Spółdzielnie energetyczne i klastry energii jako formy energetyki obywatelskiej w Polsce
Daria Kostecka-Jurczyk
Uniwersytet Wrocławskihttps://orcid.org/0000-0002-8404-7791
Katarzyna Marak
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiuhttps://orcid.org/0000-0002-3402-5770
Abstrakt
Jednym z filarów transformacji energetycznej w Unii Europejskiej jest rozwój energetyki obywatelskiej. W świetle obowiązujących przepisów prawa UE jej ramy organizacyjno-prawne wyznaczają społeczności energii odnawialnej i obywatelskie społeczności energetyczne. W opracowaniu wskazano różnice między tymi dwoma typami społeczności energetycznych i omówiono zbliżoną do nich formę organizacyjno-prawną spółdzielni energetycznej funkcjonującą na gruncie prawa polskiego. Celem artykułu jest analiza prawnych uwarunkowań funkcjonowania spółdzielni energetycznych oraz klastrów energii w Polsce a także wskazanie mankamentów dotychczasowych rozwiązań i jednocześnie pożądanych zmian, które mogłyby przyspieszyć rozwój energetyki obywatelskiej. Analiza przedstawiona w niniejszej publikacji uprawnia do stwierdzenia, że znaczące mankamenty krajowych regulacji prawnych dotyczących spółdzielni i klastrów nie stanowią dobrego fundamentu do ich rozwoju w przyszłości, jak również nie są one spójne z dyrektywami UE dotyczącymi energetyki obywatelskiej, co nie pozostaje bez wpływu na możliwość pozyskania środków z funduszy UE przeznaczonych na wsparcie rozwoju lokalnych społeczności energetycznych.
Słowa kluczowe:
prawo energetyczne, spółdzielnia energetyczna, klaster energii, transformacja energetyczna, energetyka obywatelskaBibliografia
Azarova V., Cohen J., Friedl C., Reichl J., Designing local renewable energy communities to increase social acceptance: Evidence from a choice experiment in Austria, Germany, Italy, and Switzerland, „Energy Policy” 2019, nr 13 (2) Google Scholar
Caramizaru A., Uihlein A., Energy Communities: An Overview of Energy and Social Innovation; Technical Report; Publications Office of the European Union: Luxembourg, 2020. Google Scholar
Chaudhry S., Surmann A., Kühnbach M., Pierie F., Renewable Energy Communities as Modes of Collective Prosumership: A Multi-Disciplinary Assessment Part II—Case Study, „Energies” 2022,Nr 15, doi.org/10.3390/ en15238936. Google Scholar
Czarnecka M., Ogłódek T., (red.) Odnawialne źródła energii. Rynek mocy. Inwestycje w zakresie elektrowni wiatrowych. Promowanie energii z wysokosprawnej kogeneracji oraz w morskich farmach wiatrowych. Tom II. Komentarz (red.), C.H. Beck Warszawa 2023. Google Scholar
Devine-Wright, P. Energy citizenship: Psychological aspects of evolution in sustainable energy technologies. W J. Murphy (red.), Governing Technology for Sustainability, Routledge 2007. Google Scholar
Długosz T., Klaster energii jako przejaw nowych tendencji regulacyjnych [w:] M. Królikowska-Olczak (red.), Sektory infrastrukturalne – problematyka prawna, Warszawa 2018 Google Scholar
Firlit-Fesnak G., Szylko-Skoczny M., Polityka społeczna, Warszawa 2007 Google Scholar
Fleischacker A., Lettner G., Schwabeneder D., Auer H., Portfolio optimization of energy communities to meet reductions in costs and emissions, „Energy” 2019, nr 173 Google Scholar
Horodecka A., Ewolucja celów polityki gospodarczej. Rola zmian otoczenia, Warszawa 2008 Google Scholar
Horstink L., Wittmayer J. M., Ng K., Luz G. P., Marín-González E., Gährs S., Campos I., Holstenkamp I. L., Oxenaar S., Brown D., Collective renewable energy prosumers and the promises of the energy union: Taking stock, „Energies” 2020, Nr 13 Google Scholar
Klagge B., Meister T., Energy cooperatives in Germany – an example of successful alternative economies?, „Local Environment”, 2018, nr 7, DOI:10.1080/13549839.2018.1436045. Google Scholar
Kosiński E., komentarz do art. 38a [w:] Odnawialne źródła energii. Rynek mocy. Inwestycje w zakresie elektrowni wiatrowych. Promowanie energii z wysokosprawnej kogeneracji oraz w morskich farmach wiatrowych. Tom II. Komentarz (red.) M. Czarnecka, T. Ogłódek, C.H. Beck Warszawa 2023 Google Scholar
Kostecka-Jurczyk D., Marak K., Struś M., Economic Conditions for the Development of Energy Cooperatives in Poland, “Energies”, 2022, nr 15, DOI:10.3390/en15186831; Google Scholar
Kupiec B., Analiza prawnoporównawcza klastra energii i Bürgerenergiegemeinschaft, IKAR 2022, Nr 2 Google Scholar
Lissoń P., Czy obywatelska społeczność energetyczna to społeczność lokalna? Uwagi na tle nowych regulacji prawa unijnego i prawa polskiego, „Prawo i Więź”, 2021, 4(38), DOI:10.36128/priw.vi38.338. Google Scholar
Lissoń P., Energetyka obywatelska jako nowy etap rozwoju prawa energetycznego, w: K. Kiczka, W. Małecki (red.), Współczesne funkcje państwa wobec gospodarki. Księga jubileuszowa Profesora Tadeusza Kocowskiego, Wrocław 2022. Google Scholar
Lowitzsch J., Consumer stock ownership plans (CSOPs)—The prototype business model for renewable energy communities, „Energies” 2019, Nr 13 Google Scholar
Lowitzsch J., Gauthier C., van Tulder F., Hanke F., Introducing Consumer Stock Ownership Plans. Technical Report; EuropaUniversität Viadrina Frankfurt nad Odr a, Frankfurt, Niemcy, 2019 Google Scholar
Marszałek M., Normatywne uwarunkowania procesu wdrażania transformacji energetycznej w Polsce na podstawie polityk energetycznych UE i Polski oraz wobec zagrożeń i wyzwań unijnego wewnętrznego rynku, Polityka i Społeczeństwo 2018, 1(16) Google Scholar
Marzec T., Prawne perspektywy rozwoju spółdzielni energetycznych w Polsce, iKAR 2021, nr 2. Google Scholar
Mędrzycki R., Odnawialne źródła energii w kontekście solidarności społecznej – wprowadzenie do problematyki, iKAR 2019, Nr 1 Google Scholar
Palm J., The Transposition of Energy Communities into Swedish Regulations: Overview and Critique of Emerging Regulations, „Energies”, 2021, nr 14, DOI:10.3390/en14164982; Google Scholar
Siwkowska A., Proces inwestycyjno-budowlany dla instalacji OZE, C.H. Beck wyd. 2, Warszawa 2023 Google Scholar
Sobieraj K., Promowanie energii ze źródeł odnawialnych jako przykład potrzeby współdziałania prawa i innowacyjnych technologii, PUG 2022, Nr 5. Google Scholar
Strepparava D., Rosato F., Nespoli L., Medici V., Privacy and Auditability in the Local Energy Market of an Energy Community with Homomorphic Encryption, „Energies” 2022, Nr 15, https:// doi.org/10.3390/en15155386 Google Scholar
Szyrski M., Ruch spółdzielczy w energetyczce, RPSiE, 2021, nr 3 Google Scholar
Warbroek B., Hoppe T., Modes of governing and policy of local and regional governments supporting local low-carbon energy initiatives; exploring the cases of the Dutch regions of Overijssel and Fryslan, “Sustainability” 2017, Nr 9, doi:10.3390/su901007 Google Scholar
Wieczorek P., Bezpieczeństwo energetyczne społeczności lokalnej. Polityka i Bezpieczeństwo 2017, Nr 2 (15) Google Scholar
Winiarski B., Polityka gospodarcza (ekonomiczna) i jej podmioty, [w:] Polityka gospodarcza, red. B. Winiarski, Warszawa 2006 Google Scholar
