Teoria jaźni Bronisława F. Trentowskiego

Ewa Starzyńska-Kościuszko

doi:10.31648/hip.1399

Opublikowane: 2018-10-071

Nr 12 (2006)

Teoria jaźni Bronisława F. Trentowskiego

Ewa Starzyńska-Kościuszko

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31648/hip.1399

Abstrakt

W artykule przedstawiam najważniejsze idee teorii jaźni B.F. Trentowskiego. Trentowski sformułował swą teorię w polemice z tymi filozofami, którzy jaźń utożsamiali wyłącznie z duszą. Jednostronnie spekulatywnym i kontemplacyjnym teoriom Kartezjusza, Fichtego i Hegla polski filozof przeciwstawi własna teorię jaźni (osobowości) jako „różnojedni” ciała i duszy i ich władz (rozumu praktycznego, spekulatywnego, zmysłów, uczuć i zdolności do działania). Takie ujęcie jaźni, a także myśl Trentowskiego o konieczności wszechstronnego rozwoju wszystkich aspektów jaźni (osobowości) będzie prekursorska wobec współczesnych badań nad osobowością

Słowa kluczowe:

antropologia, Bóg-człowiek (bożoczłowieczeństwo), ciało, dusza, Fichte, Feuerbach, Hegel, jaźń, Kartezjusz, osobowość, różnojednia, Trentowski

Inne teksty tego samego autora

Ewa Starzyńska-Kościuszko, Holistyczna (całościowa) koncepcja zdrowia : zdrowie jako wartość , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 16 (2010)
Ewa Starzyńska-Kościuszko, Feuerbach - Stirner: spór o koncepcję człowieka , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 11 (2005)
Zbigniew Hull, Ewa Starzyńska-Kościuszko, Słowo wstępne , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 20 (2014)
Ewa Starzyńska-Kościuszko, Koncepcja ludzkiej religii Johanna Gottfrieda Herdera , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 10 (2004)
Ewa Starzyńska-Kościuszko, Związek przyrody, dziejów i moralności w filozofii historii Johanna Gottfrieda Herdera , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 7 (2001)
Ewa Starzyńska-Kościuszko, Słowo wstępne , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 12 (2006)
Ewa Starzyńska-Kościuszko, Koncepcja filozofii i pedagogiki narodowej Bronisława F. Trentowskiego : (z dziejów polskiej myśli filozoficznej epoki romantyzmu) , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 9 (2003)
Ewa Starzyńska-Kościuszko, Filozofia i teatr , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 18 (2012)
Ewa Starzyńska-Kościuszko, Ćwiczenia z podróży Antka Grzybka , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 18 (2012)
Ewa Starzyńska-Kościuszko, O stosunku Bronisława Ferdynanda Trentowskiego do kultury Niemieckiej , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 25 (2019)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Starzyńska-Kościuszko, E. (2018). Teoria jaźni Bronisława F. Trentowskiego. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (12), 79–90. https://doi.org/10.31648/hip.1399

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

B. F. TRENTOWSKI, Związek duszy z ciałem, „Biblioteka Warszawska”, 1842, t. IV.

B. F. TRENTOWSKI, Wstęp do nauki o naturze, tł. M. Żułoś-Rozmaryn, Warszawa 1978.

B. F. TRENTOWSKI, Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej, Wrocław 1970, t. 1

B. F. TRENTOWSKI, Podstawy filozofii uniwersalnej, tł. M. Żułoś-Rozmaryn, Warszawa 1978, s. 189.

K. LO¨ WITH, Od Hegla do Nietzschego. Rewolucyjny przelom w myśli XIX wieku, tł. S. Gromadzki, Warszawa 2001.

B. F. TRENTOWSKI, Myślini, czyli system loiki narodowej, Poznań 1844, t. 1

B. F. TRENTOWSKI, Panteon wiedzy ludzkiej, czyli pantologia, encyklopedia wszechnauk i umieję- tności, propedeutyka powszechna i wielki system filozofii, Poznań 1881, t. 3.

A. WALICKI, Bronisław Trentowski, (w:) Polska myśl filozoficzna i społeczna, t. 1: 1831–1863, Warszawa 1973.

L. FEUERBACH, Wykłady o istocie religii, Warszawa 1981.

K. C. Fr. KRAUSE, Vorlesungen u¨ber die Grundwahrheiten der Wissenschaft zugleich in ihrer Beziehung zu dem Leben, Gottingen 1829, passim.

W. HORODYSKI, Bronisław Trentowski (1809–1869), Kraków 1913.

E. STARZYŃSKA-KOŚCIUSZKO, Trentowski: „polski Hegel”, „polski Schelling” czy „polski Krause”?, „Filo-Sofija”, Bydgoszcz 2005, nr 1(5).

H. ROWID, Jednostka a społeczeństwo w wychowaniu współczesnym, Kraków 1934. Google Scholar