„NAD MORZEM MIASTO BIAŁO-BŁĘKITNE”… OBRAZ TEL AWIWU W POEZJI POLSKO- -ŻYDOWSKIEJ LAT MIĘDZYWOJENNYCH
Beata Tarnowska
Instytut Filologii Polskiej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstract
The subject of the paper is the image of Tel Aviv that emerges from the poetry of the
poets of the Jewish origin but writing in Polish, in the 20’s and the 30’s of the 20th century,
especially from the poems of Anda Eker and Maurycy Szymel.
In the Palestinian poems of the young poet Anda Eker who was traveling a few times
to Erec Israel, Tel Aviv, showing many Arcadian traits, seems to be the symbol of freedom
and safety for the Jews from all over the world. Yet, the poem The Jewish state of Maurycy
Szymel, depicts that city – a symbol of the future Jewish state and simultaneously the
modern Babylon – in the context of the Biblical extermination. The contestation of the urban
utopia that appears in this poems, reflects characteristic for the Jewish Diaspora diversity of
attitudes towards the Zionist idea.
Schlagworte:
the Polish-Jewish poetry, the poetry of Anda Eker, the poetry of Maurycy SzymelLiteraturhinweise
M. Azaryahu, Tel Aviv. Mythography of a City, New York, Syracuse University Press 2007, s. 75. Google Scholar
D. Perry, A. Ironside, Israel and the Quest for Permanence, McFarland&Company, Inc. Publishers 1963, s. 6. Google Scholar
Ch. Shmeruk, Hebrew-Yiddish-Polish: A Trilingual Jewish Culture, w: The Jews of Poland Between Two World Wars, ed. Y. Gutman, E. Mendelsohn, J. Reinharz,Ch. Shmeruk, Brandeis University Press 1989, s. 287–291. Google Scholar
E. Prokop-Janiec, Międzywojenna literatura polsko-żydowska jako zjawisko kulturowe i artystyczne, Kraków 1992, s. 48. Google Scholar
J. Bachórz, O polskim egzotyzmie romantycznym, w: Problemy polskiego romantyzmu. Seriadruga, red. M. Żmigrodzka, Wrocław 1974, s. 264. Google Scholar
St. Burkot, Polskie podróżopisarstwo romantyczne,Warszawa 1988, s. 41–121. Google Scholar
A. Stoff, Egzotyka, egzotyzm, egzotyczność. Próba rozgraniczenia pojęć, w: Egzotyzm w literaturze, red. E. Kuźma, Szczecin 1990, s. 8. Por Google Scholar
E. Kuźma, Mit Orientu i kultury Zachodu w literaturze XIX i XX wieku, Szczecin 1980. Google Scholar
E. Kuźma, Semiologia egzotyki, w: Miejsca wspólne, red. E. Balcerzan, S. Wysłouch, Warszawa 1985. Google Scholar
E. Kuźma,Topika pozaeuropejskich kręgów kultury, w: Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka, Wrocław 1992, s. 1119. Google Scholar
Poezje nowohebrajskie, tłum. A. Ziemny, Warszawa 1988, s. 96. Google Scholar
L. Goldberg, Tel Awiw, 1935, w: Jalkut szirim [Wierszezebrane], vol. 3, Tel Awiw, Jachdaw 1970, s. 14. Google Scholar
A. Yeshurun, The Syrian-African Rift andOther Poems, transl. by H. Schimmel, Philadelphia, The Jewish Publication Society of America 1980,s. 114–115, 52–53. Google Scholar
A. Yeshurun, Kol sziraw [Wszystkie wiersze], t. 2, Tel Awiw, Hakibbuc Hameuchad 1997, s. 139. Google Scholar
B.E. Mann, A Place in History. Modernism, Tel Aviv, and the Creation of Jewish Urban Space, Stanford University Press 2006, s. 177–185. Google Scholar
W. Panas, Pismo i rana. Szkice o problematyce żydowskiej w literaturze polskiej, Lublin, Wyd. Dabar 1996, s. 82–83. Google Scholar
L. Söhn, Droga do Erec, Nasz Przegląd 1930, nr 61, cyt. za: Międzywojenna poezja polsko-żydowska.Antologia, oprac. E. Prokop-Janiec, Kraków 1996, s. 237. Google Scholar
M. Antosik-Piela, Sen egzotyczny – Anda Eker, w:Ślady obecności, red. S. Buryła, A. Molisak, Kraków 2010, s. 35–54. Google Scholar
Z. Marek, „Oglądane z pokładu” – odkrywanie tożsamości w podróży. Twórczość Andy Eker, w: Żydowski Polak. Polski Żyd. Problem tożsamości w literaturze polsko-żydowskiej, red. A. Molisak, Z. Kołodziejska, Warszawa 2011, s. 61–70. Google Scholar
