UWARUNKOWANIA INSTYTUCJONALNE I NORMATYWNE TWORZENIA POKOI DO MODLITWY DLA MUZUŁMANÓW NA POLSKICH UCZELNIACH
Katarzyna Górak-Sosnowska
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie (Polska)Ewa Jastrzębska
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie (Polska)Abstrakt
Przestrzenie dla osób ze szczególnymi potrzebami, wynikającymi z neuroróżnorodności czy odmienności kulturowej, w tym religijnej, mają na uczelniach zachodnich długą tradycję. Są to pomieszczenia do wyciszenia, medytacji czy modlitwy. Uwzględnienie szczególnych potrzeb coraz liczniejszych grup studentów stanowi realizację zasady równych szans na uczelniach. Celem artykułu jest ocena możliwości odmawiania modlitwy przez studiujących na polskich uczelniach muzułmanów oraz diagnoza w jaki sposób polskie uczelnie ustosunkowują się do postulatów dotyczących pokoi do modlitwy i w jaki kontekst wpisywane są te postulaty. Na potrzeby artykułu przeprowadzono dwuetapowe badanie jakościowe. Najpierw w badaniu eksploracyjnym zidentyfikowano polskie uczelnie, na których funkcjonują pomieszczenia dla osób ze szczególnymi potrzebami, następnie z przedstawicielami tych uczelni przeprowadzono częściowo ustrukturyzowane indywidualne wywiady pogłębione. Przeprowadzone badanie pozwoliło stwierdzić, że na większości polskich uczelni nie ma ani miejsc kultu jednej religii ani wspólnych przestrzeni służących celom religijnym. Droga do utworzenia pokoju ciszy czy pokoju medytacji na polskich uczelniach prowadzi zaczyna się najczęściej od zrozumienia i wyjścia naprzeciw potrzebom osób z niepełnosprawnościami, a w dalszej kolejności – osób neuroatypowych. Duże znaczenie w tym kontekście odgrywają dobre praktyki uczelni zagranicznych. Jeżeli chodzi o pokoje do modlitwy dla muzułmanów, to poza dwoma przypadkami, na uczelniach nikt nie podnosił takiej kwestii.
Słowa kluczowe:
Pokoje do modlitwy, muzułmanie, polskie uczelnie, szczególne potrzeby, pomieszczenia do wyciszenia, równe szanseBibliografia
Abdallah-Krzepkowska Beata, Górak-Sosnowska Katarzyna, Krotofil Joanna, Piela Anna, 2022, Managing Spoiled Identity. The Case of Polish Female Converts to Islam, Brill, Leiden.
Crossref
Google Scholar
Alcover Carlos-María, 2009, Ombudsing in Higher Education: A Contingent Model for Mediation in University Dispute Resolution Processes, The Spanish Journal of Psychology, t. 12, z. 1, s. 275–287.
Crossref
Google Scholar
Asmar Christine, 2005, Internationalising students: reassessing diasporic and local student difference, Studies in Higher Education, t. 30, z. 3, s. 291–309.
Crossref
Google Scholar
Asmar Christine, Proude Elizabeth, lnge Lici, 2004, “Unwelcome sisters?” An analysis of findings from a study of how Muslim women (and Muslim men) experience university, Australian Journal of Education, t. 48, z. I, s. 47–63.
Crossref
Google Scholar
Beekers Daan, 2014, Pedagogies of piety: Comparing young observant Muslims and Christians in the Netherlands, Culture and Religion, 15:1, 72–99.
Crossref
Google Scholar
Bobrowicz Ryszard, 2018, Multi-Faith Spaces Uncover Secular Premises Behind the Multi-Faith Paradigm, Religions, t. 9, z. 2, 37.
Crossref
Google Scholar
Christensen Henrik, Hřeg Ida, Kühle Lena, Nordin Magdalena, 2019, Rooms of Silence at Three Universities in Scnadinavia, Sociology of Religion, t. 80, z. 9, s. 299–322.
Crossref
Google Scholar
Dewiyanti Dhini, Budi Bambang, The Salman Mosque: The Pioneer of the Mosque Design Idea, the Driving Force Behind the Coinage of the Term “Campus Mosque” in Indonesia, Journal of Islamic Architecture, t. 3, z. 4, s. 143–153.
Crossref
Google Scholar
Dziri Bacem, 2012, Muslimische Studierende an deutschen Hochschulen: Herausforderungen und Chancen für den Rat muslimischer Studierender & Akademiker, w: Martin Rötting (red.), Die ganze Welt am Campus!? Kulturelle und religiöse Diversitäten: Situationen und Perspektiven, Lit Verlag, Berlin, s. 131–148. Google Scholar
Gilliat-Ray, Sophie, 2005, From “chapel” To “prayer Room”: The Production, Use, and Politics of Sacred Space in Public Institutions, Culture and Religion, t. 6, z. 2, 287–308.
