Obowiązek współdziałania wierzyciela przy wykonywaniu zobowiązania a obowiązki pracownika wobec pracodawcy w stosunku pracy
Ewa Suknarowska-Drzewiecka
Polska Akademia NaukAbstrakt
Z genezy prawa pracy i posługiwania się konstrukcją umowy między dwiema stronami wynika – w związku z odesłaniem w treści art. 300 KP – prawo odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego do stosunku pracy w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy w razie braku ich sprzeczności z zasadami prawa pracy. Jednym z takich przepisów jest art. 354 KC. Z przepisu tego przepisu wynika, że wierzyciel powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Celem artykułu jest wskazanie, jakie obowiązki wierzyciela spoczywają na pracowniku względem dłużnika-pracodawcy. Nie ulega jednak wątpliwości, że obowiązek współdziałania ciąży również na pracodawcy w związku z jego uprawnieniami wierzyciela. Stosunek pracy ma bowiem charakter zobowiązania wzajemnego. Zastosowanie art. 345 KC do obowiązków pracownika jako wierzyciela umożliwia sformułowanie katalogu szczegółowych obowiązków usprawniających wzajemną relację miedzy stronami stosunku pracy. Szczególnie istotne znaczenie należy przypisać obowiązkowi lojalności pracownika rozumianego jako powstrzymania się od wszystkiego, co naruszałoby uczciwość i słuszność we wzajemnych relacjach, co obejmuje m.in. powstrzymanie się pracownika od zachowań konkurencyjnych wobec pracodawcy, od ujawniania tajemnicy pracodawcy, dokonywania czynów nieuczciwej konkurencji.
Słowa kluczowe:
prawo pracy, stosunek pracy, pracodawca, pracownik, stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego do stosunku pracy, obowiązek współdziałania wierzyciela, obowiązki pracownika, obowiązki pracodawcyBibliografia
Błahuta F., [w:] F. Błahuta i in. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1972. Google Scholar
Borysiak W., Komentarz do 354 KC, [w:] K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Legalis. Google Scholar
Czerniak-Swędzioł J., Glosa do wyroku SN z 9.2.2006 r., II PK 160/05, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2007, Nr 7–8, poz. 96. Google Scholar
Dąbrowa J., [w:] Z. Radwański (red.), Prawo zobowiązań. Część ogólna, t. III, cz. 1, seria: System Prawa Cywilnego, Ossolineum, Wrocław 1981. Google Scholar
Dörre-Kolasa D., Komentarz do art. 1011 KP, [w:] A. Sobczyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz, C.H. Beck, Legalis. Google Scholar
Florek L., Ustawa i umowa prawie pracy, Wolters Kluwer, Warszawa 2010. Google Scholar
Kijowski A., [w:] L. Florek (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Wyd. ABC, Warszawa 2005. Google Scholar
Klein A., Skutki prawne braku współdziałania wierzyciela z dłużnikiem, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1990, t. CLXXXVI. Google Scholar
Kozieł G., Komentarz do 354 KC, [w:] M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Legalis el. Google Scholar
Lewandowski H., Zasady prawa pracy, [w:] E. Smoktunowicz, C. Kosikowski (red.), Wielka encyklopedia prawa, Wyd. Prawo i Praktyka Gospodarcza, Białystok–Warszawa 2000. Google Scholar
Machnikowski P., Komentarz do 354 KC, [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Legalis. Google Scholar
Masternak Z., Obowiązek pracowniczej staranności, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1976. Google Scholar
Nazaruk P., Komentarz do 354 KC, [w:] P. Nazaruk, J. Ciszewski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Wolters Kluwer, Lex. Google Scholar
Ohanowicz A., Górski J., Zarys prawa zobowiązań, PWN, Warszawa 1970. Google Scholar
Olejniczak A., Komentarz do 354 KC, [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Wolters Kluwer, Lex. Google Scholar
Osajda K., Komentarz do art. 354, [w:] K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2017. Google Scholar
Rajski J., Kocot W., Zaradkiewicz K., Prawo kontraktów, LexisNexis, Warszawa 2002. Google Scholar
Rembieliński A., [w:] J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny z komentarzem, t. 1, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1989. Google Scholar
Roszewska K., Skutki sprzeczności przepisów kodeksu cywilnego z zasadami prawa pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2005, nr 2. Google Scholar
Rycak A., Komentarz do art. 300 KP, [w:] K. Walczak (red.). Kodeks pracy. Komentarz, C.H. Beck, Legalis. Google Scholar
Safjan M., Komentarz do 354 KC, [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Art. 1–44910, C.H. Beck, Legalis. Google Scholar
Salwa Z., Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, PWN, Warszawa 1996. Google Scholar
Skąpski M., Pracowniczy obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2001, nr 2. Google Scholar
Skoczyński J., [w:] M. Gersdorf, K. Rączka, J. Skoczyński, Kodeks pracy. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2004. Google Scholar
Stelina J., Komentarz do art. 300 KP, [w:] A. Sobczyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz, C.H. Beck, Legalis. Google Scholar
Szpunar A., Charakter prawny wykonania zobowiązania, „Rejent” 1998, nr 5. Google Scholar
Świątkowski A.M., Komentarz do art. 300 KP, [w:] Kodeks pracy. Komentarz, C.H. Beck, Legalis. Google Scholar
Warkałło W., Ogólne zasady wykonywania zobowiązań, „Studia Prawnicze” 1973, nr 37. Google Scholar
Zieleniecki M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2005 r., I PK 263/04, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2006, nr 2. Google Scholar
Zieliński T., Zarys wykładu prawa pracy. Część I ogólna, UŚ, Katowice 1977. Google Scholar
Polska Akademia Nauk
