Granice twórczości zależnej i inspirowanej w poglądach doktryny i orzecznictwa sądowego
Abstrakt
Problematyka dotycząca twórczości zależnej i inspirowanej uregulowana jest w art. 2 ustawy o Prawie autorskim i prawach pokrewnych. Należy zwrócić uwagę, że omawiając zagadnienie dotyczące twórczości zależnej niejednokrotnie konfrontuje się ją z twórczością inspirowaną. Nie budzi wątpliwości fakt, że ustawodawca nie określa jednak przejrzyście granicy między tymi rodzajami twórczości. Co za tym idzie błędna kwalifikacja utworów może powodować naruszenie praw autora. Podkreślić trzeba, że sądy krajowe wielokrotnie wypowiadały się w materii dotyczącej granicy pomiędzy twórczością zależną a inspirowaną. Podejmowały próby udzielenia wskazówek określających owe granice, jednak wskazówki te były bardziej ogólne. Z tego powodu określenie klarownych granic między dziełem zależnym a inspirowanym sprawia duże trudności w praktyce orzeczniczej oraz literaturze przedmiotu. Tekst ma na celu przedstawienie problematyki dotyczącej granicy między twórczością zależną a inspirowaną i usystematyzowanie poglądów wyrażonych w doktrynie i judykaturze w tej materii, a także wskazanie kryteriów odróżniających utwór zależny od inspirowanego. Aby osiągnąć wskazany cel w artykule analizie poddano obowiązujące przepisy prawa, orzeczenia sądów a także poglądy przedstawicieli doktryny dotyczące tego zagadnienia. Wydaje się, że należałoby podzielić pogląd na temat możliwości wprowadzania do ustawy odrębnego rozwiązania normatywnego dotyczącej utworu inspirowanego poza art. 2 ustawy o Prawie autorskim. Z tego względu pojawiła się potrzeba bliższego przyjrzenia się zagadnieniu dotyczącemu granicy pomiędzy twórczością zależną a inspirowaną.
Słowa kluczowe:
prawo autorskie, utwór, utwór zależny, utwór inspirowany, własność intelektualnaBibliografia
Barta J., Markiewicz A., Matlak A., Utwory zależne [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo autorskie, t. 13, red. J. Barta, Warszawa 2017. Google Scholar
Błeszyński J., Glosa do wyroku SN z 10.05.1963 r., II CR 128/63, PiP 1964, z. 10. Google Scholar
Błeszyński J., Prawa autorskie zależne [w:] Rozprawy z prawa cywilnego. Księga Pamiątkowa ku czci Witolda Czachórskiego, Warszawa 1985. Google Scholar
Błeszyński J., Prawo autorskie, Warszawa 1988. Google Scholar
Czarny-Drożdżejko E., Utwór i przedmioty praw pokrewnych w systemie polskim i francuskim. Część II Utwór i przedmioty praw pokrewnych w polskim systemie prawnym, Kraków 2019. Google Scholar
Czarny-Drożdżejko E., Wyłączne prawo do zwielokrotnienia utworu w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na tle problematyki dzieła zależnego i inspirowanego, Przegląd Sądowy nr 7-8, 2021. Google Scholar
Doliński J. M., Utwór inspirowany w prawie autorskim, ZNUJ. PPWI 2011, z. 114. Google Scholar
Ferenc-Szydełko E. (red.), Art. 2 Utwór zależny, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz. Wyd. 4, Warszawa 2021, Legalis/el. Google Scholar
Flisak D., Komentarz do wybranych przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Art. 2, Lex/el. 2018. Google Scholar
Laskowska-Litak E., Autorskie prawa zależne [w:] Ustawy autorskie, Komentarze, t. 1, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021. Google Scholar
Jankowska M., Autor i prawo do autorstwa, Warszawa 2011. Google Scholar
Kopff A., Granice swobodnego użytkowania dzieł chronionych prawem autorskim, ZNUJ PP 1961, z. 8. Google Scholar
Markiewicz R., Zabawy z prawem autorskim, Warszawa 2015. Google Scholar
Niewęgłowski A., Prawo autorskie. Komentarz, Warszawa 2021. Google Scholar
Późniak-Niedzielska M., Szczotka J. [w:] Prawo autorskie. Zarys problematyki, Warszawa 2020. Google Scholar
Późniak-Niedzielska M. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Zarys wykładu, red. M. Późniak-Niedzielska, Bydgoszcz-Warszawa-Lublin 2007. Google Scholar
Ritterman S., Komentarz do ustawy o prawie autorskim, Kraków 1937. Google Scholar
Sarbiński R. M., Art. 2. Autorskie prawa zależne [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R. M. Sarbiński, Warszawa 2019. Google Scholar
Traple E., Dzieło zależne jako przedmiot prawa autorskiego, Warszawa 1979. Google Scholar
Traple E. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz (red.) J. Barta, M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, R. Markiewicz, E. Traple, Kraków 2005. Google Scholar
Traple E., Przedmiot prawa autorskiego. Art. 2 [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, wyd. 5, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2011. Google Scholar
Wojnicka E., Autorskie prawa zależne, Łódź 1990. Google Scholar
Zoll F., Polska ustawa o prawie autorskiem i Konwencja Berneńska, Warszawa-Kraków-Lwów-Poznań 1926. Google Scholar
Akty prawne Google Scholar
Ustawa z dnia 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tj. Dz. U. z 2022, poz. 2509. Google Scholar
Ustawa z dnia 10 lipca 1952 o prawie autorskim, Dz. U. 1952, nr 34, poz. 234. Google Scholar
Orzecznictwo Google Scholar
Wyrok SN z 16.02.1962 r., II CR 528/71 niepubl. Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego w Warszawie z 10.05.1963 r., sygn. II CR 128/63, Legalis nr 11988. Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego w Warszawie z 02.04.1971 r., sygn. I CR 23/71, Lex nr 63347. Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego w Warszawie z 23.06.1972 r., sygn. I CR 104/72, Lex 63572. Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego w Warszawie z 31.12.1974 r., sygn. I CR 659/74, Lex nr 64198. Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego w Warszawie z 28.11.2006 r., sygn. IV CSK 203/06, Lex 369175. Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego w Łodzi z 25.10.2013 r., sygn. I Aca 543/13, Lex nr 1394240. Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego w Warszawie z 10.07.2014 r., sygn. I CSK 539/13, Lex 1532942. Google Scholar
