Naruszenie dyscypliny finansów publicznych a nieopłacenie składki na ubezpieczenie zdrowotne
Abstrakt
Przedmiotem badań i analiz jest naruszenie dyscypliny finansów publicznych, o którym stanowi art. 14 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, a polegające na nieopłaceniu składki na ubezpieczenie zdrowotne. W pierwszej kolejności w opracowaniu - w oparciu o poglądy wyrażone w literaturze przedmiotu - przytoczono różne ujęcia pojęcie „dyscypliny finansów publicznych” oraz „naruszenia dyscypliny finansów publicznych”, które ze względu na różnice interpretacyjne mogą stanowić źródło wielowątkowych rozważań. W kolejnych rozdziałach skupiono się na omówieniu charakteru prawnego składki na ubezpieczenie zdrowotne, co było istotne z punktu widzenia oceny znamion przedmiotowych ujętych w ww. przepisie. Zbadano także zakres podmiotowy odpowiedzialności za omawiane naruszenie dyscypliny finansów publicznych., zwracając szczególną uwagę na praktyczne kwestie związane z egzekwowaniem odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Celem opracowania jest zatem ocena obowiązujących w tytułowym zakresie rozwiązań prawnych i ukazanie ewentualnych obszarów budzących wątpliwości interpretacyjne.
Na potrzeby podjętych badań wykorzystano przede wszystkim dogmatycznoprawną oraz analityczną metodę badawczą. Analizą objęto akty prawne oraz orzecznictwo. Dokonano także oceny poglądów literatury przedmiotu, w szczególności uwzględniono dorobek polskiej doktryny prawa finansowego. Wyniki prowadzonych badań dają możliwość udzielenia odpowiedzi na pytania: czy zakres podmiotowy oraz zakres przedmiotowy odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest spójny systemowo z rozwiązaniami innych ustaw. Dalej zaś, czy wprowadzone mechanizmy finansowoprawne są wystraczające do tego, by minimalizować zagrożenie bezpieczeństwa w finansach publicznych w obszarze ochrony zdrowia. Za ważne uznano w szczególności ustalenie w jaki sposób terminowe i w odpowiedniej wysokości opłacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne przez obowiązane podmioty, wpływa na stan finansów państwa.
W doktrynie i literaturze przedmiotu brakuje pogłębionych badań nad finansowoprawnymi zagadnieniami związanymi z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych w przedmiocie nieopłacenia (zaniechanie) lub opłacenia w kwocie niższej nich wynika to z prawidłowego obliczenia (działanie) składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dlatego za istotne i stanowiące wkład w rozwój nauki uznano badania dotyczące ww. naruszenia i jego odniesienia do systemu opieki zdrowia w Polsce.
Słowa kluczowe:
prawo finansowe, naruszenie dyscypliny finansów publicznych, składka na ubezpieczenie zdrowotne, ład w finansach publicznych, dochody publiczneBibliografia
Bartkowiak W., Dyscyplina finansów publicznych oraz jej naruszenia w świetle działalności Komisji Orzekającej przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Bydgoszczy. Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu 2015, 3(3). Google Scholar
Bień-Kacała A., Zasada władztwa daninowego w Konstytucji RP z 1997 r., Wydawnictwo TNOIK, Toruń 2005. Google Scholar
Bojkowski T., Zaniechanie w dyscyplinie finansów publicznych, Zeszyty Naukowe Uniwersyte-tu Szczecińskiego 2011, nr 48. Google Scholar
Bożek W., Okoliczności ekskulpujące odpowiedzialność za nieterminową lub w kwocie niższej od wymaganej zapłatę składek na ubezpieczenie społeczne, Prawo Budżetowe Państwa i Samo-rządu 2014, 2(2). Google Scholar
Bożek W., Zdyb P., Odpowiedzialność dyscyplinarna pracowników urzędów państwowych a odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz kary związane z ich ponoszeniem, Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu 2013, 2(1). Google Scholar
