Filozoficzno-teologiczna synteza antropologii chrześcijańskiej Edyty Stein

Maksym Adam Kopiec

Pontifica Universita Antonianum, Roma, Italia
https://orcid.org/0000-0002-1055-6251

Abstrakt

W niniejszym tekście autor wykazuje, w jakim stopniu – gdy chodzi o rozwój intelektualny,
duchowy, etyczny – Edith Stein uwzględnia konieczność wyjścia poza fenomenologiczną
koncepcję „czystego rozumu”. Stein zdaje sobie sprawę, jak złożony jest proces poznania i wysiłek
docierania do prawdy. W myśli chrześcijańskiej odkrywa konieczność drogi duchowej i mistycznej
na płaszczyźnie epistemologicznej. Wyłączny „powrót do istoty/rzeczy” (Husserl) nie jest ostatecznym
celem poznawczego postępowania filozofii. Niezbędna jej zdaniem jest droga duchowa, która
nie ma nic wspólnego z mistycyzmem – w takim znaczeniu, jakie nadawał mu Husserl. Duchowość
jest niezbędna w gnozeologii, szczególnie w takich obszarach wiedzy, jak antropologia filozoficzna
i teologiczna. Decydujące dla jej rozwoju naukowego było „spotkanie” z autorami klasyki chrześcijańskiej
(Augustyn, Tomasz, Bonawentura, Jan Duns Szkot) oraz innymi bardziej jej współczesnymi.
Personalizm chrześcijański, otwartość na Transcendencję (autotrenscendencja), koncepcja „logosu”,
„wyjście poza siebie bez opuszczania własnej subiektywności”, pozwalają na uniknięcie
epistemologicznego egoizmu, subiektywizmu i w efekcie relatywizmu – drogi donikąd (nihilizm).
Czytelnikowi pozostaje ocenić wartość perspektywy Edith Stein, jej oryginalność, miejsce w myśli
chrześcijańskiej oraz trafność syntetycznego ujęcia problemu w artykule.