Relacja pomiędzy techniką a totalitaryzmem w teorii krytycznej Herberta Marcusego

Krzysztof Piątek

doi:10.31648/hip.416

Opublikowane: 2018-08-181

Nr 21 (2015)

Relacja pomiędzy techniką a totalitaryzmem w teorii krytycznej Herberta Marcusego

Krzysztof Piątek

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31648/hip.416

Abstrakt

We współczesnej filozofii kwestia technologii jawi się jako jeden z najistotniejszych problemów. Niniejszy artykuł prezentuje poglądy Herberta Marcusego dotyczące relacji pomiędzy technologią i nazizmem. W myśl filozofa nowoczesna technologia jest bowiem nie tylko obiektywnym zbiorem narzędzi, instrumentów i środków produkcji, lecz także ekspresją specyficznej formy racjonalności determinującej całość życia społecznego. Dla Marcusego technika sama w sobie jest neutralną siłą, zdolną promować zarówno totalitaryzm, jak i wyzwolenie. Jego analizy narodowosocjalistycznego państwa ujawniają związek pomiędzy totalitaryzmem, kapitalizmem i technologią, jednakże zważywszy na emancypacyjny potencjał technologii, Marcuse rozwija także idee, które mogą przemienić technokratyczny reżim w nową rzeczywistość społeczną.

Słowa kluczowe:

Marcuse, Szkoła Frankfurcka, technologia, totalitaryzm, faszyzm, teoria krytyczna

Inne teksty tego samego autora

Krzysztof Piątek, O Heideggerze raz jeszcze , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 21 (2015)
Krzysztof Piątek, O bycie jako takim - filozofia pierwsza w XXI wieku , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 19 (2013)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Piątek, K. (2018). Relacja pomiędzy techniką a totalitaryzmem w teorii krytycznej Herberta Marcusego. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (21), 183–194. https://doi.org/10.31648/hip.416

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adorno Th.W., Ateny i Auschwitz, tłum. P. Graczyk, „Kronos” 2012

Kellner D., Herbert Marcuse And The Crisis O f Marxism, University of California Press, Berkeley - Los Angeles 1984

Hitler A., Mein Kampf. Moja Walka, tłum. I. Puchalska, P. Marszałek, Werset, Kraków 1992

Kellner D., Technology, War and Fascism: Marcuse in 1940s, (w:) H. Marcuse, Technology, War and Fascism. Collected Papers o f Herbert Marcuse, Taylor and Francis 2004

Marcuse, The New German Mentality, (w:) H. Marcuse, Technology, War and Fascism. Collected Papers o f Herbert Marcuse, Taylor and Francis 2004

Marcuse H., O pewnych społecznych implikacjach współczesnej techniki, tłum. J. Stawiński, (w:) Szkoła frankfurcka, t. 2: Kolegium Otryckie, Warszawa 1987

Ostwald W., Technika narodowosocjalistyczna, tłum. I. Sellmer, S. Sellmer, (w:) Kultura techniki. Studia i szkice, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2001

Wiggerhaus R. „Disputes on The Theory o f National Socialism” (w:) R. Wiggerhaus, The Frankfurt School: It ’s History, Theories and Political Significance, tłum. M. Robertson, MIT Press, Cambridge 1995 Google Scholar