„MÓWIENIE JEST CZĘŚCIĄ PEWNEJ DZIAŁALNOŚCI, PEWNEGO SPOSOBU ŻYCIA”. O KOMPETENCJI LINGWISTYCZNEJ JAKO KOMPETENCJI GIER JĘZYKOWYCH
Jacek Szczepaniak
Katedra Germanistyki Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w BydgoszczyAbstrakt
This paper presents one of the possibilities of a new view at the notion of linguistic
competence based on the concept of language games by Ludwig Wittgenstein. In contrast
to “mental” perception of language competence as universal grammar encoded in genome, it
underlines the importance of performativity and mediality. The understanding of a message
content refers necessarily to how we use words in specific language games and how we cope
with various sign systems and media spaces.
The concept of language games competence proposed by a German researcher Jan
Georg Schneider is based on the latest, culture related research concerning mediality issues
(including in particular transcriptivity as presented by Ludwig Jäger), performativity and
theory of language.
Słowa kluczowe:
competence, performance, mediality, language gameBibliografia
Gebauer G. (2009). Wittgensteins anthropologisches Denken. München.
Gross S. (1994). LeseZeichen. Kognition, Medium und Materialität im Leseprozeß. Darmstadt.
Jäger L. (2000). Die Sprachvergessenheit der Medientheorie. Ein Plädoyer für das Medium
Sprache. W: W. Kallmayer (red.). Sprache und neue Medien. Berlin−New York, s. 9−30.
Jäger L. (2008). Transkriptivität. Zur medialen Logik der kulturellen Semantik. Transkriptionen
10, s. 8−12.
Kiklewicz A. (2007). Zrozumieć język. Szkice z filozofii języka, semantyki, lingwistyki
komunikacyjnej. Łask.
Krämer S. (2000). Über den Zusammenhang zwischen Medien, Sprache und Kulturtechniken.
W: W. Kallmayer (red.). Sprache und neue Medien. Berlin−New York, s. 30−56.
Krämer S. (2001). Sprache, Sprechakt, Kommunikation. Sprachtheoretische Positionen des 20.
Jahrhunderts. Frankfurt a. M.
Krämer S. (2003). Schriftbildlichkeit oder: Über eine (fast) vergessene Dimension der Schrift.
W: S. Krämer, H. Bredekamp (red.). Bild – Schrift – Zahl. München, s. 157−176.
Kupietz M., Keibel H. (2009). Gebrauchsbasierte Grammatik: Statistische Regelhaftigkeit.
W: M. Konopka, B. Strecker (red.). Deutsche Grammatik – Regeln, Normen, Sprachgebrauch.
Berlin−New York, s. 33−50.
Schneider J.G. (2006). Gibt es nichtmediale Kommunikation? Zeitschrift für Angewandte
Linguistik 44, s. 71−90.
Schneider J.G. (2008). Spielräume der Medialität. Linguistische Gegenstandskonstitution aus
medientheoretischer und pragmatischer Perspektive. Berlin−New York.
Schneider J.G. (2011). Zur Bedeutung der Sprachspielkonzeption für eine kommunikationsorientierte
Linguistik. W: S. Habscheidt (red.). Textsorten, Handlungsmuster, Oberflächen.
Linguistische Typologien der Kommunikation. Berlin−New York, s. 47−69.
Stetter Ch. (2005). System und Performanz. Symboltheoretische Grundlagen von Medientheorie
und Sprachwissenschaft. Weilerswist.
Szczepaniak J. (2011). Medium – Kompetenz – Medienkompetenz. Einige linguistisch fundierte
Bemerkungen zu einer neueren Sicht auf alte Begriffe. Linguistics Applied 4, s. 87−95.
Wittgenstein L. (1953/2005). Dociekania filozoficzne. Tłum. B. Wolniewicz. Warszawa.
Wołos M. (2002). Koncepcja „gry językowej” Wittgensteina w świetle badań współczesnego
językoznawstwa. Kraków.
Katedra Germanistyki Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
