Relacja przesłuchiwanego a treść protokołu w postępowaniu przygotowawczym
Dariusz Jagiełło
SWPS Uniwersytet HumanistycznospołecznyAbstrakt
Przesłuchanie jest czynnością procesowo-kryminalistyczną bez której nie mogłoby przebiegać, a finalnie zakończyć się większości postępowań karnych. Od ustalonych w jego trakcie faktów zależy dalszy kierunek działań organów ścigania. Fakty te warunkują przyjęcie lub potwierdzenie wersji kryminalistycznych weryfikowanych na kolejnych etapach postępowania. Istotne jest poprawne dokumentowanie czynności by jej przebieg nie został skutecznie podważony przez strony postępowania. Znajomość technik protokołowania, wybór momentu rozpoczęcia, a także przekazanie w nim możliwie najdokładniej ładunku prezentowanych emocji i zachowań uczestników jest konieczne, a przy tym niezmiernie trudne. Niniejszy artykuł zmierza do nakreślenia problemów związanych z protokołowaniem przesłuchania w tym przelanie słowa mówionego na papier (forma, język, dosłowność przekazu, czy oddanie atmosfery i zachowań uczestników). W tekście zawarto wybrane fragmenty protokołów przesłuchań tak aby wskazać na stronę praktyczną, a pośrednio błędy relacjonowania przebiegu czynności. Analiza prowadzona została w oparciu o metodę historycznoprawną (przegląd ustawodawstwa w ujęciu techniki protokołowania zawartych w wytycznych dla prokuratorów) i dogmatycznej analizy przepisów oraz faktycznego ich stosowania w praktyce organów ścigania.
Słowa kluczowe:
kryminalistyka, postępowanie karne, przesłuchanie, protokół, atmosfera, emocjeBibliografia
Arntzen F., Psychologia zeznań świadków, Warszawa 1989. Google Scholar
Ask K., Vrij A. i in., Intending or Pretending? Automatic Evaluations of Goal Cues Discriminate True and False Intentions, „Applied Cognitive Psychology” 2013, Nr 27. Google Scholar
Beccaria C., O przestępstwach i karach, Warszawa 1959. Google Scholar
Bentham J., Traktat o dowodach sądowych, Gniezno 1934. Google Scholar
Chorążki M., Świadek, protokół przesłuchania świadka oraz relacje jako źródło do badania dziejów historii najnowszej. Podobieństwa i różnice w pracy prokuratora IPN i historyka, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej” 2015, tom 5. Google Scholar
Czeczot Z., Czubalski M., Zarys kryminalistyki, Warszawa 1972. Google Scholar
Czeczot Z., Kryminalistyczna problematyka osobowych środków dowodowych, Warszawa 1976. Google Scholar
Gardocki L., Gardocka T., Komentarz do Konstytucji RP, art. 42, 43, 44, 46, Warszawa 2020. Google Scholar
Graven J., L’Administration et la psychologie du témoignage en justice, „Revue Internationale de Criminologie et de Police Technique” 1960, Nr 6. Google Scholar
Gross H., Handbuch für Untersuchungsrichter als System der Kriminalistik, t. I, b.m.w. 1922. Google Scholar
Gurgul J, Problemy dokumentowania zeznań i wyjaśnień, „Nowe Prawo” 1977, Nr 7–8. Google Scholar
Gurgul J., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 24 września 2015 r., sygn. II AKa 97/15, „Prokuratura i Prawo” 2017, Nr 1. Google Scholar
Gurgul J., Intuicja i wyobraźnia w śledztwie, „Problemy Kryminalistyki” 1994, nr 204. Google Scholar
Horoszowski P., Od zbrodni do kary, Warszawa 1963. Google Scholar
Horoszowski P., Ogólne zasady taktyki przesłuchania, „Nowe Prawo” 1954, Nr 5–6. Google Scholar
Jagiełło D., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 maja 2017 r., II AKa 154/17, LEX nr 2310576, „Studia Prawnoustrojowe” 2018 nr 42. Google Scholar
Jagiełło D., Przesłuchanie dziecka, „Medyczna Wokanda” 2013, Nr 5. Google Scholar
Jagiełło D., Przesłuchanie jako czynność dowodowa, Warszawa 2017. Google Scholar
Jagiełło D., Wpływ sugestii na wynik przesłuchania, „Państwo i Prawo” 2015, nr 8. Google Scholar
Jakubski K. J., Ustalanie czynności dowodowych w postępowaniu przygotowawczym, „Prokuratura i Prawo” 1996, Nr 1. Google Scholar
Jaśkiewicz-Obydzińska T., Wach E., Szczególne kategorie świadków — problemy psychologiczne, [w:] E. Habzda-Siwek, J. Kabzińska (red.), Psychologia i Prawo. Między teorią a praktyką, Sopot 2014. Google Scholar
Kudela-Świątek W., Odpamiętane: o historii mówionej na przykładzie narracji kazachstańskich Polaków o represjach na tle narodowościowym i religijnym, Kraków 2013. Google Scholar
Kulicki M., (red.), V. Kwiatkowska-Wójcikiewicz, L. Stępka, Kryminalistyka. Wybrane zagadnienia teorii i praktyki śledczo-sądowej, Toruń 2009. Google Scholar
Kulicki M., (red.), V. Kwiatkowska-Wójcikiewicz, L. Stępka, Kryminalistyka. Wybrane zagadnienia teorii i praktyki śledczo-sądowej, Toruń 2009. Google Scholar
Kulicki M., Kryminalistyka. Wybrane zagadnienia teorii i praktyki śledczo-sądowej, Toruń 2005. Google Scholar
Kvale S., Prowadzenie wywiadów, Warszawa 2010. Google Scholar
Lipczyńska M., Pytania w procesie karnym, „Problemy Kryminalistyki” 1963, Nr 43. Google Scholar
Locard E., Traité de criminalistique, t. VII, Lyon 1940. Google Scholar
Parandowski J., Alchemia słowa, Warszawa 1976. Google Scholar
Rybarczyk Z., Wadliwe przesłuchanie lub zaprotokołowanie zeznań w aspekcie ich zmiany na rozprawie sądowej, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1980, Nr 4. Google Scholar
Stefański R.A., Ujawnianie wyjaśnień oskarżonego w nowym kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 1998, Nr 6. Google Scholar
Stodolak E., Technika protokołowania, „Demokratyczny Przegląd Prawniczy” 1948, Nr 6. Google Scholar
Śliwiński S., Polski proces karny przed sądem powszechnym. Zasady ogólne, Warszawa 1961. Google Scholar
Vrij A., Leal S., Mann S. i in., Drawings as an Innovative and Successful Lie Detection Tool, „Applied Cognitive Psychology” 2010, Nr 24. Google Scholar
Władyczko W., Analiza psychologiczna zeznań świadków, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1937, Nr 5. Google Scholar
Wołoszańska J., Trzy miliony dowodów, „Gazeta Prawna” 1976, nr 19. Google Scholar
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny
