„Dziecko przysposobione”: prawna ochrona więzi rodzinnej rodzica z dzieckiem na przykładzie wybranych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Oksana Cabaj
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniehttps://orcid.org/0000-0002-8298-8424
Olga Łachacz
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniehttps://orcid.org/0000-0003-3439-1874
Abstrakt
Utrzymywanie więzi rodzinnej dziecka z rodzicami w sytuacjach, gdy jego rodzina biologiczna uległa rozpadowi lub rozłączeniu, bądź gdy dziecko
zostało umieszczone w tymczasowej pieczy zastępczej albo przysposobione (adoptowane), bywa szczególnie ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka.
Opracowanie jest próbą ukazania prawnej ochrony więzi dziecka z rodzicem na gruncie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w sytuacji, gdy przez
organ krajowy orzekane jest przysposobienie. Spośród przykładowych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, rozwijających standard
ochrony życia rodzinnego na gruncie art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, poddano analizie wyrok w sprawie Zhou przeciwko Włochom
(wyrok z dnia 21 stycznia 2014r.) oraz w sprawie I.S. przeciwko Niemcom (wyrok z 5 czerwca 2014 r.). Sprawy te ukazują, że ilekroć dochodzi do kolizji
między interesami rodziców biologicznych oraz adopcyjnych, rozstrzygającym i nadrzędnym powinien być „interes i dobro dziecka”. Jednocześnie sprawy te potwierdzają, że ingerencja władz krajowych w życie rodzinne podlega ścisłym ograniczeniom, nie wyłączając sytuacji, gdy na państwie spoczywają
obowiązki pozytywne, polegające na przedsięwzięciu adekwatnych środków celem zapewnienia ochrony życia rodzinnego. Wzmacniana ma być więź rodzinna z dzieckiem, przede wszystkim rodzica biologicznego, ale w określonych sytuacjach rodzica adopcyjnego.
Słowa kluczowe:
: dziecko przysposobione, rodzice biologiczni i adopcyjni, więź rodzinna, prawna ochrona życia rodzinnego.Bibliografia
Kowalski M., Poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w związku z art. 97 ust. 1 pkt 1a ustawy o udzielaniu
cudzoziemcom ochrony na terytorium RP, [w:] Sprawozdanie z działalności Rady do Spraw Uchodźców za rok 2010, Warszawa 2011, s. 17 oraz https://www.coe.int/
pl/web/echr-toolkit/le-droit-au-respect-de-la-vie-privee-et-familiale (data dostępu: 13.01.2019).
Lavrysen L., Protection by the Law: the Positive Obligation to Develop a Legal Framework to Adequately Protect ECHR Rights, [w:] Yves Haeck (red.), Eva Brems Human Rights and Civil Liberties in the 21st Century, New York, London 2014.
Nowicki M. A., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Zakamycze 2002.
Starr S., Brilmayer L., Family Separation as a Violation of International Law, Berkley Journal of International Law 2003, vol. 21, issue 2.
Szuniewicz M., Deportacja cudzoziemców w świetle zobowiązań Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, „Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego” 2014, nr 5.
Wildhaber L., Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Najnowsze orzecznictwo dotyczące art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, „Palestra”
40 (3-4), 1996.
Convention Concerning the Powers of Authorities and the Law Applicable in Respect of the Protection of Infants, Oct. 5, 1961, 658 U.N.T.S. 143.
Deklaracja Praw Dziecka, uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 20 listopada 1959 r.
Konwencja haska dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, sporządzona w Hadze dnia 25 października 1980 r., Dz. U. 1995, nr 108, poz. 528
Konwencja o ochronie dzieci i współpracy w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego, sporządzona w Hadze dnia 29 maja 1993 r., Dz. U. 2000, nr 39, poz. 448.
Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz. U. z dnia 23 grudnia 1991 r.
