Kontrowersyjne nowe technologie w kryminalistyce

Kazimiera Juszka

Uniwersytet Pedogogiczny im. KEN w Krakowie

Karolina Dziedzic

Kancelaria Adwokacka KABG


Abstrakt

Celem artykułu jest analiza orzecznictwa, ustawodawstwa oraz literatury przedmiotu w zakresie wybranych nowych technologii oraz identyfikacja zagrożeń, wyzwań i korzyści związanych z wprowadzaniem nowych metod do praktyki. Zwolennicy podkreślają konieczność dostarczania organom ścigania nowych, efektywnych sposobów walki z przestępczością w celu przyśpieszenia i ułatwienia postępowania, a tym samym wzrostu poziomu wykrywalności. Najczęściej pojawiającymi się zarzutami są możliwe nadużycia, naruszenie prawa do prywatności i prawa do niewiedzy, niedokładność i zawodność wyników, dyskryminacja, brak reguł określających przetwarzanie i przechowywanie danych. Mając na uwadze, iż sztuczna inteligencja może w przyszłości stać się stałym elementem ekosystemu sądownictwa karnego, istnieje konieczność opracowania ram prawnych i etycznych wykorzystywania nowych technologii na potrzeby procesu karnego.


Słowa kluczowe:

kryminalistycze fenotypowanie DNA, system automatycznego rozpoznawania twarzy, funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMRI), poligraf, prawa człowieka


Akhtar M., Police use of facial recognition technology and the right to privacy and data protection in Europe, „Nordic Journal of Law and Social Research” 2019, t. 9.   Google Scholar

Berengaut A., Pierce J., Washington State Passes Bill Limiting Government Use of Facial Recognition, https://www.insideprivacy.com/united-states/state-legislatures/washington-state-passes-bill-limiting-government-use-of-facial-recognition/   Google Scholar

Branicki W., Kupiec T., Określenie wyglądu fizycznego przez analizę DNA, [w:] M. Kała, D. Wilk, J. Wójcikiwiecz ( red.), Ekspertyza sądowa zagadnienia wybrane, Warszawa 2016.   Google Scholar

Cavazos J. G., Phillips P. J, Castillo C. D., O’Toole A. J., Accuracy Comparison Across Face Recognition Algorithms: Where Are We on Measuring Race Bias?, „IEEE Transactions on Biometrics, Behavior and Identity Science” 2021, t. 3.   Google Scholar

Commission Nationale de l'Informatique et des Libertés, Reconnaissance faciale. Pour un debat à la hauteur des enjeux 15.11.2019 r. https://www.cnil.fr/sites/default/files/atoms/files/reconnaissance_faciale.pdf   Google Scholar

Fussey P., Murray D., Independent Report on the London Metropolitan Police Service’s Trial of Live Facial Recognition Technology, http://repository.essex.ac.uk/24946/.   Google Scholar

Gordon B., Automated Facial Recognition in Law Enforcement: The Queen (On Application of Edward Bridges) v The Chief Constable of South Wales Police, http://dx.doi.org/10.17159/1727-3781/2021/v24i0a8923.   Google Scholar

Granja R., Machado H., Forensic DNA Phenotyping and Its Politics of Legitimation and Contestation: Views of Forensic Geneticists in Europe, „Social Studies of Science” 2020, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32729409/.   Google Scholar

Gruza E., Goc M., Moszczyński J., Kryminalistyka czyli o współczesnych metodach dowodzenia przestępstw, Warszawa 2020.   Google Scholar

Gusella D., No Cilia Left Behind: Analyzing the Privacy Rights in Routinely Shed DNA Found at Crime Scenes, „Boston College Law Review” 2013, t. 54, nr 2.   Google Scholar

Gut M., Marchewka A., Funkcjonalny rezonans magnetyczny – nieinwazyjna metoda obrazowania aktywności ludzkiego mózgu, http://www.ptbun.org.pl/archiv/nmwn04_gut.pdf.   Google Scholar