B. Łętocha, A. Messer, A. Cała, I. Jabłońska, Palestyna w żydowskich drukach ulotnych wydanychw II Rzeczpospolitej. Dokumenty ze zbiorów Biblioteki Narodowej, Warszawa 2009, s. 13. Google Scholar
A. Eker, Ojców dzieje, Lwów 1937, s. 8. Google Scholar
W. Ligęza, Jerozolima i Babilon. Miasta poetów emigracyjnych, Kraków 1998, s. 208, 204. Google Scholar
Wiatr nosi nas po świecie. Antologia polskiej poezji żołnierskiej na obczyźnie, oprac. B. Klimaszewski,wstęp W. Ligęza, Kraków 1993. Google Scholar
J. Schlör, Tel Aviv: From Dream to City, transl. from the German by H. Atkins, London, Reaktion Books 1999, s. 9. Google Scholar
E.R. Curtius, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. A. Borowski, Kraków 1997, s. 202. Google Scholar
J.M. Rymkiewicz, Myśli różne o ogrodach. Dzieje jednego toposu, Warszawa 1968. Google Scholar
R. Balke, Izrael, tłum. J. Koźbiał, Warszawa 2005, s. 200–205. Google Scholar
C. Weill-Rochant, „Bauhaus” – Architektur in Tel Aviv, ed. R.H. Gans, K. Yearim, Zurich 2008; [online] , dostęp: 10.03.2010. Google Scholar
I. Kacnelson, Tel Awiw, Jedio Irijat Tel Aviv 1934–1936, s. 81. Google Scholar
Y. Zerubavel, Space Metaphors and Symbolic Landscapes in the Yishuv and Early Israeli Culture,w: Jewish Topographies. Visions of Space, Traditions of Place, ed. J. Brauch, A. Lipphardt andA. Nocke, Ashgate Publishing House 2008, s. 210. Google Scholar
B. Mann, The Vicarious Landscape of Memory in Tel Aviv Poetry, Prooftexts. A Journal of Jewish Literary History 2001, vol. 21, nr 3, s. 350–378. Google Scholar
H. Soker-Schwager, A Godless City: Shabtai’s Tel Aviv and the Secular Zionist Project, Prooftexts 2006, vol. 26,nr 1–2, s. 240–281. Google Scholar
M. Roshwald, Rzym i Jerozolima: opowieść o dwóch miastach, tłum. z ang. G.W. Wróblewski, Akcent 2009, nr 4, 85–95. Google Scholar
Jerozolima w kulturze europejskiej, red. P. Paszkiewicz, T. Zadrożny, Warszawa 1997. Google Scholar
P. Appenszlak, Nad grobem Andy Ekerówny, Nasz Przegląd 1936, nr 63, s. 12; cyt. za: Almanach Żydowski, s. 310. Google Scholar
J. Lisek, „Dziadowie moi!” – o postaciach biblijnych w poezji Maurycego Szymla, Studia Judaica 3, 2000 nr 2(6), s. 191–209. Google Scholar
E. Prokop-Janiec, Maurycy Szymel: lato 1939, w: Ślady obecności, s. 15–35. Google Scholar
T. Herzl, Państwo żydowskie, tłum. J. Surzyn, Kraków 2006. Google Scholar
G. Scholem, Judaizm. Parę głównych pojęć, tłum. J. Zychowicz, Kraków 1991. Google Scholar
G. Scholem, Mistycyzm żydowski i jego główne kierunki, tłum. I. Kania, Warszawa 1997. Google Scholar
W. Tyloch, Judaizm, Warszawa 1987. Google Scholar
E. Barbur, Ziemia królowej Maud, Akcenty 1990, nr 1, s. 20. Google Scholar
B. Tarnowska, „Ir zara – ir szeli. Obce miasto – moje miasto”. Obraz Tel Awiwu w dwujęzycznej poezji Renaty Jabłońskiej, w: Literatura polsko-żydowska. Studia i szkice, red. E. Prokop-Janiec, S.J. Żurek, Kraków 2011, s. 261–277. Google Scholar
Instytut Filologii Polskiej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Am häufigsten gelesenen Artikel dieser/dieses Autor/in
- Beata Tarnowska, GOLGOTHA AND THE GALILEE LAKE IN THE CONTEMPORARY ISRAELI POETRY – ON THE EXAMPLE OF THE SELECTED POEMS OF HEZY LESKLY AND AMIR OR , Acta Neophilologica: Bd. 2 Nr. XIV (2012): Acta Neophilologica
- Beata Tarnowska, Obraz kaukaskich rzek w poezji Tadeusza Łady-Zabłockiego , Acta Neophilologica: Bd. 2 Nr. XXIII (2021): Acta Neophilologica
Ähnliche Artikel
- Anna Drogosz, FROM OBJECTIFICATION TO PERSONIFICATION. DARWIN’S CONCEPT OF (NATURAL) SELECTION , Acta Neophilologica: Bd. 1 Nr. XIX (2012): Acta Neophilologica
Sie können auch eine erweiterte Ähnlichkeitssuche starten für diesen Artikel nutzen.
