Fałszowanie dokumentów wyborczych i referendalnych na gruncie przepisów Kodeksu karnego
Norbert Michalak
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczyhttps://orcid.org/0009-0005-4248-5645
Abstrakt
Wybory i referendum są nieodłącznym elementem demokracji. Przeprowadzone zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, zapewniają trwałość demokracji i jej stabilność. Artykuł porusza trudną problematykę, związaną z fałszowaniem dokumentów wyborczych i referendalnych. Badany problem jest omówiony na gruncie doktryny i judykatury. Odwołanie się do orzecznictwa, daje wyraz aktualności wskazanych w pracy uchybień i pozwala na ich szerszą analizę. Celem artykułu jest wypracowanie uwag de lege lata oraz postulatów de lege ferenda, w kontekście bezpiecznie przeprowadzonego procesu wyborczego. Przestępstwo fałszowania dokumentów wyborczych i referendalnych destabilizuje cały proces wyborczy, dlatego należy stanowić prawo, które wpisuje się w formułę wolnych i uczciwych wyborów oraz trzeba implementować mechanizmy je zapewniające. Analiza prowadzi do głównej konkluzji, że polskie prawo karne – co do zasady – zapewnia pełnoprawną ochronę instytucji wyborów i referendum, jednak należałoby pochylić się nad koniecznością wprowadzenia przestępstwa ingerowania w proces wyborczy i ustalania wyników głosowania w formie cyberprzestępstwa. Ponadto Autor wskazuje na szereg zmian w sferze organizacyjno-zarządczej w odniesieniu do wolnych i uczciwych wyborów.
Słowa kluczowe:
prawo wyborcze, fałszowanie dokumentów wyborczych, wybory, referendum, demokracjaBibliografia
Bindham Powell G., Jr., Wybory jako narzędzie demokracji. Koncepcje większościowe i proporcjonalne, Warszawa 2006. Google Scholar
Gallagher M., Mitchell P., Introduction to Electoral Systems (w:) The Politics of Electoral Systems, M. Gallagher (red.), P. Mitchell, Oxford Uniwersity Press, New York 2005. Google Scholar
Górecki D., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2009. Google Scholar
Koredczuk J., Przestępstwa przeciwko wyborom i głosowaniu w polskim prawie karnym XX wieku, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2016, XIV/2. Google Scholar
Kozielewicz W., Rozdział IX. Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum (w) System prawa karnego, T. 8. Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, L. Gardocki (red.), 2018, Legalis 2023. Google Scholar
Kozielewicz W., Komentarz do art. 248 kk (w:) Kodeks karny – komentarz, R. A. Stefański (red.), Warszawa 2015. Google Scholar
Kozielewicz W., Komentarz do art. 248 kk (w:) Kodeks karny. Komentarz. Wyd. 6, R. A. Stefański (red.), Warszawa 2023, Legalis 2023. Google Scholar
Kozielewicz W., Komentarz do art. 248 kk (w:) Kodeks karny: część szczególna. T. 2, Komentarz do artykułów 222-316, A. Wąsek (red.), Warszawa 2005. Google Scholar
Kulik M., Komentarz do art. 248 kk (w:) Kodeks karny – praktyczny komentarz, M. Mozgawa (red.), Zakamycze 2006. Google Scholar
Michalak B., Wnioski i postulaty (nie tylko) de lege ferenda w obliczu kryzysu w wyborach samorządowych 2014 roku, „Białostockie Studia Prawnicze” 2016, z. 20/A. Google Scholar
Murawska A., Z perspektywy czasu – opinie łodzian o kondycji demokracji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016, nr 1. Google Scholar
Sieklucki D., Dynamika systemu wyborczego III Rzeczypospolitej na tle historycznym, Kraków 2015. Google Scholar
Stefański R. A., Przestępstwo niszczenia dokumentów (art. 267 KK), Prokuratura i Prawo 2002, Nr 7-8. Google Scholar
Tomaszewski W., Mościcka D. M., Jurkuna A., Demokracja a wybory – współczesne dylematy i wyzwania, Olsztyn 2015. Google Scholar
Wojciechowski J., Kodeks karny – komentarz, orzecznictwo, Warszawa 2000. Google Scholar
Zabłocki S., O rozpoznawaniu przedmiotu ochrony prawnokarnej przy przestępstwach przeciwko wyborom i referendum stypizowanych w rozdziale XXXI Kodeksu karnego (w:) Demokratyczne standardy prawa wyborczego Rzeczypospolitej Polskiej. Teoria i praktyka, F. Rymarza (red.), Warszawa 2005. Google Scholar
Żukowski A., Systemy wyborcze. Wprowadzenie, Olsztyn 1999. Google Scholar
Żukowski A., Głosowanie korespondencyjne – przykład dla Polski, Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne 2009/21. Google Scholar
Żukowski A., Wolne i uczciwe wybory a przestępstwa i nieprawidłowości wyborcze – od teorii do praktyk (w:) Wybory i nieprawidłowości wyborcze wczoraj i dziś. Wybrane zagadnienia. Materiały z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej. Olsztyn 12 maja 2015 r., A. R. Jurewicz (red.), T. Kuczur (red.), M. Piekarska (red.), D. Wąsik (red.), Olsztyn 2015. Google Scholar
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0009-0005-4248-5645
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