Chojna-Duch E., Naruszenie dyscypliny finansów publicznych, [w:] Podstawy finansów pu-blicznych i prawa finansowego. LexisNexis, Warszawa 2010. Google Scholar
Czaja-Hliniak I., Odpowiedzialność prawnofinansowa na przykładzie odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, Studia Prawnicze. Rozprawy i materiały 2009, nr 1. Google Scholar
Dębowska-Romanowska T., Pojęcie podatków i innych danin publicznych w świetle konstytucji, [w:] W. Miemiec (red.), Księga jubileuszowa Profesora Ryszarda Mastalskiego. Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego, Oficyna Wydawnicza Unimex, Wrocław 2009. Google Scholar
Dolnicki B., Dyscyplina finansów publicznych, [w:] J. Korczak (red.), Administracja publiczna pod rządami prawa. Księga pamiątkowa z okazji 70-lecia urodzin prof. zw. dr hab. Adama Błasia, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Ad-ministracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2016. Google Scholar
Draniewicz B., Indywidualne interpretacje w zakresie prawa daninowego po nowelizacji, „Przegląd Podatkowy” 2009, nr 3. Google Scholar
Jóźwiak M., Kopczyńska L., Dyscyplina finansów publicznych w świetle obowiązujących prze-pisów – pojęcia i zasady ogólne, „Finanse Komunalne” 2003, ekstra nr 1. Google Scholar
Kosikowski C., Nowa ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2010. Google Scholar
Kościńska-Paszkowska A., art. 4, art. 4(a), [w:] B. Artymowicz, K. Subocz, K. M. Szmaj, M. Tomczak, A. Kościńska-Paszkowska (red.), Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finan-sów publicznych. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2021. Google Scholar
Lach D., Zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, Wolters Kluwer, Kraków 2011. Google Scholar
Lenio P., Charakter prawny składki na ubezpieczenie zdrowotne jako źródła finansowania świadczeń opieki zdrowotnej, „Przegląd Prawa i Administracji XVII, XCVII” 2014, nr 2. Google Scholar
Lenio P., Publicznoprawne źródła finansowania ochrony zdrowia, Wolters Kluwer, Warszawa 2018. Google Scholar
Lipiec-Warzecha L., Egzekwowanie odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów pu-blicznych. Wybrane problemy, „Finanse Komunalne” 2007, nr 9. Google Scholar
Miemiec W., Prawo finansów publicznym z pytaniami i kazusami, Wolters Kluwer, Warszawa 2020. Google Scholar
Misiąg W., Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Art. 5, [w:] W. Misiąg (red.), Ustawa o finansach publicznych. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz. Wyd. 3, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. Google Scholar
Ofiarski Z., Art. 5, [w:] A. Borodo, W. Bożek, M. Cilak, K. Czarnecki, K. Kopyściańska, E. Kowalewska, P. Lenio, P. Majka, P. Mańczyk, W. Miemiec, M. Ofiarska, P. Pest, K. Sawicka, M. Stawiński, R. Sura, K. Święch-Kujawska, J. Wantoch-Rekowski, P. Zawadzka, Z. Ofiarski (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, wyd. II, Wolters Kluwer, Warszawa 2020. Google Scholar
Sekuła A., Fandrejewski R., Naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie wykorzy-stywania subwencji ogólnej, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2016, nr 451. Google Scholar
Sidorko A., Art. 79, [w:] A. Pietraszewska-Macheta (red.), Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komentarz, wyd. III, Wolters Kluwer, Warszawa 2018. Google Scholar
Sołtyk P., Znaczenie regionalnych komisji orzekających w systemie odpowiedzialności za na-ruszenie dyscypliny finansów publicznych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie” 2018, 1(973). Google Scholar
Szmaj K.M., Art. 14, [w:] A. Kościńska-Paszkowska (red.), Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2021. Google Scholar