Haberko J., Prawo do niewiedzy w kontekście istoty testu genetycznego jako sprawy dotyczącej całej rodziny. Rozważania na tle projektu ustawy o testach genetycznych wykonywanych dla celów zdrowotnych, „Zeszyty Prawnicze” 2014, nr 2.   Google Scholar

Hanausek T., Kryminalistyka. Zarys wykładu, Wydawnictwo Zakamycze, Kraków 1996.   Google Scholar

Hołyst B., Pomykała J., Biometria w systemach uwierzytelniania, „Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej” 2011, t. 60, nr 4.   Google Scholar

Juszka K., Jakość czynności kryminalistycznych, Lublin 2007.   Google Scholar

Juszka K., Zasady dokumentacji oględzin, „Przegląd Policyjny” 2009, nr 4.   Google Scholar

Juszka K., Perspektywa doskonalenia systemu wykrywalności sprawców przestępstw, „Prokuratura i Prawo” 2009, Nr 7-8.   Google Scholar

Juszka K. [w:] Kryminalistyka. Przewodnik, red. D. Wilk, Toruń 2013.   Google Scholar

Juszka K., Skanowanie 3D w realizacji zasad efektywnego przeprowadzania oględzin w sprawach zabójstw [w:] E. Gruza (red.) Oblicza współczesnej kryminalistyki. Księga jubileuszowa Profesora Huberta Kołeckiego, Warszawa 2013.   Google Scholar

Kayser M., Forensic DNA Phenotyping: Predicting human appearance from crime scene material for investigative purposes, ,,Forensic Science International: Genetics” 2015, t. 18.   Google Scholar

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Sprawozdanie w sprawie sztucznej inteligencji w prawie karnym i jej stosowania przez policję i organy wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych z dnia 13 lipca 2021 r., https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/A-9-2021-0232_PL.html#title4   Google Scholar

Komitet Konsultacyjny ds. Konwencji o Ochronie Osób w związku z Automatycznym Przetwarzaniem TP-D Wytyczne dotyczące rozpoznawania twarzy z dnia 28 stycznia 2021r., https://rm.coe.int/guidelines-on-facial-recognition/1680a134f3   Google Scholar

Koops B.J., Schellekens M., Forensic DNA phenotyping: Regulatory issues, „Science and Technology Law Review” 2008, t. 9.   Google Scholar

Land M.K., Aronson J.D., Human Rights and Technology: New Challenges for Justice and Accountability, „Annual Reviews of Law and Social Science” 2020, t. 14.   Google Scholar

Lass P., Sławek J., Sitek E., Szurowska E., Zimmermann A., Obrazowanie diagnostyczne kłamstwa, „Psychiatria Polska” 2013, t. 47.   Google Scholar

Leslie D., Understanding bias in facial recognition technologies: an explainer, „The Alan Turing Institute”, https://doi.org/10.5281/zenodo.4050457.   Google Scholar

Ligthart S., Douglas T., Bublitz C., Kooijmans T., Meynen G., Forensic Brain-Reading and Mental Privacy in European Human Rights Law: Foundations and Challenges, „Neuroethics” 2021, t. 14.   Google Scholar

Marano L.A., Fridman C., DNA phenotyping: current application in forensic science, ,,Research and Reports in Forensic Medical Science” 2019, nr 9.   Google Scholar

Matuszek G., Kryminalistyczne wykorzystywanie zapisów monitoringu wizyjnego na przykładzie Laboratorium Kryminalistycznego KWP w Katowicach „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy” 2019, nr 33(4).   Google Scholar

Merkisz J., Nykaza A., Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych w kryminalistyce rozpoznawczej i wykrywczej, http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-ffa851b3-bc1d-4275-bca0-bc9f8421ea4b.   Google Scholar

Podemska A., Kryminalistyczne fenotypowanie DNA w Polsce, „Ius et Administratio” 2017, nr 1.   Google Scholar

Poulou C, Lie detection in the brain - Moral, social, legal and religious challenges, „Bioethica” 2021, t. 7.   Google Scholar