Crossref
Google Scholar
Gilliat-Ray Sophie, 2000, Religion in higher education: the politics of the multi-faith campus. Aldershot: Ashgate. Google Scholar
Hopkins Peter, 2011, Towards critical geographies of the university campus: understanding the contested experiences of Muslim students, Transactions of the Institute of British Geographers, t. 36, z. 1, s. 157–169.
Crossref
Google Scholar
Islam Maisha, Lowe Tom, Jones Gary, 2018, A “satisfied settling”? Investigating a sense of belonging for Muslim students in a UK small-medium Higher Education Institution, Student Engagement in Higher Education Journal, t. 2, z. 2, s. 79–104. Google Scholar
Johnson Karla, Laurence Peter, 2012, Multi-Faith Religious Spaces on College and University Campuses, Religion & Education, t. 39, z. 1, s. 48–63.
Crossref
Google Scholar
Jones Rhys, 2014, University challenges: negotiating secularism and religiosity in higher education institutions, Environment and Planning, t. 46, s. 1983–1999.
Crossref
Google Scholar
Jouili Jeanette, 2009, Negotiating secular boundaries: Pious micro-practices of Muslim women in French and German public spheres, Social Anthropology, t. 17, z. 4, s. 455–470.
Crossref
Google Scholar
Levey Geoffrey, 2007, Cultural Diversity and its Recognition in Public Universities: Fairness, Utility and Inclusion, Political Crossroads, t. 14, z. 1, s. 51–65.
Crossref
Google Scholar
Luczaj Kamil, 2020, Conceptualising the academic periphery: the case of Eastern European academic systems, Globalisation, Societies and Education, t. 18, z. 5, s. 511–527.
Crossref
Google Scholar
Miles Claire, Benn Tansin, 2016, A case study on the experiences of university-based Muslim women in physical activity during their studies at one UK higher education institution, Sport, Education and Society, t. 21, z. 5, 723–740.
Crossref
Google Scholar
Mubarak Hadia, 2007, How Muslim Students Negotiate their Religious Identity and Practices in an Undergraduate Setting, Social Science Research Council (SSRC). Google Scholar
ONZ, 1948, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. Google Scholar
Otterbeck Jonas, 2005, What is Reasonable to Demand? Islam in Swedish Textbooks, Journal of Ethnic and Migration Studies, t. 31, z. 4, s. 795–812.
Crossref
Google Scholar
Possamai Adam, Dunn Kevin, Hopkins Peter, Amin Faroque, Worthington, Lisa, Ali, Jan, 2016, Muslim Students’ Religious and Cultural Experiences in the Micropublics of University Campuses in NSW, Australia, Australian Geographer, t. 47, z. 3, s. 311–324.
Crossref
Google Scholar
Post Paul, Molendijk Arie, 2007, Holy Ground: Reinventing Ritual Space in Modern Western Culture, Material Religion, t. 3, s. 279–281.
Crossref
Google Scholar
Saeed Tania, 2005, Islamophobia in Higher Education: Muslim Students and the “Duty of Care”, w: Jason Arday, Heidi Safia Mirza (red.), Dismantling Race in Higher Education Racism, Whiteness and Decolonising the Academy, Palgrave Macmillan, s. 230–250. Google Scholar
Scott-Baumann Alison, Guest Mathew, Naguib Shuruq, Cheruvallil-Contractor Sariya, Phoenix Aisha, 2020, Islam on Campus: Contested Identities and the Cultures of Higher Education in Britain, Oxford University Press, Oxford.
Crossref
Google Scholar
Smith Jonathan, 2016, Multi-faith muddle: trends in managing prayer spaces at UK universities [online], dostęp: 2.11.2023, https://www.academia.edu/27658595/Multi-Faith_Muddle_Trends_in_Managing_Prayer_Spaces_at_UK_Universities. Google Scholar
Stubbs Benjamin, Sallee Margaret, 2013, Muslim, Too: Navigating Multiple Identities at an American University, Equity & Excellence in Education, t. 46, z. 4, s. 451–467.
Crossref
Google Scholar
Tarlo Emma, 2010, Visibly Muslim. Fashion, Politics, Faith, Berg Publishers, London.
Crossref
Google Scholar
The Times, 2023, World University Rankings 2024, [online], dostęp: 14-11-2023, https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2024/world-ranking. Google Scholar
Zielińska Katarzyna, 2018, W walce o hegemonię?: religia w polskiej sferze publicznej na przykładzie debat sejmowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. Google Scholar
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie (Polska)
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie (Polska)
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.