Podstęp jako znamię przestępstwa zgwałcenia a uboczne motywy podjęcia decyzji o obcowaniu płciowym
Michał Grudecki
Instytut Nauk Prawnych Uniwersytetu Śląskiego w KatowicachAbstrakt
Artykuł dotyczy problematyki ubocznych motywów podjęcia decyzji o obcowaniu płciowym z perspektywy podstępu jako jednego ze znamion przestępstwa zgwałcenia. Na wstępie autor podaje przykłady sytuacji, w których osoba podejmuje decyzję o obcowaniu płciowym pod wpływem błędu co do ubocznych motywów tej decyzji, aby ułatwić prowadzenie dalszych rozważań. Celem artykułu jest bowiem próba przełamania przyjętej linii interpretacyjnej, zgodnie z którą jako podstęp przy zgwałceniu mogą być traktowane wyłącznie wprowadzenie w błąd co do istotnych – a nie ubocznych – motywów decyzji o podjęciu obcowania płciowego. Posługując się różnymi metodami wykładni i posiłkując się ustaleniami piśmiennictwa i orzecznictwa, autor przedstawia argumenty za oraz przeciwko różnicowaniu ubocznych oraz istotnych motywów decyzji o podjęciu obcowania płciowego. Podział ten z perspektywy przedmiotu ochrony przestępstwa zgwałcenia – wolności seksualnej – wydaje się nie znajdować uzasadnienia, pozbawiając prawnokarnej ochrony grupę osób, zwłaszcza trudniących się prostytucją. Jednocześnie siła argumentów przeciwko zmiany interpretacji skłania do twierdzenia o istnieniu luki prawnej w tym zakresie i konieczności rozpoczęcia pogłębionej dyskusji na temat racjonalnej interpretacji znamienia podstępu.
Słowa kluczowe:
prawo karne, podstęp, zgwałcenie, obcowanie płcioweBibliografia
Bieniek M., Podstęp jako ustawowe znamię sposobu popełnienia przestępstwa zgwałcenia, „Zeszyty Naukowe AWS” 1974, nr 5. Google Scholar
Chodorowska A., Przestępstwo zgwałcenia. Studium prawnokarne i kryminologiczne, Wyd. UWM, Olsztyn 2015. Google Scholar
Filar M., Przestępstwo zgwałcenia w polskim prawie karnym, PWN, Warszawa–Poznań 1974. Google Scholar
Horoszowski P., Nierząd, [w:] W. Makowski (red.), Encyklopedia podręczna prawa karnego, t. 3, Bibljoteka Polska, Warszawa 1936–1937. Google Scholar
Jarocka M., Definicja zgwałcenia jako jabłko niezgody w polskim systemie prawnym, „Studia Iuridica Toruniensia” 2021, t. XXVIII. Google Scholar
Jastrzębski P.J., Podstęp jako znamię przestępstwa zgwałcenia, „Gazeta Sądowa” 2006, nr 1. Google Scholar
Krajewski R., Zgwałcenie osoby trudniącej się prostytucją, „Ius Novum” 2012, nr 2. Google Scholar
Krajewski R., Podstęp przy przestępstwie zgwałcenia, „Studia Prawnoustrojowe” 2018, nr 40. Google Scholar
Michalska-Warias A., Podstęp przy zgwałceniu w prawie polskim oraz angielskim i amerykańskim, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, t. XXI. Google Scholar
Michalska-Warias A., Zgwałcenie w małżeństwie. Studium prawnokarne i kryminologiczne, Wolters Kluwer, Warszawa 2016. Google Scholar
Myśliwiec H., Podstęp jako znamię przestępstwa zgwałcenia, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 11. Google Scholar
Nowak A., Wykorzystanie „tabletki gwałtu” w przestępstwie zgwałcenia, [w:] T. Gardocka i in. (red.), Przestępczy seks, Difin, Warszawa 2016. Google Scholar
Warylewski J., Przestępstwa seksualne, Wyd. UG, Gdańsk 2001. Google Scholar
Wolter W., Funkcja błędu w prawie karnym, PWN, Warszawa 1965. Google Scholar
Instytut Nauk Prawnych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
