Kryminologiczna osnowa islamskiego fundamentalizmu religijnego – wybrane wymiary
Abstrakt
Zasadnicza teza artykułu głosi, że fundamentalistyczne odłamy islamu nie są wytworem współczesności. Liczne źródła historyczne wskazują na występowanie tego rodzaju ugrupowań od początku istnienia tej religii. Artykuł składa się z trzech zasadniczych części. W pierwszej znajduje się wstęp wprowadzający do tematyki zaprezentowanej w opracowaniu. Druga zawiera zwięzłe informacje na temat teoretycznych i praktycznych powiązań fundamentalizmu religijnego, terroryzmu i przestępczości zorganizowanej. Trzecia dotyczy genezy, funkcjonowania i upadku (a raczej rozproszenia) tzw. Państwa Islamskiego; – w rzeczywistości terrorystycznej organizacji przestępczej cynicznie wykorzystującej surowe nakazy religijne celem podporządkowania sobie podbitych terytoriów i zamieszkującej tam ludności.
Podsumowanie tekstu zawiera wnioski końcowe, które jasno przypominają o radykalnych ruchach religijnych tworzący nie rzadko swoisty kryminalno-terrorystyczny konglomerat przestępczy ujawniający się w różnych częściach świata (zarówno w Europie, Azji i Afryce); z różnym nasileniem. Organizacje te wyraźnie sprzeciwiają się wartościom świata tzw. Zachodu; odrzucają ideę praw człowieka i propagują wartości (czy też antywartości) fundamentalnych ruchów religijnych mających kryminalnych charakter.
Słowa kluczowe:
prawo karne, prawo międzynarodowe, kryminologia, radykalny islam, terroryzm religijny, fundamentalizm religijny, bezpieczeństwo, przestępczość zorganizowanaBibliografia
Aburish S.K., A brutal friendship: The West and the Arab elite, St. Martin’s Griffin, Google Scholar
New York 1998. Google Scholar
Acun C., Neo al Qaueda: The Islamic State of Iraq and the Sham (ISIS), „SETA Per- Google Scholar
spective” 2014, nr 10. Google Scholar
Amstrong K., W imię Boga. Fundamentalizm w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie, Google Scholar
Wyd. W.A.B., Warszawa 2005. Google Scholar
Bania R., Powstanie tzw. Państwa Islamskiego w Iraku, [w:] R. Bania, R. Czulda, Google Scholar
K. Zdulski, (red.), Problemy bezpieczeństwa Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki Google Scholar
(MENA), Łódź 2016. Google Scholar
Bartoszewicz M.G., Siła czy przesilenie? Działalność i znaczenie Państwa Islamskiego, Google Scholar
„Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2020, nr 20(22). Google Scholar
Beck U., Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeń- Google Scholar
stwa, przeł. B. Baran, Wyd. Scholar, Warszawa 2012. Google Scholar
Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, LexisNexis, Warszawa Google Scholar
Cockburn P., The rise of the Islamic State, Verso, New York–London 2015. Google Scholar
Cockburn P., The rise of Islamic State: ISIS and the New Sunni Revolution, Verso, Google Scholar
London 2014. Google Scholar
Delumeau J., Strach w kulturze Zachodu, przeł. A. Szymanowski, Wyd. PAX, Warsza- Google Scholar
wa 1986. Google Scholar
Dziekan M.M., Zdulski K., Bania R., Arabska wiosna i świat arabski u progu XXI wie- Google Scholar
ku, Wyd. UŁ, Łódź 2020. Google Scholar
Filipkowski W., Lonca R., Analiza zamachów samobójczych w aspekcie kryminologicz - Google Scholar
nym i prawnym, cz. I, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2010, nr 2(10). Google Scholar
Goodgame P.D., The globalists and the islamists: fomenting the „clash of civilizations” Google Scholar
for a New World Order, www.redmoonrising.com/Ikhwan/BritIslam.html,2012. Google Scholar
Gordon J.Th, ISIS’ desire to erase Sykes-Picot is rooted in fiction. Not history, www.natio- Google Scholar
nalinterest.org/feature/isis’-desire-erase-sykes-picot-rooted-fiction-not-history-11293. Google Scholar
Hanausek T., [w:] Kędzierska G. (red.), Organizacyjne i prawne aspekty działań anty- Google Scholar
terrorystycznych, Wyd. WSPol, Szczytno 2002. Google Scholar
Hoffman B., Oblicza terroryzmu, przeł. H. Pawlikowska-Gannon, Świat Książki, War- Google Scholar
szawa 2001. Google Scholar
Hołyst B., Kryminologia, wyd. piąte, PWN, Warszawa 1994. Google Scholar
Hourani A., Historia Arabów , przeł. J. Danecki, Wyd. Marabut, Gdańsk 1995. Google Scholar
