Between law and morality – freedom of expression in legal professions considering European Court of Human Rights jurisprudence
Dagmara Jaroszewska-Choraś
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczyhttps://orcid.org/0000-0002-3345-7168
Abstract
Freedom of speech is an important guarantee of the free exercise of the profession by advocates. An advocate belongs to the profession of public trust, which means that his/her actions are determined by professional ethics, by the oath, by the appropriate education and the obtained specialization, as well as by the tradition of a corporation. The major goal and assumption of this paper is the analysis of the ethical and legal aspects related to the performance of professional duties by advocates in the context of one of their most important guarantees, namely the freedom of expression. This study contains two aspects: on one hand it is devoted to the matter of the ethics of advocates. The second part concerns the analysis of the selected jurisprudence of the European Court of Human Rights (ECHR). The most important conclusion coming from the presented analysis of the jurisprudence of the European Court of Human Rights is that the freedom of speech in the case of advocates
has its limits. The Court clearly distinguishes the aspects concerning the freedom of speech of advocates in the courtroom and outside of the court. In the first case, the freedom of expression benefiting advocates is quite broad.
However, their statements cannot contain any offensive comments, remarks or offensive language. On the other hand, the analysis of ECHR judgements shows that the freedom of speech and expression exercised outside of the courtroom is more limited. In some situations, as presented in this paper, the judiciary system interprets the words of advocates too literally and restrictively, which results in penalties for violating the freedom of speech. However, whenever the penalty is too strict, such judgement may lead to a violation of Ar-
ticle 10 of the European Convention on Human Rights.
Keywords:
Human rights, legal ethics, Freedom of speech, limits of the freedom of speech of advocates, European Court of Human Rights, European Convention of Human RightsReferences
Balcerzak M., Zagadnienie precedensu w prawie międzynarodowym praw człowieka, „Dom Organizatora”, Toruń 2008. Google Scholar
Bodnar A. , Wykonywanie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Polsce. Wymiar instytucjonalny, Wolters Kluwer, Warszawa 2018. Google Scholar
Czarnecki P., Postępowanie dyscyplinarne wobec osób wykonujących prawnicze zawody zaufania publicznego, C. H. Beck, Warszawa 2013. Google Scholar
Dąbrowski K., Zawody zaufania publicznego na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., C. H. Beck, Warszawa 2022. Google Scholar
Demczuk A., Wolność wypowiedzi w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka a polskim prawie i praktyce sądowej, [w:] Europejska konwencja o ochronie praw człowieka – praktyka stosowania i funkcjonowanie w przestrzeni europejskiej, M. Haczkowska, F. Tereszkiewicz (red.), Oficyna Wydawcza, Politechnika Opolska, Opole 2016. Google Scholar
Flauss J.F., The European Court of Human Rights and the Freedom of Expression , Indiana Law Journal, vol. 84, 2009. Google Scholar
Garlicki L., Hofmański P. Wróbel A., [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. T. 1, Komentarz do artykułów 1-18, Leszek Garlicki (red.), C. H. Beck, Warszawa 2010. Google Scholar
Izdebski H., Skuczyński P., Sykuna S., Pomoc prawna, [w:] Etyka urzędnicza i etyka służby publicznej. System Prawa Administracyjnego. Tom 13, R. Hauser, Z. K. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), C. H. Beck, Warszawa 2016. Google Scholar
Jaroszewska-Choraś D., Adwokaci, [w:] Etyka prawnicza. Zagadnienia podstawowe, S. Sykuna (red.), C.H. Beck, Warszawa 2018. Google Scholar
Jaroszewska-Choraś D., Wedeł-Domaradzka A., Między wolnością ekspresji a ochroną praw autorskich –uwagi na tle praktyki orzeczniczej Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego”, vol.15. , 2017. Google Scholar
Kamiński I.C., Ograniczenia swobody wypowiedzi dopuszczalne w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Analiza krytyczna, Wolters Kluwer, Warszawa 2010. Google Scholar
Kamiński I.C., Swoboda wypowiedzi w orzeczeniach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, Kantor Wydawniczy Zakamycze 2006. Google Scholar
Latos B., Klauzula derogacyjna i imitacyjna w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych wolności Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2008. Google Scholar
Milkowski K., Tajemnica adwokacka w świetle Orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza”, zeszyt 111/2020. Google Scholar
Mojski W., Konstytucyjna ochrona wolności wypowiedzi w Polsce, Towarzystwo Wydawnictw Naukowych „LIBROPOLIS”, Lublin 2014. Google Scholar
Moreira Alcici L., The Protection of the Right to Freedom of Expression in International Human Rights Law: an Overview, „Studies in Law: Research Papers 2020”, No. 2 (27), Google Scholar
Nowicki M.A., Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2008, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa 2009. Google Scholar
Nowicki M.A., Przegląd orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach adwokackich, „Palestra” nr 6, 2018. Google Scholar
Nowicki M.A., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2009. Google Scholar
Podolska A., Zasada umiaru i taktu, (w:) Etyka prawnicza. Zagadnienia podstawowe, S. Sykuna (red.), Warszawa 2018. Google Scholar
Redelbach A., Wolność słowa w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, Rok LXII, zeszyt 3, 2000. Google Scholar
S. Smet, Freedom of Expression and the Right to Reputation: Human Rights in Conflic, „American University International Law Review”, vol. 26, Issue 1, 2010. Google Scholar
Skuczyński P., Etyka zawodowa adwokatów i radców prawnych, C. H. Beck, Warszawa 2016. Google Scholar
Skwarzyński M., Podmiotowe granice wolności słowa w wypowiedziach publicznych, „Prawo w działaniu sprawy cywilne” 2021, nr 48/2021. Google Scholar
Tokarczyk R., Etyka prawnicza, LexisNexis, Warszawa 2011. Google Scholar
A. Wiśniewski, Koncepcja marginesu oceny w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008. Google Scholar
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0002-3345-7168
