Prawo do bycia offline z perspektywy obowiązków pracodawcy
Abstrakt
Postęp technologiczny, idący w parze z cyfryzacją i rozwojem sztucznej inteligencji, miał znaczący wpływ na prawo pracy, umożliwiając pracę z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie, w wielu zawodach i sektorach gospodarki. Elastyczna organizacja czasu pracy nabrała znaczenia w szczególności w czasie pandemii COVID – 19. Możliwość pracy z dowolnego miejsca niesie za sobą wiele korzyści, pracownicy mogą łatwiej łączyć życie zawodowego z życiem rodzinnym czy skrócić (lub całkowicie wyeliminować) czas dojazdów do zakładu pracy. Z drugiej jednak strony, zauważa się także skutki negatywne, m.in. wydłużenie czasu pracy, zwiększoną dostępność poza godzinami pracy czy też intensyfikację pracy. Powszechne wykorzystanie narzędzi cyfrowych do celów zawodowych spowodowało powstanie kultury pracownika ciągle dostępnego. Pojawił się problem związany z odłączeniem od narzędzi cyfrowych poza czasem pracy (prawo do bycia offline). Celem artykułu jest weryfikacja, czy aktualnie obowiązujące ustawodawstwo na szczeblu unijnym oraz krajowym, zapewnia właściwy poziom ochrony czasu pracy pracowników, a także wskazanie obowiązków pracodawcy w tym zakresie. Aktualnie obowiązujące przepisy prawne w tej dziedzinie można uznać za wystarczające, problemem jest natomiast egzekwowanie ich przestrzegania. Dlatego zwrócenie szczególnej uwagi na ten problem na poziomie europejskim jest bez wątpienia niezbędne, zwłaszcza w kontekście współczesnych realiów społecznych.
Słowa kluczowe:
prawo do bycia offline, czas pracy, pracownik, odpoczynek, godziny nadliczboweBibliografia
Florek L. (red.), Prawo pracy a bezrobocie, Warszawa 2003 Google Scholar
Gersdorf M., Ostaszewski W., Raczkowski M., Zwolińska A., Rączka K., Kodeks pracy. Komentarz, wyd. IV, Warszawa 2024 Google Scholar
Karbowska S., Telepraca jako przedmiot porozumienia ramowego z dnia 16 lipca 2002r., Zeszyty Prawnicze UKSW 2008, nr 8 (1) Google Scholar
Miernicka I., Prawo do odłączenia się w świetle rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 21 stycznia 2021 roku zawierającej zalecenia dla Komisji w sprawie prawa do bycia offline, Przegląd Prawa i Administracji, Tom CXXIX, Wrocław 2022 Google Scholar
Mitrus L., Pracownicze prawo do bycia offline, „Monitor Prawa Pracy” 2022, nr 3 Google Scholar
Moras – Olaś K., Prawo do bycia offline jako podstawowe prawo pracownika, Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 2021, 28, nr 4 Google Scholar
Muszalski W., Walczak K. (red.), Kodeks pracy. Komentarz. wyd. 14, Warszawa 2024 Google Scholar
Surdykowska B., Prawo „do odłączenia” - coraz większe wyzwanie we współczesnym świecie pracy, „Monitor Prawa Pracy” 2019, nr 12 Google Scholar
Szemplińska E., Konsultacje i wyjaśnienia, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1996, nr 7–8 Google Scholar
Świątkowski A. M., Telepraca – specyfika zatrudnienia na odległość, „Monitor Prawa Pracy” 2006, nr 7 Google Scholar
Świątkowski A.M., Prawo do bycia „offline”, „Monitor Prawa Pracy” 2024, nr 3 Google Scholar
Tlatlik J., Kwestia regulacji „prawa do odłączenia” w polskim porządku prawnym z perspektywy aktualnych przepisów KP, „Monitor Prawa Pracy” 2022, nr 1 Google Scholar
Walczak K., Chakowski M., Rozwój nowoczesnych technologii w zatrudnieniu a konieczność wprowadzenia odrębnej instytucji prawnej, jaką jest prawo do bycia offline, Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 2024, 31, nr 3 Google Scholar
Inne: Google Scholar
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 stycznia 2021 r. zawierające zalecenia dla Komisji w sprawie prawa do bycia offline Google Scholar
Working paper: Right to disconnect in the 27 EU Member Sattes, Eurofund Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
