Przetrzymywanie nielegalnych migrantów w ośrodkach recepcyjnych. Rozważania na kanwie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 15 grudnia 2016 r. w sprawie Khlaifia i inni przeciwko Włochom (skarga nr 16483/12)
Abstrakt
Europejska Konwencja Praw Człowieka chroni prawa wszystkich, także nielegalnych migrantów. Gwarancje tego rodzaju dotyczą konieczności poszanowania godności człowieka w kontekście ochrony przed nieludzkim i poniżającym traktowaniem oraz bezprawnym pozbawieniem wolności a także prawa do zaskarżania do sądu decyzji arbitralnych. Także dyrektywa unijna z 2008 r. zobowiązuje państwa członkowskie do stosowania wspólnych zasad postępowania w sprawie powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich. W tym samym dokumencie określono także warunki pobytu w ośrodkach recepcyjnych, co wobec kryzysu migracyjnego po 2014 r. wydaje się być rozwiązaniem celowym. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie, że mimo gwarancji konwencyjnych odnotowuje się skargi na warunki panujące w tych ośrodkach. Na podstawie wybranego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (kazus Khlaifia) można stwierdzić, że przetrzymywanie nielegalnych migrantów nosi cechy pozbawienia wolności ale nie może być traktowane w kategoriach nieludzkiego i poniżającego traktowania. Poza tym przepisy prawa krajowego powinny określać zasady pobytu w ośrodkach recepcyjnych i zapewnić ochronę sądową w przypadku wydania decyzji o charakterze deportacyjnym.
Słowa kluczowe:
status nielegalnych migrantów, warunki panujące w ośrodkach recepcyjnych, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw CzłowiekaBibliografia
Białocerkiewicz J., Cudzoziemcy w Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, TNOiK, Toruń 1998. Google Scholar
Braniewicz O., Kryzys migracyjny a bezpieczeństwo Unii Europejskiej – czy możliwe jest odróżnienie uchodźców od ekonomicznych imigrantów i terrorystów?, [w:] W. Pływaczewski, M. Ilnicki (red.), Google Scholar
Ochrona praw człowieka w polityce migracyjnej Polski i Unii Europejskiej, WPiA, Olsztyn 2016. Google Scholar
Dahl M., Europejski kryzys imigracyjny i jego konsekwencje dla Republiki Federalnej Niemiec – aspekty polityczne i gospodarcze, „Studia Polityczne” 2016, nr 4(44). Google Scholar
Dahl M., Dziudzik A., Państwa Unii Europejskiej wobec kryzysu imigracyjnego z 2015 roku, „Unia Europejska” 2017, nr 3(244). Google Scholar
Hołda J., Hołda Z., Ostrowska D., Rybczyńska J.A., Prawa człowieka. Zarys wykładu, Warszawa 2011. Google Scholar
Laskowska K., Zorganizowany przerzut ludzi przez polskie granice w świetle wyników badań empirycznych, „Studia Prawnoustrojowe” 2018, nr 40. Google Scholar
Lubiszewski M., Europejska Konwencja Praw Człowieka wobec „Innego”, [w:] W. Pływaczewski, M. Ilnicki (red.), Google Scholar
Ochrona praw człowieka w polityce migracyjnej Polski i Unii Europejskiej, WPiA, Olsztyn 2016. Google Scholar
Markiewicz-Stanny J., Sytuacja prawna cudzoziemców a respektowanie praw człowieka. Wybrane problemy, „Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego” 2011, nr 2. Google Scholar
Mikołajczyk B., Osoby ubiegające się o status uchodźcy. Ich prawa i standardy traktowania, Wyd. UŚ, Katowice 2004. Google Scholar
Mizerski R., Podstawy prawne gwarancji proceduralnych na wypadek wydalenia cudzoziemca w systemie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, [w:] W. Pływaczewski, M. Ilnicki (red.), Ochrona praw człowieka w polityce migracyjnej Polski i Unii Europejskiej, WPiA, Olsztyn 2016. Google Scholar
Nowicki M., Europejska forteca, czyli imigranckie piekło na ziemi, „Newsweek” z 14 października 2013 r. Google Scholar
Popławska A., Migracje a prawa człowieka w kontekście stosunków międzynarodowych, „Kultura i Polityka” 2015, nr 17. Google Scholar
Szklanna A., Ochrona prawna cudzoziemca w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2010. Google Scholar
Treder M., Cudzoziemcy w Polsce na tle kryzysu migracyjnego w Europie, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2017, cz. 11, nr 1. Google Scholar
Wierzchowski T., Pozycja prawna cudzoziemca w polskim systemie penitencjarnym, [w:] T. Bulenda, W. Knap, Z. Lasocik (red.), Więziennictwo na początku XXI wieku. III Polski Kongres Penitencjarny, IPSiR, Warszawa 2007 Google Scholar
