Prawo zagospodarowania przestrzeni a prawo własności
Małgorzata Pracka
Uniwersytet Technologiczno - Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w RadomiuAbstrakt
Gospodarowanie przestrzenią to proces niezwykle skomplikowany, a jednocześnie konfliktogenny. Konflikt ten wynika przede wszystkim z potrzeby zabezpieczenia realizacji interesu publicznego, czego nie da się osiągnąć bez wkraczania w sferę indywidualnych uprawnień właścicieli nieruchomości. Prawo zagospodarowania przestrzeni ma być wyrazem godzenia tych interesów przy założeniu, że każda ingerencja w prawo własności musi być prawem uzasadniona, a wszelkie przejawy prymatu interesu publicznego nad indywidualnym są nieuprawnione.Kluczowym publicznoprawnym instrumentem, przy pomocy którego dokonuje się wiążącego określania zasad zagospodarowania terenu jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Jego ustalenia kształtują sposób wykonywania prawa własności i wpływają na wartość ekonomiczną nieruchomości. Właściciel zostaje jednak wyposażony w środki ochrony prawnej, przy pomocy których może dochodzić wyrównania doznanego uszczerbku będącego wynikiem aktywności planistycznej gminy.Celem niniejszego artykułu jest analiza i ocena środków prawnych pod kątem zabezpieczenia interesu właścicieli nieruchomości w kontekście dochowania konstytucyjnych standardów ochrony prawa własności. Kształtowanie przestrzeni przy pomocy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z jednej bowiem strony musi realizować postulat racjonalnego organizowania przestrzeni, równoważenia zaistniałych konfliktów wartości, z drugiej natomiast nie może naruszać zasady ochrony własności.
Słowa kluczowe:
prawo zagospodarowania przestrzennego, przestrzeń, prawo własności, nieruchomość, plan miejscowyBibliografia
Bąkowski T., Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Kraków 2004. Google Scholar
Chorążewska A., Jagoda J., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne w gminie a wartości konstytucyjne, „Studia Iuridica Agraria” 2012, nr 10. Google Scholar
Czarnik Z., Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jako podstawa wykonywania własności nieruchomości, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2006, nr 2. Google Scholar
Czarnik Z., Prawo własności nieruchomości a granice prawotwórczej samodzielności planistycznej gminy, „Casus” 1999, nr 11. Google Scholar
Jarosz – Żukowska S., Konstytucyjna zasada ochrony własności, Zakamycze 2004. Google Scholar
Leoński Z., Szewczyk M., Kruś M., Prawo zagospodarowania przestrzeni, Wolters Kluwer 2019. Google Scholar
Niewiadomski Z. (red.), Jaroszyński K., Szmytt A., Złakowski Ł., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2009. Google Scholar
Niewiadomski Z., Planowanie przestrzenne. Zarys systemu, Warszawa 2003. Google Scholar
Pańko W., O prawie własności i jego współczesnych funkcjach, Katowice 1984. Google Scholar
Parchomiuk J., Nadużycie władztwa planistycznego gminy, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 4. Google Scholar
Szewczyk M., Leoński Z., Zasady prawa budowlanego i zagospodarowania przestrzennego, Bydgoszcz – Poznań 2002. Google Scholar
Szewczyk M., Nadzór w materialnym prawie administracyjnym, Poznań 1996. Google Scholar
Szymańska M., Zasada zrównoważonego rozwoju rolnictwa w świetle uregulowań gałęzi prawa i polityki rolnej, „Studia Iuridica Lubliniensia” 2016, nr 1. Google Scholar
Wierzbowski M. (red.), Plucińska – Filipowicz A. (red.), Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2016. Google Scholar
Uniwersytet Technologiczno - Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu
