Nowy środek zapobiegawczy w postępowaniu karnym (art. 276a Kodeksu postępowania karnego)

Justyna Karaźniewicz

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy


Abstrakt

W związku z pandemią koronawirusa wprowadzane są szczególne rozwiązania prawne dotyczące różnych sfer życia społecznego. Dotyczą one także postępowania karnego. Ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw wprowadzono do kodeksu postępowania karnego nowy środek zapobiegawczy. Polega on na zakazie zbliżania się do pokrzywdzonego, kontaktowania się i zakazie publikacji treści godzących w prawnie chronione dobra pokrzywdzonego (art. 276a k.p.k.). Wprowadzenie tego środka zapobiegawczego służyć miało zapewnieniu ochrony członkom personelu medycznego i osobom przybranym im do pomocy przed popełnieniem na ich szkodę ponownego przestępstwa w związku z wykonywanymi przez nich czynnościami opieki medycznej. Podstawą do jego zastosowania jest postawienie oskarżonemu zarzutu popełnienia przestępstwa w stosunku do wskazanych wyżej pokrzywdzonych. W kolejnej ustawie rozszerzono jednak zakres jego stosowania na oskarżonych o przestępstwo stalkingu popełnione w związku z wykonywaniem przez pokrzywdzonego jakiegokolwiek zawodu. Celem artykułu jest wskazanie istoty nowego środka zapobiegawczego, także poprzez odniesienie go do regulacji ogólnych dotyczących stosowania środków zapobiegawczych określonych w kodeksie postępowania karnego. Cel ten obejmuje także dokonanie analizy ustawowych przesłanek środka,  wskazanie organów uprawnionych do jego stosowania, a także procedury orzekania zakazów. Odniesiono się także do istniejących do tego pory środków zapobiegawczych, zwłaszcza dozoru Policji.


Słowa kluczowe:

postępowanie karne, środki zapobiegawcze, zapobieganie przestępczości, pokrzywdzony, oskarżony, personel medyczny, zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym, zakaz zbliżania się do osoby, zakaz publikacji, poręczenie majątkowe


Boratyńska K., Art. 266, [w:] A. Sakowicz (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2018.   Google Scholar

Dercz M., Art. 2, [w:] M. Dercz, T. Rek, Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.   Google Scholar

Dudka K., Art. 249, [w:] K. Dudka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.   Google Scholar

Dudka K., Art. 266, [w:] K. Dudka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.   Google Scholar

Dudka K., Art. 276a, [w:] K. Dudka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.   Google Scholar

Eichstaedt K., Art. 266, [w:] D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.   Google Scholar

Eichstaedt K., Art. 276a, [w:] D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.   Google Scholar

Flaga-Gieruszyńska K., Zieliński A., Art. 755, [w:] K. Flaga-Gieruszyńska, A. Zieliński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2019.   Google Scholar

Gil I., Art. 755, [w:] E. Marszałkowska-Krześ (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2021.   Google Scholar

Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, LexisNexis, Warszawa 2009.   Google Scholar

Izydorczyk J., Prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa oraz jego stopnie w polskim procesie karnym na podstawie k.p.k. z 1997 r., [w:] T. Grzegorczyk (red.), Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora J. Tylmana, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.   Google Scholar

Jagiełło D., Prawo karne w Polsce a pandemia, [w:] T. Gardocka, D. Jagiełło (red.), Pandemia Covid-19 a prawa i wolności obywatela, C.H. Beck, Warszawa 2020.   Google Scholar

Karaźniewicz J., Zakres prewencyjnego stosowania środków przymusu procesowego – próba oceny tendencji rozwojowych, [w:] S. Steinborn, K. Woźniewski (red.), Proces karny w dobie przemian. Zagadnienia ogólne, Wyd. UG, Gdańsk 2018.   Google Scholar

Koper R., Art. 276a, [w:] A. Sakowicz (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2020.   Google Scholar

Kosonoga J., Art. 276a, [w:] J. Skorupka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2020.   Google Scholar

Kosonoga J., Inne ograniczenia swobody niezbędne do wykonywania dozoru Policji, „Prokuratura i Prawo 2006”, nr 4.   Google Scholar

Krej N., COVID-19. Ustawy antykryzysowe. Zbiór przepisów z omówieniem, C.H. Beck, Warszawa 2020.   Google Scholar

Lubasz D., Art. 3, [w:] D. Lubasz, M. Namysłowska (red.), Komentarz do ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, LexisNexis, Warszawa 2011.   Google Scholar

Machnikowski P., Art. 23, [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski, Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2019.   Google Scholar

Marszał K., Stachowiak S., Zgryzek K., Proces karny, Volumen, Katowice 2003.   Google Scholar

Ornowska A., Skuteczny środek zapobiegawczy (258a k.p.k.) oraz inne nowe instytucje w k.p.k. (232b i 276a k.p.k.) wprowadzone w tzw. specustawie w związku z epidemią koronawirusa, 2020, Lex.   Google Scholar

Pazdan M., Art. 23, [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, C.H. Beck, Warszawa 2020.   Google Scholar

Potulski J., [w:] L. Gardocki (red.), Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, t. 8, seria: System Prawa Karnego, C.H. Beck, Warszawa 2013.   Google Scholar

Regan J., Art. 23, [w:] M. Załucki (red.),Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2019.   Google Scholar

Stefański R.A., Przegląd uchwał Izby Karnej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego materialnego za 2016 r., „Ius Novum” 2017, nr 3.   Google Scholar

Stefański R.A., Przesłanki tymczasowego aresztowania w nowym kodeksie postępowania karnego, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1997, nr 3–4.   Google Scholar

Szober S., Słownik poprawnej polszczyzny, Społdzielnia Wydawnicza „Wiedza”, Warszawa 1948.   Google Scholar

Świerczyński M., Art. 3, [w:] J. Gołaczyński (red.), Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2021-12-29

Cited By /
Share

Karaźniewicz, J. (2021). Nowy środek zapobiegawczy w postępowaniu karnym (art. 276a Kodeksu postępowania karnego). Studia Prawnoustrojowe, (54). https://doi.org/10.31648/sp.7179

Justyna Karaźniewicz 
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy