Decyzja wywłaszczeniowa – ujęcie teoretycznoprawne a praktyka sądowej kontroli administracji
Piotr Kobylski
Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w RadomiuAbstrakt
W judykaturze dość powszechny stał się pogląd, iż ostateczna decyzja administracyjna wiąże sąd powszechny, z jedynym wyjątkiem dotyczącym decyzji tzw. bezwzględnie nieważnych z uwagi na wydanie ich przez organ oczywiście niewłaściwy, bądź bez zachowania jakiejkolwiek procedury. Dopiero decyzja unieważniająca wywłaszczenie, pozwala wystąpić z powództwem o wydanie nieruchomości. W związku z przyjęciem poglądu, iż istotą wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji jest tylko wyłączenie jej z obrotu prawnego, a nie ustalenie bezpodstawności wywłaszczenia, pojawiają się różne problemy. Istnienie zawieszenia biegu zasiedzenia z uwagi na występowanie siły wyższej, powoduje brak prawa do „skutecznego” dochodzenia wydania nieruchomości. Pojawia się zatem pytanie, jakie należy podjąć kroki w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Głównym zamierzeniem badawczym niniejszego opracowania jest ustalenie zakresu tych czynności. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie praktyki stosowania prawa i sądowej kontroli administracji na przykładzie decyzji wywłaszczeniowej. Przedmiotem opracowania jest wyróżnienie w ramach tytułowego zagadnienia, sądowej kontroli administracji w wymiarze wykorzystania faktów w procesie stosowania prawa przez sądy administracyjne. Rozważania prowadzą do wniosku, iż de lege ferenda potrzebne są konkretne zmiany, jak chociażby te dotyczące określenia przez sądy administracyjne normatywnych konsekwencji faktów poprawnie ustalonych w postępowaniu administracyjnym.
Słowa kluczowe:
prawo administracyjne, decyzja administracyjna, przerwanie biegu zasiedzenia, stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnejBibliografia
B. Adamiak, Rozgraniczenia właściwości sądów w polskim systemie prawnym, [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980-2005, J. Góral, R. Hauser, J. Trzciński (red.), Naczelny Sąd Administracyjny, Warszawa 2005. Google Scholar
J. Borkowski, Elementy oportunizmu w sądowej kontroli administracji publicznej, [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980-2005, J. Góral, R. Hauser, J. Trzciński (red.), Naczelny Sąd Administracyjny, Warszawa 2005. Google Scholar
M. Bogusz, Granice przedmiotowe prawa do sądu w sprawach z zakresu administracji publicznej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005, t. 13. Google Scholar
P. Fiedorczyk, A. Stawarska-Rippel, On the Possibility of Acquisitive Prescription by the State of Real Properties Unlawfully Seized under the Provisions of the 1944 Agrarian Reform Decree, „Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. XXX, 4, s. 162. Google Scholar
M. Gdesz, Zasada korzyści w prawie wywłaszczeniowym, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2022, nr 1 (100). Google Scholar
M. Górski, J. P. Górski, Zasiedzenie nieruchomości w praktyce, A. Górski (red.), Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2022. Google Scholar
H. Izdebski, M. Kulesza, Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Liber, Warszawa 2000. Google Scholar
L. Jantowski, Art. 175 Odpowiednie stosowanie przepisów o przedawnieniu, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak (red.), LEX 2022. Google Scholar
J. Kołacz, „Bezpośredniość” czynności przerywających bieg zasiedzenia nieruchomości objętych decyzją wywłaszczeniową. Glosa do postanowienia SN z dnia 17 lipca 2020 r., III CSK 9/18, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021, nr 7-8. Google Scholar
B. Kordasiewicz, [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 2. Prawo cywilne – część ogólna, Z. Radwański (red.), Warszawa 2010. Google Scholar
L. Leszczyński, Społeczny kontekst prawa – ujęcie teoretycznoprawne a praktyka stosowania prawa i sądowej kontroli administracji, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2012, nr 3(42). Google Scholar
G. Łaszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, Postępowanie administracyjne ogólne, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2003. Google Scholar
M. Małecka-Łyszczek, Decyzja wywłaszczeniowa jako decyzja administracyjna z uwzględnieniem wpływu prawa konstytucyjnego i cywilnego na jej elementy, „Świat Nieruchomości” 2011, nr 4(78). Google Scholar
S. Rudnicki, Nabycie przez zasiedzenie, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2010. Google Scholar
J. Smarż, [w:] Złożoność materialnego prawa administracyjnego, J. Smarż (red.), Katedra Prawa Uniwersytet Technologiczno – Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Radom 2018. Google Scholar
P. Szustakiewicz, Ogólne zasady postępowania administracyjnego, [w:] Postępowanie administracyjne. Poradnik praktyczny, M. Bidziński, K. Golat, P. Szustakiewicz (red.), Wydawnictwo PERT, Warszawa 2009. Google Scholar
M. Wiącek, Pytanie prawne sądu do Trybunału Konstytucyjnego, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2011. Google Scholar
T. Woś, Dwuinstacyjne sądownictwo administracyjne a konstytucyjne prawo do rozpatrzenia sprawy „bez nieuzasadnionej zwłoki”, „Państwo i Prawo” 2003 nr 8. Google Scholar
T. Woś, Postępowanie sądowoadminstracyjne, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2010. Google Scholar
M. Zubik, Konstytucja III RP w tezach orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego i wybranych sądów, C.H.Beck, Warszawa 2008. Google Scholar
Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu
