Historical monuments and their protection at different stages of compilation of the first inventory of monuments of art and culture in the Second Polish Republic
Abstract
The first Polish legislation on the protection of monuments was shaped even before independence. The Decree of the Regency Council of 31 October 1918 on the care of monuments of art and culture, together with the regulations of the Minister of Culture and the Arts of 5 April 1919 issued on its basis, established the basic legal framework for the protection of cultural heritage at the beginning of the Second Polish Republic. The aim of this article is to identify the terms defining monuments and the possibilities of their legal protection at the various stages of the formation of the first Polish inventory of historical monuments created based on the legal regulations of independent Poland. The conclusions derived from the conceptual analysis indicate that the legal possibilities of interference by the conservation authorities to protect historic buildings varied depending on the stage at which the monument was entered into the inventory. The first legislation on the protection of historical monuments in Poland was not fully adequate to Polish conditions and required the enactment of a new law less than ten years later, although it used innovative approaches to the issue compared to other European countries.
Keywords:
protection of monuments, inventory of monuments, protection of cultural heritage law, Second Polish RepublicReferences
Batowski Z., Ważniejsze potrzeby historji sztuki w Polsce, „Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój” t. I, 1918, s. 411-422 Google Scholar
Dobosz P., Charakter prawny decyzji i zezwoleń w sprawach ochrony zabytków, „Ochrona Zabytków” nr 38/3-4, 1985, s. 259-290 Google Scholar
Gerecka-Żołyńska A., Art. 5. Z ramienia i pod kierunkiem…, w: Dekret Rady Regencyjnej z 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury z komentarzem czyli eseje o prawie ochrony dziedzictwa kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2017, s. 47-55 Google Scholar
Ginter A., Michalak A., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2016 Google Scholar
Gniewek E., Prawo rzeczowe, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2020 Google Scholar
Lasik P., Art. 6. Właściwe organy rządowe…, w: Dekret Rady Regencyjnej z 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury z komentarzem czyli eseje o prawie ochrony dziedzictwa kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2017, s. 55-60 Google Scholar
Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna t. I, Wydawnictwo Zakamycze, Zakamycze 2001 Google Scholar
Pruszyński J., Ochrona zabytków w Polsce, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989 Google Scholar
Sługocki J., Uwagi o międzywojennym prawie opieki nad zabytkami a model współczesny, „Acta Universitatis Wratislaviensis” t. 331, 4001, s. 245-260 Google Scholar
Tomkowicz S., Uwagi o potrzebach nauki polskiej w zakresie historji sztuki, „Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój” t. I, 1918, s. 433-438 Google Scholar
Tomkowicz S., Znaczenie i zadania inwentaryzacji zabytków w Polsce, „Ochrona Zabytków Sztuki” z. 1-4, cz. 2, 1930/1931, s. 405-412 Google Scholar
Wojciechowski J., Historia powstania i rozwoju organizacji opieki państwowej nad zabytkami sztuki w Polsce, „Ochrona Zabytków Sztuki” cz. 1, 1930/1931, s. 3-34 Google Scholar
Wojciechowski J., O potrzebie polskich pracowni inwentaryzacyjnych oraz o potrzebie wydawnictwa materjałów do inwentaryzacji zabytków sztuki w Polsce, „Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój” t. I, 1918, s. 423-432 Google Scholar
Zeidler K., Art. 1. Wszelkie zabytki sztuki i kultury…, w: Dekret Rady Regencyjnej z 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury z komentarzem czyli eseje o prawie ochrony dziedzictwa kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2017, s. 15-20 Google Scholar
Zeidler K., Marcinkowska M. (red.), Dekret Rady Regencyjnej z 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury z komentarzem czyli eseje o prawie ochrony dziedzictwa kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2017 Google Scholar
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
