Artificial intelligence and human rights: a scientific review of impacts and interactions
Nataliia Martsenko
West Ukrainian National UniversityAbstrakt
Niewątpliwie w warunkach aktywnego wykorzystania Sztucznej Inteligencji (dalej – SI) w wielu dziedzinach życia człowieka, temat tych badań naukowych jest niezwykle aktualny. Pomimo szybkiego rozwoju technologii robotycznej i jej wpływu na poprawę ludzkiego życia, niezwykle ważne jest rozważenie zagrożeń i problemów związanych z wykorzystaniem SI bez odpowiedniej kontroli człowieka. Dlatego konieczne jest ulepszenie międzynarodowych i krajowych przepisów dotyczących bezpiecznego korzystania z SI z korzyścią dla ludzkości, a nie przeciwko prawom człowieka. Ważnym aspektem rozwiązania kwestii prawnej regulacji SI jest badanie charakteru prawnego i ewentualnej osobowości prawnej SI z punktu widzenia jej wpływu na człowieka i prawa człowieka. Niniejszy artykuł w szczególności analizuje możliwy wpływ osobowości prawnej SI na prawa człowieka, a także możliwość nadania SI statusu podmiotu. Ponadto przeanalizowano źródła naukowe dotyczące odpowiedzialności SI za szkody spowodowane jej użyciem. Osobno podkreślono zalety i zagrożenia w przypadku wykorzystywania sztucznej inteligencji przez ludzi.Uzasadniona jest potrzeba prawnego ustalenia obowiązków producentów sztucznej inteligencji, aby stworzyć ją w taki sposób, aby zapewniała sprawiedliwość w społeczeństwie, wspierała działalność człowieka i podstawowe prawa oraz nie ograniczała ani nie wprowadzała w błąd ludzkiej autonomii. Poziom autonomii SI powinien być dokładnie kontrolowany przez człowieka, gdyż te środki techniczne powinny służyć wzmocnieniu pozytywnych zmian społecznych i pomocy człowiekowi, a nie stawać się konkurentem lub w pełni równoprawnym podmiotem relacji społecznych.
Słowa kluczowe:
prawa człowieka, sztuczna inteligencja, charakter prawny sztucznej inteligencji, osobowość prawna, odpowiedzialność cywilna sztucznej inteligencjiBibliografia
Bondarenko A. (2015) Artificial intelligence against humanity: Musk, Hawking and Wozniak warn that it's time to stop. AIN.UA. URL: http://ain.ua/2015/07/27/593911 [in Russian]. Google Scholar
European ethical charter on the use of artificial intelligence in judicial systems, adopted by the European Commission on the effectiveness of justice at the 31st plenary meeting (Strasbourg, December 3-4, 2018) [in Ukrainian]. Google Scholar
Life 3.0. The age of artificial intelligence. Max Tegmark. Kyiv: Nash format, 2019. 428 p. [in Ukrainian]. Google Scholar
Tools of artificial intelligence: training manual. R. O. Tkachenko, N. O. Kustra, O. M. Pavlyuk, U. V. Polishchuk; Ministry of Education and Science of Ukraine, Lviv Polytechnic University. Lviv: Publishing House of Lviv Polytechnic, 2014. 204 p. [in Ukrainian]. Google Scholar
Martsenko N.S. (2019). Legal regime of artificial intelligence in civil law. Actual problems of jurisprudence 4 (20). 91-98p. URL: http://appj.tneu.edu.ua/index.php/apl/article/viewFile/797/785 [in Ukrainian]. Google Scholar
Karchevsky V.P. (2012) Man and robot. Development of learning processes. Artificial intelligence. No. 4. pp. 43-52. [in Russian]. Google Scholar
Convention on the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms. URL: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/995_004 [in Ukrainian]. Google Scholar
Larina O. S., Ovchinsky V. S. (2020) Piece intelligence. Ethics and law. Moscow: Knizhny Mir, 192 p. [in Russian]. Google Scholar
Parasyuk E.O., Jalilova V.R. (2019). The expediency of recognition by the subjects of the law of robots, artificial intelligence and artificially intelligent robots, TK Meganom, Kyiv, Scientific review, No. 4(57), pp. 101-109. [in Ukrainian]. Google Scholar
Ponkіn I.V., Redkina A.I. (2018) Artificial intelligence from the point of view of law. Bulletin of the Peoples' Friendship University of Russia. Series: Legal Sciences. T. 22. No. 1. S. 91–109. [in Russian]. Google Scholar
Martsenko, N. (2020). Determining the place of artificial intelligence in civil law. Studia Prawnoustrojowe, (47). https://doi.org/10.31648/sp.5279/ Google Scholar
Radutny O.E. (2019) Morality and law for artificial intelligence and the digital human: robotics laws and the 'trolley problem'. Information and law. No. 3. P. 78–95. [in Ukrainian]. Google Scholar
Mpinga EK, Bukonda NKZ, Qailouli S, Chastonay P. Artificial Intelligence and Human Rights: Are There Signs of an Emerging Discipline? A Systematic Review. J Multidiscip Healthc. 2022 Feb 2;15:235-246. doi: 10.2147/JMDH.S315314. PMID: 35140471; PMCID: PMC8819698 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8819698/ Google Scholar
Martsenko, N. (2021). Influence of artificial intelligence on the legal system. Studia Prawnoustrojowe, (54). https://doi.org/10.31648/sp.7101 Google Scholar
Resolution of the European Parliament dated February 16, 2017 2015/2013 (INL) P8_TA-PROV(2017)0051. URL: https://robopravo.ru/riezoliutsiia_ies [in Ukrainian]. Google Scholar
Civil Code of Ukraine: current legislation with changes and supplements. as of 01.01.2022. URL: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2947-14#Text [in Ukrainian]. Google Scholar
In brave new world of China’s digital courts, judges are AI and verdicts come via chat app. The Japan Times. URL: https://www.japantimes.co.jp/news/2019/12/07/asia-pacific/crime-legal-asiapacific/ai-judges-verdicts-via-chat-app-brave-new-world-chinas-digital-courts/#.2lUzZhF Google Scholar
Chatterjee, S., N.S., S. and Hussain, Z. (2022), "Evolution of artificial intelligence and its impact on human rights: from sociolegal perspective", International Journal of Law and Management, Vol. 64 No. 2, pp. 184-205. https://doi.org/10.1108/IJLMA-06-2021-0156 Google Scholar
Beijing AI Principles 新闻. URL: https://baip.baaia c.cn/en?fclid=IwAR2HtIRKJxxy9Q1Y953H2pMHl_bIr8pcsIxho93BtZYFPH39vV9v9B2eY Google Scholar
Willick, S. (1983) “Artificial Intelligence: Some Legal Approaches and Implications,”. Al Magazine, 4(2): 5-16. Google Scholar
Martsenko N. (2022). Civil liability for damage caused by artificial intelligence. Proceedings. Series: Law. No. 12. P. 34-39. DOI: https://doi.org/10.36550/2522-9230-2022-12-34-39 Google Scholar
West Ukrainian National University
