Społeczna perspektywa oceny organów samorządu terytorialnego - zagadnienia wybrane

Barbara Jaworska-Dębska

Uniwersytet Łódzki


Abstrakt

Reaktywacji i funkcjonowaniu samorządu terytorialnego w Polsce towarzyszy proces budowy i umacniania się społeczeństwa obywatelskiego. Obiektem kontroli społecznej jest również samorząd terytorialny, jego organy ale również radni i pracownicy samorządowi. W naszym porządku prawnym istnieje wciąż rozbudowywany katalog instrumentów tej kontroli mających zastosowanie jedynie do samorządu terytorialnego. Stanowi on instytucjonalne (posiadające wyraźne umocowanie normatywne) formy kontroli społecznej wobec samorządu. Jednakże cechą kontroli społecznej jest też posługiwanie się  pozainstytucjonalnymi formami, wśród których szczególne miejsce zajmuje opinia społeczna. Choć to kontrola pozaprawna, to jej wyniki mogą mieć (i miewają) określone znaczenie w sferze prawnej. Jest ona wyraźnie doceniana w polityce, natomiast w samorządzie znaczenie opinii społecznej nie jest jeszcze powszechne. Niewątpliwie opinia społeczna jest coraz bardziej doceniana przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast). Celem artykułu jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o docenianie przez radnych znaczenia opinii społecznej. Co ilustruje wskazany przykład, wśród radnych spotyka się budzące poważny niepokój postawy wskazujące na niedocenianie znaczenia tej formy kontroli. Stan ten wymaga zmiany świadomości społecznej i prawnej radnych.


Słowa kluczowe:

prawo administracyjne, samorząd terytorialny, społeczeństwo obywatelskie, kontrola społeczna, opinia społeczna


Banat M., Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza jako instytucjonalny środek kontroli społecznej w samorządzie terytorialnym, „Samorząd Terytorialny” 2020, nr 7-8.   Google Scholar

Baran B., Ożóg M. (red.), Ochrona sygnalistów. Regulacje dotyczące osób zgłaszających nieprawidłowości, Warszawa 2021.   Google Scholar

Baranowska-Zając W., Instytucje społeczeństwa obywatelskiego w świetle nowelizacji samorządowych ustaw ustrojowych z 11 stycznia 2018 r., „Studia Prawnoustrojowe” 2019, nr 44.   Google Scholar

Boć J. [w:] J. Boć (red.), Prawo administracyjne, Wrocław 2005.   Google Scholar

Bokiej-Karciarz M., Karciarz M., Raport o stanie gminy, powiatu, województwa, Warszawa 2019.   Google Scholar

Blicharz J., Boć J. (red.), Prawna działalność społeczeństwa obywatelskiego, Wrocław 2009.   Google Scholar

Dolnicki B., Raport o stanie gminy (powiatu, województwa), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2020, nr 1.   Google Scholar

Heller M., Maszyna i śrubki. Jak hartował się człowiek sowiecki, Paryż-Kraków 2015.   Google Scholar

Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 1999.   Google Scholar

Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 2018.   Google Scholar

Jaworska-Dębska B. [w:] Z. Duniewska, B. Jaworska-Dębska, M. Kasiński, E. Olejniczak-Szałowska, M. Stahl. Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, wydanie 8, Warszawa 2021.   Google Scholar

M. Kasiński, Monizm i pluralizm władzy lokalnej. Studium polityczno-prawne, Łódź 2009.   Google Scholar

Kawala J., Kodeks wyborczy narzędziem budowy społeczeństwa obywatelskiego w skali lokalnej, „Samorząd Terytorialny” 2012, nr 9.   Google Scholar

Knosala E., Rozważania z teorii nauki administracji, Tychy 2004.   Google Scholar

Mikowski R. [w:] Prawo administracyjne. Zagadnienia ogólne i ustrojowe, J. Blicharz, P. Lisowski (red.), Warszawa 2022.   Google Scholar

Młyniec E., Opinia publiczna [w:] Studia z teorii polityki, A. W. Jabłoński, L. Sobkowiak (red.), t. I Wrocław 1996.   Google Scholar

Pietrzyk-Reeves D., Idea społeczeństwa obywatelskiego. Współczesna debata i jej źródła, Toruń 2012.   Google Scholar

Radziszewski M., Wybrane instrumenty wykorzystywane w procesie budowy społeczeństwa obywatelskiego, „Samorząd Terytorialny” 2016, nr 6.   Google Scholar

Regulski J., Samorządność i społeczeństwo obywatelskie – kilka pytań i wiele wątpliwości, „Samorząd Terytorialny” 2013, nr 3.   Google Scholar

Stahl M., Kontrola społeczna w społeczeństwie obywatelskim [w:] Studia z prawa administracyjnego i nauki o administracji. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. z. dr. hab. Janowi Szreniawskiemu, Z. Czarnik, Z. Niewiadomski, J. Posłuszny, J. Stelmasiak (red.), Przemyśl-Rzeszów 2011.   Google Scholar

Stahl M., Zagadnienia ogólne [w:] M. Cherka, Z. Czarnik, M. Dyl, K. Jaroszyński, Z. Niewiadomski, A. Paczkowska-Tomaszewska, J. Posłuszny, M. Stahl, R. Stankiewicz, P. Wajda, M. Wierzbowski, A. Wiktorowska, Podmioty administrujące, R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.) System Prawa Administracyjnego, t. 6, Warszawa 2011.   Google Scholar

Starościak J., Prawo administracyjne, Warszawa 1975.   Google Scholar

Suwaj P. J., Konflikt interesów w administracji publicznej, Warszawa 2009.   Google Scholar

Tischner J., Etyka solidarności oraz homo sovieticus, Kraków 2018.   Google Scholar

Walczak-Duraj D. (red.), Społeczeństwo wobec wyzwań współczesnych. Wybrane podejścia badawcze i interpretacyjne, Łódź 2010.   Google Scholar

Wierzbica A., Ograniczenia antykorupcyjne w samorządzie terytorialnym, Warszawa 2008.   Google Scholar

Zięba-Załucka H., Prawo petycji jako forma społeczeństwa obywatelskiego, „Samorząd Terytorialny” 2011, nr 4.   Google Scholar

Zimmermann J., Prawo administracyjne, wydanie 10., Warszawa 2022.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-03-17

Cited By /
Share

Jaworska-Dębska, B. (2023). Społeczna perspektywa oceny organów samorządu terytorialnego - zagadnienia wybrane. Studia Prawnoustrojowe, (59). https://doi.org/10.31648/sp.8539

Barbara Jaworska-Dębska 
Uniwersytet Łódzki