Publiczne prawa podmiotowe w ochronie środowiska – 25 lat po przyjęciu konwencji z Aarhus
Abstrakt
W doktrynie powszechnie podkreśla się znaczenie zaproponowanych w konwencji z Aarhus gwarancji procesowych realizacji przyznanych nią publicznych praw podmiotowych, tj. prawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, na które składają się m.in. zagadnienia, takie jak: zakres informacji podlegających udostępnieniu, procedurę złożenia wniosku, przesłanki odmowy udostepnienia informacji o środowisku, terminy załatwienia sprawy oraz prawo do złożenia odwołania i skargi do sądu, a także last but not least – kwestie związane ze sposobami udostępniania informacji o środowisku. Tym samym na gwarancję prawidłowej realizacji prawa do sądu składają się rozliczne inne komponenty, których ocenę – z perspektywy efektywności ochrony publicznych praw podmiotowych po upływie ćwierćwiecza od przyjęcia konwencji – czynię przedmiotem dalszych analiz.
Dla potrzeb realizacji powyższego celu sformułowano tezę, że dotychczasowe gwarancje realizacji publicznych praw podmiotowych muszą być postrzegane w ujęciu dynamicznym, ze względu na zmiany technologiczne (udostępnienie informacji o środowisku on line, za pośrednictwem baz danych, w tym – BDO). Dla jej udowodnienia wykorzystano metodę dogmatycznoprawną. Przeprowadzone analizy pozwoliły na ustalenie, że dotychczasowe gwarancje procesowe – nie negując ich znaczenia i przełomowego charakteru w obszarze nadawania uprawnień procesowych społeczeństwu i jego członkom – stają się niewystarczające w obliczu nowych wyzwań technologicznych oraz odpowiadających im zjawisk w administrowaniu, do których należy prowadzenie publicznie dostępnych rejestrów w formie elektronicznej.
Słowa kluczowe:
prawo ochrony środowiska, publiczne prawa podmiotowe, konwencja z Aarhus, Dostęp do informacji o środowisku i jego ochronie, gwarancje procesowe, BDOBibliografia
Bar M., Jendrośka J. [w:] M. Bar, J. Jendrośka, Komentarz do wybranych przepisów ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, wyd. II, LEX/el. 2024, art. 4. https://sip.lex.pl/#/commentary/587713521/759011?keyword=m.%20Bar&tocHit=1&cm=STOP (dostęp: 2024-08-15 15:29) Google Scholar
Fajfer P., Wdrożenie systemu informatycznego – korzyści płynące z użytkowania systemu ERP, „Organizacja i zarządzanie” 2011, nr 2, Google Scholar
Ganczar M. Analityka danych publicznych dla diagnoz i prognoz dotyczących przedsiębiorców, [w:] Internet. Analityka Danych. Data Analytics, K. Czaplicki, G. Szpor (red.) , Warszawa 2019 Google Scholar
Ganczar M., Rejestry i systemy informacyjne a zadania samorządu terytorialnego (interoperacyjność), [w:] System prawa samorządu terytorialnego, tom III, Samodzielność samorządu terytorialnego – granice i perspektywy, I. Lipowicz (red.), Warszawa 2023, s. 640. Google Scholar
Ganczar M., Wdrożenie dyrektywy INSPIRE do krajowego porządku prawnego w zakresie budowy infrastruktury informacji przestrzennej, „Studia prawnicze KUL” 2020, nr 3, s. 95, https://doi.org/10.31743/sp.7327 . Google Scholar
Gryszczyńska A., Pojęcie i jawność rejestrów publicznych – uwagi wprowadzające, [w:] Rejestry publiczne. Jawność i interoperacyjność, A. Gryszczyńska (red.), C.H. Beck, Warszawa 2016, Google Scholar
Haładyj A., Product, Packaging and Waste Management Database (BDO): A New Public Service and its Application at the Local Level in Poland, „Lex Localis”, 2020, vol 18, No 4, s. 840, DOI: https://doi.org/10.4335/18.3.835-853(2020) Google Scholar
Haładyj A., Skarga na uchwałę podjętą przez organ gminy w świetle art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus, [w:] Problemy pogranicza prawa administracyjnego i prawa ochrony środowiska, M. Stahl, P. Korzeniowski, A. Kaźmierska-Patrzyczna (red.), Warszawa 2017 Google Scholar
Jendrośka J., [w:] Dostęp do informacji o środowisku i jego ochronie, Jendrośka J. (red.), Wrocław-Poznań 2007 Google Scholar
Kalisz A., Right to Court in Climate Matters in the Light of the Aarhus Convention and the Case Law of Polish Administrative Courts, „Studia Iuridica Lublinensia”, 2021, vol. XXX, 5, s. 279, DOI: 10.17951/sil.2021.30.5.275-293. Google Scholar
Kosieradzka-Federczyk A., Relacje dostępu do informacji o środowisku i ochrony danych osobowych z uwzględnieniem kontekstu międzynarodowego, [w:] Internet. Informacja przestrzenna. Spacial development, Grażyna Szpor, Kamil Czaplicki (red.0, Warszawa 2018, s. 264. Google Scholar
Kotulski M., O aktualności niektórych pojęć w prawie administracyjnym [w:] Aktualność pojęć prawa administracyjnego, W. Jakimowicz (red.), Warszawa 2021 Google Scholar
Kuraś M., System informacyjny a system informatyczny – co oprócz nazwy różni te dwa obiekty?, „Zeszyty Naukowe UEK” 2009, nr 770 Google Scholar
L. Garlicki L., Prawo do sądu, [w:] Prawa człowieka. Model prawny, red. R. Wieruszewski, Wrocław 1991, Google Scholar
Najwyższa Izba Kontroli, „Gromadzenie i udostępnianie informacji o środowisku 2004-2005KSR-41017/05, informacje z kontroli nr ewid. 29/2006/P05108/KSR, Warszawa 2006, Google Scholar
Najwyższa Izba Kontroli, Przeprowadzanie strategicznych ocen oddziaływania na środowisko przez organy jednostek samorządu terytorialnego, KSI.410.003.00.2015, Nr ewid. 207/2015/P/15/052/KS, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa 2016, Google Scholar
Przybojewska I., Trzeci filar konwencji z Aarhus oraz rola Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus, „Europejski Przegląd Sądowy” 2020, nr 10 Google Scholar
Walasek J., Projektowanie systemu informacyjnego organizacji, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej”, 2015, seria: Transport, z. 8 Google Scholar
Zieliński A., Prawo do sądu a struktura sądownictwa, „Państwo i Prawo” 2003, z. 4 Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
