Konsensualne sposoby zakończenia postępowania karnego w stosunku do nieletniego sprawcy czynu karalnego
Justyna Głębocka
Uniwersytet WarszawskiAbstrakt
Polski system prawa karnego procesowego przewiduje dwojaki reżim odpowiedzialności w przypadku popełnienia czynu karalnego przez nieletniego sprawcę. Przede wszystkim wobec nieletniego prowadzone jest postępowanie o charakterze wychowawczo-poprawczym przed sądem rodzinnym. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich przewiduje jednak możliwość prowadzenia wobec nieletniego postępowania karnego na zasadach ogólnych. Celem niniejszego artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy wobec nieletniego sprawcy czynu karalnego, w sprawie którego prowadzone jest postępowanie karne przed sądem karnym, możliwe jest zastosowanie jednego z trybów konsensualnych. Dogmatycznej analizie poddane zostały przepisy ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich oraz odpowiednie przepisy Kodeksu postępowania karnego. Wskazano na różnice w odniesieniu do charakteru podstaw prawnych oddania nieletniego reżimowi karnoprocesowemu, omówiono kwestie związane ze zdolnością do podejmowania czynności procesowych, zasygnalizowano problemy związane z rozwojem psychofizycznym nieletnich w kontekście prawa do składania oświadczeń woli, finalnie natomiast przedstawiono argumenty przemawiające za możliwością prowadzenia negocjacji z nieletnimi i dopuszczalnością, w odniesieniu do niektórych przypadków, zakończenia postępowania karnego prowadzonego przeciwko nieletniemu na drodze porozumienia karnoprocesowego.
Słowa kluczowe:
prawo nieletnich, nieletni, nieletni sprawca czynu karalnego, odpowiedzialność karna nieletnich, tryby konsensualne, konsensualne zakończenie postępowania karnegoBibliografia
Choroszewski, P. Starzyński, Konsensualne zakończenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności prawnej nieletniego [w:] Ocena funkcjonowania porozumień procesowych w praktyce wymiaru sprawiedliwości, red. C. Kulesza, Warszawa 2009 Google Scholar
J. Głębocka, Procedural Aspects of Participation of Juvenile Offenders in Criminal Proceedings: Selected Specific Institutions, [w:] Juvenile Justice Systems: Poland-Brazil-Portugal, B. Janusz-Pohl (red.), Berlin 2021 Google Scholar
R. Koper, Zgoda oskarżonego jako warunek skazania bez rozprawy, Palestra 2001, nr 5-6 Google Scholar
T. Liefaard, Y. van den Brink, Juveniles’ Right to Counsel during Police Interrogations: An Interdisciplinary Analysis of a Youth-Specific Approach, with a Particular Focus on the Netherlands, Erasmus Law Review 2014, nr 4 Google Scholar
D. Nowocień, Instytucja „dobrowolnego poddania się karze” w kodeksie postępowania karnego z 1997 r. [w:] Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L. Bogunia, t. VII, Wrocław 2001 Google Scholar
K. Paszek, K. Pawelec, Prawo małoletniego do odmowy złożenia zeznań, „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 12 Google Scholar
S. Pawelec, Procedural Aspects of Participation of Juvenile Offenders in Criminal Proceedings: General Remarks, [w:] Juvenile Justice Systems: Poland-Brazil-Portugal, B. Janusz-Pohl (red.), Berlin 2021 Google Scholar
R. A. Stefański, Skazanie bez rozprawy w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego, Prok. i Pr. 2003, nr 6 Google Scholar
S. Steinborn, Porozumienia w polskim procesie karny. Skazanie bez rozprawy i dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej, Kraków 2005 Google Scholar
I. Weijers, Requirements for Communication in the Courtroom: A Comparative Perspective on the Youth Court in England/ Wales and The Netherlands, Youth Justice. The Journal of the National Association for Youth Justice 2004, nr 4, poz. 1 Google Scholar
Uniwersytet Warszawski
