Ciężar dowodu i in dubio pro reo w prawie Unii Europejskiej
Waldemar Gontarski
Abstrakt
Zgodnie zart. 6 ust. 2 dyrektywy 2016/343, państwa członkowskie zapewniają, aby wszelkie wątpliwości co do winy rozstrzygano na korzyść podejrzanego lub oskarżonego, także w sytuacji, gdy sąd dokonuje oceny, czy uniewinnić daną osobę. Przeto już na etapie postępowania przygotowawczego, przynajmniej od dnia 1 kwietnia 2018 r. (termin transpozycji dyrektywy) wszelkie wątpliwości co do ustaleń faktycznych i dowodów oraz wykładni i stosowania przepisów prawa rozstrzygać należy na korzyść podejrzanego. Na gruncie dyrektywy jest to zasada absolutna, czyli odpadają wszelkie wyjątki.
Bibliografia
Dworkin R., Taking Rights Seriously, London 1977/2011.
Gajda A., Ochrona praw podstawowych jednostki w procesie harmonizacji prawa karnego procesowego w Unii Europejskiej, Warszawa 2011.
Gontarski W., Glosa do wyroku ETPCz z 23 października 2014 r. Melo Tadeu v. Portugalia, skarga nr 27785/10 (organy podatkowe związane domniemaniem niewinności wynikającym z uprzedniego wyroku karnego), [w:] G. Grabowska (red. nauk.), Skuteczność prawa europejskiego. Zarys teorii i praktyki, Warszawa 201.
Gontarski W., Głos w dyskusji, [w:] W. Cieślak i S. Steinborn (red.), Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, Warszawa 2013.
Gontarski W., Porównanie niekontradyktoryjnego (kontynentalnego) procesu karnego z procesem kontradyktoryjnym (anglosaskim), [w:] P. Kruszyński (red.), System prawa karnego procesowego, t. II, Warszawa 2014 (Lex).
Gontarski W., Raz jeszcze o kryminalizacji manipulacji instrumentami finansowymi (Obiektywizacja czy subiektywizacja odpowiedzialności), „Palestra” 2014, nr 1–2.
Grzelak A., Królikowski M., Sakowicz A. (red.), Europejskie prawo karne, Warszawa 2012.
Hofmański P., Ochrona praw człowieka w prawie karnym procesowym, [w:] J. Skupiński (red.), Standardy praw człowieka a polskie prawo karne, Warszawa 1995.
Hofmański P., Wróbel A., [w:] L. Garlicki (red.), Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Tom I. Komentarz do artykułów 1–18, Warszawa 2010.
Kosonoga J., [w:] R.A. Stefański (red.), S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1–166, Warszawa 2017.
Kruszyński P., Materialny ciężar dowodu w procesach karnych o zniesławienie i oszczerstwo, „Państwo i Prawo” 1980, z. 8.
Pawelec K. J., [w:] W. Cieślak, K. J. Pawelec, I. Tuleya, M. Gabriel-Węglowski, Praktyczny komentarz do zmian procedury karnej, komentarz do art. 5.
Zielona księga w sprawie domniemania niewinności, przedstawiona przez Komisję Europejską (COM/2006/0174 końcowy), pkt „2.3. Ciężar dowodu”.
Gajda A., Ochrona praw podstawowych jednostki w procesie harmonizacji prawa karnego procesowego w Unii Europejskiej, Warszawa 2011.
Gontarski W., Glosa do wyroku ETPCz z 23 października 2014 r. Melo Tadeu v. Portugalia, skarga nr 27785/10 (organy podatkowe związane domniemaniem niewinności wynikającym z uprzedniego wyroku karnego), [w:] G. Grabowska (red. nauk.), Skuteczność prawa europejskiego. Zarys teorii i praktyki, Warszawa 201.
Gontarski W., Głos w dyskusji, [w:] W. Cieślak i S. Steinborn (red.), Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, Warszawa 2013.
Gontarski W., Porównanie niekontradyktoryjnego (kontynentalnego) procesu karnego z procesem kontradyktoryjnym (anglosaskim), [w:] P. Kruszyński (red.), System prawa karnego procesowego, t. II, Warszawa 2014 (Lex).
Gontarski W., Raz jeszcze o kryminalizacji manipulacji instrumentami finansowymi (Obiektywizacja czy subiektywizacja odpowiedzialności), „Palestra” 2014, nr 1–2.
Grzelak A., Królikowski M., Sakowicz A. (red.), Europejskie prawo karne, Warszawa 2012.
Hofmański P., Ochrona praw człowieka w prawie karnym procesowym, [w:] J. Skupiński (red.), Standardy praw człowieka a polskie prawo karne, Warszawa 1995.
Hofmański P., Wróbel A., [w:] L. Garlicki (red.), Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Tom I. Komentarz do artykułów 1–18, Warszawa 2010.
Kosonoga J., [w:] R.A. Stefański (red.), S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1–166, Warszawa 2017.
Kruszyński P., Materialny ciężar dowodu w procesach karnych o zniesławienie i oszczerstwo, „Państwo i Prawo” 1980, z. 8.
Pawelec K. J., [w:] W. Cieślak, K. J. Pawelec, I. Tuleya, M. Gabriel-Węglowski, Praktyczny komentarz do zmian procedury karnej, komentarz do art. 5.
Zielona księga w sprawie domniemania niewinności, przedstawiona przez Komisję Europejską (COM/2006/0174 końcowy), pkt „2.3. Ciężar dowodu”.
Gontarski, W. (2019). Ciężar dowodu i in dubio pro reo w prawie Unii Europejskiej. Studia Prawnoustrojowe, (42), 163–171. https://doi.org/10.31648/sp.5016
Waldemar Gontarski