Rusconi E., Mitchen-Nissen T., Prospects of functional magnetic resonance imaging as lie detector, „Fronties in Human Neuroscience” 2013, t. 7.   Google Scholar

Samuel G., Prainsack B., Forensic DNA phenotyping in Europe: views “on the ground” from those who have a professional stake in the technology, „New Genetics and Society” 2019, t. 33.   Google Scholar

Samuel G., Prainsack B., Societal, ethical, and regulatory dimensions of forensic DNA phenotyping, London 2019.   Google Scholar

Samuel G., Prainsack B., The regulatory landscape of forensic DNA phenotyping in Europe, London 2018.   Google Scholar

Scudder N., McNevin D., Kelty S.F., Walsh S. J., Robertson J., Forensic DNA phenotyping: Developing a model privacy impact assessment, „Forensic Science International: Genetics” 2018, t. 34.   Google Scholar

Sharma B.K., Chandra G. and Mishra V.P., Comparitive Analysis and Implication of UAV and AI in Forensic Investigations, „Amity International Conference on Artificial Intelligence” 2019.   Google Scholar

Simpson J.R., Functional MRI Lie Detection: Too Good to be True?, „Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law” 2008, t. 34 , nr 4.   Google Scholar

Surożyńska – Godzina I., Kryminalistyczne fenotypowanie DNA – możliwości, ograniczenia oraz stan prawny, „Problemy Współczesnej Kryminalistyki” 2017, t. 21.   Google Scholar

Sygit B., Sadowska E., Rysopis genetyczny - perspektywy predykcji wyglądu nieznanego sprawcy przestępstwa ze śladu DNA, „Prawo i Prokuratura” 2010, nr 9.   Google Scholar

Taracha A., The Use of Algorithms in Criminal Procedure (Selected Issues), „Studia Iuridica Lublinesia” 2020, nr 5 t. 29.   Google Scholar

Tomaszewski T., Foremniak-Szadura B., Figaszewska K., Kryminalistyczne fenotypowanie DNA – wybrane problemy prawne, ,,Problemy Kryminalistyki” 2019, nr 303.   Google Scholar

Tredinnick R., Smith S., Ponto K., A cost-benefit analysis of 3D scanning technology for crime scene investigation, ,,Forensic Science International: Reports” 2019, t. 1.   Google Scholar

Vincent N., Neurolaw and Direct Brain Interventions, „Criminal Law and Philosophy” 2014, t. 8.   Google Scholar

White D., Dunn J. D., Schmid A. C., Kemp R. I., Error Rates in Users of Automatic Face Recognition Software. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0139827.   Google Scholar

Włodarczyk R., Unmanned Aerial Vehicles ‘in service’ of Internal Security of the State, „International Security” 2020, t. 12.   Google Scholar

Wolpe P. R., Foster K. R., Langleben D. D., Emerging neurotechnologies for lie-detection: promises and perils, „The American Journal of Bioethics” 2005, t. 5, nr 2.   Google Scholar

Zubańska M., Knut P., Niewykryte przestępstwa sprzed lat, nowoczesne narzędzia techniki kryminalistycznej i policyjne Zespoły do spraw Przestępstw Niewykrytych, czyli crimen grave non potest esse impunibile – cz. II, „Problemy Kryminalistyki” 2018, nr 299.   Google Scholar

Zubańska M., Nowoczesne narzędzia techniki kryminalistycznej a niewykryte przestępstwa sprzed lat — czy sprawcy powinni się bać? „Przegląd Policyjny” 2016, t. 3.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2022-03-21

Cited By /
Share

Juszka, K., & Dziedzic, K. (2022). Kontrowersyjne nowe technologie w kryminalistyce. Studia Prawnoustrojowe, (55). https://doi.org/10.31648/sp.7379

Kazimiera Juszka 
Uniwersytet Pedogogiczny im. KEN w Krakowie
Karolina Dziedzic 
Kancelaria Adwokacka KABG