Hunt E., Zarqawi’s „Total War” on Iraqi Shiites Exposes a Divide among Sunni Jiha- Google Scholar
dists, http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/zarqawis-total-war- Google Scholar
-on-iraqi-shiites-exposes-a-divideamong-sunni-jihadists,2005. Google Scholar
Karosik T., ISIS continues its state-building project unabaled, http://english-alarabija. Google Scholar
net/en/views/news/middle-east/2014/11/23/ISIS-continues-its-state-building-projec- Google Scholar
t-unabaled.htlm. Google Scholar
Kepel G., Fitna. Wojna w sercu islamu, przeł. K. Pachniak, Wyd. Dialog, Warszawa 2006. Google Scholar
Kunicki Z., Religia. Fundamentalizm religijny i liberalne wyzwania. Od doktryny do Google Scholar
postawy, „Forum Politologiczne” 2005, t. 2. Google Scholar
Lankosz K., Sobol G (red.), Wybrane problemy współczesnego prawa międzynarodowe- Google Scholar
go, Wyd. Kasper, Kraków 2013. Google Scholar
Laub Z, The Islamic State, https://www.cfr.org/backgrounder/islamic-state,2016. Google Scholar
Leniarski R., Handlarzu Śmiercią, Wiktorze Bucie, Rosja nie zapomniała twojego mil- Google Scholar
czenia, https://wyborcza.pl/7,75399,29245241,handlarzu-smiercia-wiktorze-bucie- Google Scholar
-rosja-nie-zapomniala-twojego.html. Google Scholar
Lonca R., Polska wobec obecnych zagrożeń terroryzmu globalnego, [w:] E.W. Pływa- Google Scholar
czewski (red.), Przestępczość zorganizowana. Świadek koronny. Terroryzm. W ujęciu Google Scholar
praktycznym, Zakamycze, Kraków 2005. Google Scholar
Marcinko M. (red.), Ochrona praw człowieka w wymiarze regionalnym, Ośrodek Mię- Google Scholar
dzynarodowego Prawa Humanitarnego i Praw Człowieka WPiA UJ, Kraków 2012. Google Scholar
Neriah I., The structure of the Islamic State (ISIS), http://www.jcpa.org/structure-of- Google Scholar
-the-islamic/state,2014.Ö Google Scholar
hman A., Strach i lęk z perspektywy ewolucyjnej, poznawczej i klinicznej, [w:] M. Le- Google Scholar
wis, J. Haviland-Jones (red.), Psychologia emocji, przeł. M. Kacmajor i in., GWP, Google Scholar
Gdańsk 2005. Google Scholar
Parafianowicz Z., Śniadanie pachnie trupem (Ukraina na wojnie), Wyd. Mando, Kra- Google Scholar
ków 2022. Google Scholar
Pawłowski J., Terroryzm we współczesnym świecie, Bellona, Warszawa 2001. Google Scholar
Piwowarski J., Depo J., Pajorski P., Fundamentalizm islamski a terroryzm w XXI wie- Google Scholar
ku, Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego „Apeiron”, Kra- Google Scholar
ków 2015. Google Scholar
Pływaczewski E.W., Wokół związków pomiędzy terroryzmem a przestępczością zorgani- Google Scholar
zowaną, [w:] K. Indecki (red.), Przestępczość terrorystyczna. Ujęcie praktyczno-dog- Google Scholar
matyczne, Wyd. WiS, Poznań 2006. Google Scholar
Redo S., Uzbekistan i Narody Zjednoczone w walce z międzynarodową przestępczością Google Scholar
zorganizowaną, [w:] T. Bodio (red.), Uzbekistan. Historia – społeczeństwo – polityka, Google Scholar
Wyd. Elipsa, Warszawa 2001 Google Scholar
Rosiak D., Ziarno i krew (podróż śladami bliskowschodnich chrześcijań), Wyd. Czarne, Google Scholar
Wołowiec 2015. Google Scholar
Sivan E., Radykalny islam, przeł. A. Kosior, Wyd. Libron, Kraków 2005. Google Scholar
Święcicka-Salwin W., W jakim kierunku zmierzają działania ISIS, www.nowastrate- Google Scholar
gia.org.pl/w-jakim-kierunku-zmierzaja-dzialania-isis/,2015. Google Scholar
Todenhöfer J., ISIS od środka. 10 dni w „Państwie Islamskim”, przeł. E. Kowynia, Google Scholar
Wyd. UJ, Kraków 2015. Google Scholar
United Nations Development Programme, Human Development Report 1994, New Google Scholar
York 1994. Google Scholar
Wachnicki M., Jak wygląda struktura organizacyjna Państwa Islamskiego? „Ma wiele Google Scholar
elementów totalitaryzmu”, http://wyborcza.pl/1,76842,16899161,Jak_wyglada_ Google Scholar
struktura_organizacyjna_Panstwa_ Islamskiego_html#ixzz3tULYAm9B,2014. Google Scholar
Wejkszner A., Państwo Islamskie – fenomen nowego dżihadystycznego protopaństwa, Google Scholar
„Przegląd Politologiczny” 2016, nr 4. Google Scholar
Wójcik Ł., Islam eksportowy, „Polityka” z 21 marca 2017 r., nr 3103. Google Scholar
Zubrzycki W., Fundamentalizm religijny w islamie, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka Google Scholar
– Praktyka – Refleksje” 2016, nr 23. Google Scholar
