The language problem of minorities in a homogeneous state. Comments on the example of the legal statusof the Silesian, Kashubian and Wymysorys languages in Poland
Comments on the example of the legal status of the Silesian, Kashubian and Wymysorys languages in Poland
Agnieszka Skóra
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
In this paper, I aim at presenting the language situation of some regional minorities in Poland: Silesians (Ślązacy), Kashubians (Kaszubi) and the residents of Wilamowice. Protection of language minorities is extremely important from the point of view of cultural development of countries. Throughout a long period of its existence, Poland has been a multi-cultural country populated by representatives of different national, regional and ethnic groups.
However, the national and ethnic situation of Poland changed radically after the Second World War. Today Poland is one of the most homogenous states not only in Europe but also worldwide. However, Poland is not free from the discussion about minority rights. Shaping a strong regional identity, which was particularly true for the Silesians and Kashubians and residents of Wilamowice, was a social and cultural phenomenon, completely unknown in the long history of Poland. The Act on national and ethnic minorities and on the regional languages dated January 6, 2005, allows to use of Kashubian language as a “supporting language” before the municipality authorities, the smallest ad-ministrative unit. The other obvious point of this description concerns the demanding of similar linguistic rights by Silesians. The study also highlights the efforts of the residents of Wilamowice to preserve their unique language.
Słowa kluczowe:
mniejszość narodowa, mniejszość etniczna, mniejszość regionalna, język mniejszościBibliografia
Baranowska G., Legal regulations on national and ethnic minorities in Poland, “Przegląd Zachodni” 2014, no. 2. Google Scholar
Barwiński M., Współczesna tożsamość etniczna i kulturowa Łemków na obszarze Łemkowszczyzny – uwarunkowania i konsekwencje, “Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-Oeconomica” 1999, no. 2. Google Scholar
Barwiński M., Mniejszości narodowe i etniczne w polskiej przestrzeni publicznej, “Studia z Geografii Politycznej i Historycznej” 2016. Google Scholar
Gudaszewski G., Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2015. Google Scholar
Grabowska A., Ladykowski P., The Change of the Cashubian Identity before Entering the EU, “Baltic Journal of European Studies” 2002, no. 1. Google Scholar
Hopej M., Łemkowska mniejszość etniczna w polskiej przestrzeni społecznej, [in:] Znaczenie mniejszości etnicznych, narodowych i językowych w Europie, “Zeszyty Naukowe Koła Wschodnioeuropejskiego Stosunków Międzynarodowych”, Wrocław 2015. Google Scholar
Janusz G., Definiowanie mniejszości w dokumentach międzynarodowych i aktach prawa wewnętrznego, “Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio K 2008, vol. 15. Google Scholar
Król T., Czym jest dla dzisiejszych Wilamowian język wilamowski? Różne funkcje, różne postawy językowe?, “Łódzkie Studia Etnograficzne”, December 2016. Google Scholar
Kundera W., Mniejszości narodowe w Polsce – zarys historyczno-prawny, “Studia Prawa Publicznego” 2018, no. 9. Google Scholar
Kuźnicka D., Mniejszość etniczna a mniejszość narodowa w Polsce – analiza porównawcza na przykładzie Łemków i Żydów, [in:] J. Banach-Gutierrez, M. Jabłoński (eds.), Aktualne problemy ochrony wolności i praw mniejszości w Polsce i na świecie, seria: E-Monografie Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, nr 95, Wrocław 2017. Google Scholar
Machul-Telus B., Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce, [in:] A. Bartuś (ed.), Granice wolności, Urząd Miasta Oświęcim, Oświęcim 2015. Google Scholar
Majdańczyk P., Mniejszości narodowe w Polsce po II wojnie światowej, “Pamięć i Sprawiedliwość” 2004, no. 3/2 (6). Google Scholar
Malicka A., Status prawny mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce – ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, [in:] J. Banach--Gutierrez, M. Jabłoński (eds.), Aktualne problemy ochrony wolności i praw mniejszości w Polsce i na świecie, seria: E-Monografie Prace Naukowe Wydziału Prawa, Google Scholar
Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, nr 95, Wrocław 2017. Google Scholar
Malicka A., Ochrona mniejszości narodowych – standardy międzynarodowe i rozwiązania polskie, UWr, Wrocław 2004. Google Scholar
Mazurek M., Tożsamość kaszubska – dziś (i jutro?), “Studia Humanistyczne AGH” 2015, no. 13(3). Google Scholar
Mętrak M., Wymysorys (Vilamovicean) and Halcnovian: historical and present-daysociolinguistic situation of microlanguages in a southern-Polish language island, [in:] L. Rezoničnik, N. Zavašnik, Slovani od preloma 19. in 20. stoletja do danes. jezikovne, zgodovinsko-politične spremembe in književni doprinos, Lublana 2019. Google Scholar
Michna E., Tożsamość Łemków u progu XXI wieku. Ciągłość i zmiana, “Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny” 2011, no. 4(142). Google Scholar
Olko J., From discouragement to self-empowerment. Insights from an ethnolinguistic vitality survey among the Kashubs in Poland, “PLoS One” 2020, no. 15(8), doi:10.1371/journal.pone.0237395. Google Scholar
Ratajczak M., Mniejszości narodowe i etniczne w polskich mediach publicznych w Polsce, “Rocznik SNPL” 2017, vol. 17. Google Scholar
Rykała A., Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce z perspektywy geografii politycznej, “Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-Oeconomica” 2014, no. 17. Google Scholar
Rykała A., Mniejszość religijna – mniejszość etniczna – wspólnota kulturowa. Uwagi na temat genezy, aktywności i tożsamości Karaimów w Polsce, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica” 2011, no. 11. Google Scholar
Skóra A., Wniesienie podania w języku mniejszości narodowej do organu administracji publicznej, “Gdańskie Studia Prawnicze” 2005, no. 14. Google Scholar
Wereszko W., Parlament Europejski jako rzecznik mniejszości narodowych i etnicznych w Unii Europejskiej, “Rocznik Europeistyczny” 2019, no. 5. Google Scholar
Wicherkiewicz T., Król T., Olko J., Awaking the Language and Speakers’ Community of Wymysiöeryś, “European Review” 2017, no. 26, issue 1. Google Scholar
Witkowski T., Prawa mniejszości w Organizacji Bezpieczeństwa, [in:] J. Banach-Gutierrez, M. Jabłoński (eds.), Aktualne problemy ochrony wolności i praw mniejszości w Polsce i na świecie, seria: E-Monografie Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, nr 95, Wrocław 2017. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie