za to przestępstwo jest obligatoryjna w formie kar ferendae sententiae i w gestii sędziego lub ordynariusza leży zadecydowanie, jaki to ma być rodzaj kary. Z przestępstwem solicytacji ściśle związana jest również kwestia fałszywego doniesienia na spowiednika, że doszło do jej popełnienia. Ustawodawca kościelny broni w ten sposób spowiednika przed fałszywym oskarżeniem. Przewidziana sankcja karna za popełnienie przestępstwa fałszywego oskarżenia spowiednika o solicytację to popadnięcie w interdykt z mocy samego prawa, co w konsekwencji skutkuje zakazem korzystania ze wszystkich sakramentów, w tym również z sakramentu pokuty. Gdy sprawcą jest duchowny, opócz kary interdyktu będzie podlegał on karze suspensy latae sententiae.
Słowa kluczowe:
sakrament pokuty; rozgrzeszenie wspólnika przeciw szóstemu przykazaniu; soli- cytacja; fałszywe oskarżenie spowiednika o solicytacjęBibliografia
Adamowicz Leszek, 2001, Zakres uprawnień spowiednika według prawa powszechnego Kościoła łacińskiego i prawa wspólnego Katolickich Kościołów Wschodnich, Wydawnictwo Muzyczne „Polihymnia”, Lublin.
Arias Juan, 2011a, Kary oraz inne środki karne, w: Piotr Majer (red.), Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego, edycja polska na podstawie wydania
hiszpańskiego, Wolters Kluwer Polska, Kraków, s. 1001–1007.
Arias Juan, 2011b, Uzurpacja kościelnych zadań oraz przestępstwa w ich wykonywaniu, w: Piotr Majer (red.), Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego, edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, Wolters Kluwer Polska, Kraków, s. 1032–1039.
Benedictus PP. XIV, Constitutio Sacramentum Poenitentiae, (01.06.1741), AAS 9 (1917), pars II, s. 505–508.
Borek Dariusz, 2012, Przestępstwa przeciwko sakramentom w normach De Delictis Reservatis z 2010 roku, Prawo Kanoniczne 55, nr 4, s. 111–158.
Borek Dariusz, 2015, Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej „Biblos”, Tarnów.
Ciccola Giovanni, Targoński Franciszek, 2008, Poradnik spowiednika. Aspekty biblijno-teologiczne sakramentu pokuty. Cenzury, nieprawidłowości i przeszkody w Kodeksie Prawa Kanonicznego, Wydawnictwo OO. Franciszkanów „Bratni Zew”, Kraków.
Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus (25.01.1983), AAS 75 (1983), pars II, s. 1–317; tekst polski w: Kodeks Prawa Kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 1984.
Congregatio pro Doctrina Fidei, Decretum Congregatio quo, ad poenitentiae sacramentum tuendum, excommunicatio latae sententiae illi quicumque ea quae a confessario et a poenitente dicuntur vel per instrumenta technica captat vel per communicationis socialis instrumenta evulgat, infertur, AAS 80 (1988), s. 1367.
Gajda Piotr M., 2008, Sankcje karne w Kościele w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego Jana Pawła II oraz późniejszych zmian i uzupełnień. Studium kanoniczno-pastoralne, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej „Biblos”, Tarnów.
Janczewski Zbigniew, 2011, Ważność sprawowania sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego uzdrowienia i święceń w porządku prawnym Kościoła katolickiego, Wydawnictwo UKSW, Warszawa.
Krukowski Józef, 2011, Sakrament pokuty, w: Józef Krukowski i in. (red.), Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. III/2: Księga IV. Uświęcające zadanie Kościoła, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań, s. 140–176.
Lempa Florian, 1991, Przestępne nadużycie władzy kościelnej w prawie powszechnym Kościoła łacińskiego, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
Myrcha Marian A., 1986, Problem grzechu w karnym ustawodawstwie kanonicznym, Prawo Kanoniczne 29, nr 1–2, s. 43–80.
Nykiel Krzysztof, 2011, Przyczyny i procedura wydalenia duchownych według norm i praktyki Kongregacji Nauki Wiary, Prawo Kanoniczne 54, nr 3–4, s. 31–52.
Pastuszko Marian, 1995, Posługa szafarza sakramentu pokuty i pojednania w szczególnych okolicznościach, Prawo Kanoniczne 38, nr 1–2, s. 27–70.
Pastuszko Marian, 1999, Sakrament pokuty i pojednania, Wydawnictwo Jedność, Kielce.
Płatek Józef S., 2001, Sprawowanie sakramentu pokuty i pojednania, „Paulinianum” – Wydawnictwo Zakonu Paulinów, wyd. 2, Częstochowa.
Rincón-Pérez Tomás, 2011, Sakrament pokuty, w: Piotr Majer (red.), Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego, edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, Wolters Kluwer Polska, Kraków, s. 718–741.
Stokłosa Marek, 2009, Przestępstwa przeciwko świętości sakramentu pokuty w świetle kanonicznego prawa karnego, Studia Redemptorystowskie 7, s. 159–178.
Świto Lucjan, 2015, Penalizacja przemocy seksualnej w prawie polskim i w prawie kanonicznym, Forum Teologiczne 16, s. 61–75.
Syryjczyk Jerzy, 2003, Kanoniczne prawo karne. Część szczególna, Wydawnictwo UKSW, Warszawa.
Wenz Wiesław, 2014, Symulacja sprawowania Najświętszej Eucharystii i sakramentu pokuty. Na kanwie listu Kazimierza Kardynała Nycza do parafii w Mogielnicy, Życie Konsekrowane 107, nr 3, s. 71–94.
Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
https://orcid.org/0000-0002-5579-232X
